خواص و فواید چای سبز بسیار است و اگر بخواهیم بدلیل از چای سبز به عنوان یک نوشیدنی درمانگر یاد کنیم، کم نگفته ایم. برخی از خواص چای سبز کمک به کاهش وزن، پیشگیری و درمان سرطان، مشکلات قلبی، بیماری های قلبی عروقی، سطح کلسترول بالا، رماتیسم و ورم مفاصل، عفونت، پوسیدگی دندان و بسیاری دیگر است. چای سبز گیاه بومی چین و هند، به دلیل فواید سلامتی خود قرنهاست که در سطح جهان مصرف می شود و مورد استقبال قرار می گیرد. چای پرمصرف ترین نوشیدنی جهان بعد از آب است. با این حال ، 78 درصد از چای مصرفی در سراسر جهان سیاه است و تنها حدود 20 درصد آن سبز است.
چای سبز چیست؟
افراد بسیاری از این موضوع بی اطلاع هستند که چای سبز از همان گیاهی است که چای سیاه بدست می آید. از نظر علمی با عنوان Camellia sinensis شناخته می شود. در حقیقت همان چای است اما به شیوه ی متفاوتی پرورش داده می شود. چای سیاه با ترش شدن برگ های چای بدست می آید این ترش شدن رنگ و مزه ی آن را تغییر می دهد در حالی که سطح کافئین و تانین آن را بالا می برد. از طرف دیگر در مورد چای سبز برگ های چای خشک می شوند یا کمی بخار داده می شوند اما ترش نمی شوند. همین امر باعث سبز شدن آن در زمان جوشاندن می شود.
ارزش غذایی چای سبز
چای سبز حاوی آمینواسید هایی مانند تانین، باتریک اسید، و لیگانین؛ آلکانوئید های زانتیک مانند آدنین، دی متیل زانتیک، تئوبرومین، تئوفیلین، و زانتین، پکتین، (که در میوه ها پیدا می شود) ساکارید (شکر) کلروفیل، و تری تریپین ساپونینز است. ویتامین ها مانند A,B1,B2,B3,C,E نیز در چای سبز پیدا می شوند.صد میلی لیتر چای سبز حقایق و اطلاعات ذیل را دربرمی گیرد.چای سبز هیچ اثری از چربی در خود ندارد. هیچ گونه چربی اشباع شده، اشباع نشده مونو (با یک پیوند دوگانه) و اشباع نشده پلی (با چند پیوند دوگانه) و یا چربی ترانس نداشته و بنابراین هیچ کالری از چربی بدست نمی آید. صد میلی لیتر از آن حاوی 2ر0 گرم کربوهیدرات و پروتئین بوده و از هیچگونه محتوای کلسترولی برخوردار نیست. در خصوص مواد معدنی، این چای حاوی 27 میلی گرم پتاسیم (جهت تنظیم تعادل آب، فشار خون و عملکرد قلب و عروق)، 3 میلی گرم سدیم (جهت تحریک انقباض عضلانی)، 3 میلی گرم کلسیم (به منظور سلامت دندان و استخوان)، 2 میلی گرم منیزیم (برای تولید انرژی)، و مقادیر بسیار کم مس (01ر0 میلی گرم)، آهن (2ر0 میلی گرم) و منگنز (31ر0 میلی گرم) می باشد. چای سبز که سرشار از ویتامین A، B، C، D، E، H و Kاست غنی از گونه های مختلف ویتامین B، یعنی ریبوفلاوین یا B2 (05ر0 میلی گرم)، نیاسین و یا B3 (2ر0 میلی گرم)، اسید پانتوتنیک یا B5 (04ر0 میلی گرم)، B6 (01ر0 میلی گرم) و فولیک اسید می باشد. چای سبز مملو از اسیدهای آمینه ترمیم کننده بافت بوده که همچنین به تولید آنتی بادی ها، اسیدهای صفراوی، برخی آنزیمهای حیاتی، هموگلوبین، هورمونها، پروتئینهای شیر در مادران شیرده، گلوتاتیون و سیتوکروم، ملانین، پروتئینهای پلاسما، پورین، و پیریمیدین کمک می کنند. اسیدهای آمینه نقش عمده ای در ساخت رداپسین (rhodypsin) و اوره در بدن نیز بازی می کنند.
خواص چای سبز
چای سبز یکی از فرآورده هایی است که از برگ چای تهیه می شود و چای بسته به اینکه تحت چه نوع فرآوری قرار بگیرد، می تواند انواع چای سبز، چای مشکی و حتی چای سفید را تولید کند. چای سبز از دیرباز به خاطر محتوای غنی از آنتی اکسیدان خود شناخته شده است و در کشورهای خاور دور استفاده می شده است. چای سبز حاوی انواع فلاونول ها است که بعضی از انواع آن به عنوان کاتچین شناخته می شود. فراوان ترین و قدرتمندترین کاتچین موجود در چای سبز اپیگالوکاتچین گالات است که با کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و انواع خاصی از سرطان در ارتباط است. از خواص چای سبز برای جلوگیری از ریزش مو و بهبود سلامت مو استفاده می شود.
1. چای سبز و سرطان
نوشیدن چای سبز را عاملی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان می دانند، چرا که میزان آنتی اکسیدان های موجود در آن 100 برابر تاثیرگذارتر از ویتامین C و 25 برابر تاثیرگذارتر از ویتامین E است. (توجه کنیم که ویتامین C و E به عنوان دو آنتی اکسیدان مهم مطرح هستند).تقسیم سلولی کنترل نشده و گسترش سلول های غیرطبیعی باعث سرطان می شوند. سرطان یکی از دلایل رایج مرگ ومیر در جهان به شمار می رود. آنتی اکسیدان های قدرتمند موجود در چای سبز ممکن است از طریق از بین بردن رادیکال های آزاد که منجر به آسیب اکسیداتیو به سلول ها و DNA می شوند، به مبارزه با سرطان کمک کند. در ادامه خواص چای سبز در درمان بعضی از سرطان ها آورده شده است.
آنتی اکسیدان های آن ممکن است به مبارزه با بعضی سرطان ها کمک کنند
- سرطان سینه: مطالعه نشان داده شد که اپی گالوکاتچین خطر ابتلا به سرطان سینه را تا ۱۹ درصد و احتمال بروز دوباره ی آن را تا ۲۷ درصد کاهش داد. خواص ضدسرطانی چای سبز ممکن است به کاهش گسترش سرطان سینه و سطح گونه های فعال اکسیژن کمک کند. اپی گالوکاتچین فعالیت ژن های سرطان و تکثیر سلول های سرطانی را کاهش می دهد.
- سرطان روده ی بزرگ: چای سبز همچنین در کاهش احتمال ابتلا به سرطان روده ی بزرگ در افراد غیرسیگاری اثرگذار است. در یک مطالعه نشان داده شد که افزایش ۲ گرمی مصرف چای سبز باعث کاهش خطر ۱۲ درصدی ابتلا به سرطان روده ی بزرگ شد. محققان در یک مطالعه ی دیگر به این نتیجه رسیدند افرادی که به مدت شش ماه چای سبز نوشیدند، ۱۷ درصد کمتر در معرض سرطان دستگاه گوارش قرار داشتند.
- سرطان ریه : نوشیدن دست کم سه فنجان چای سبز در روز ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را در افراد سیگاری کاهش دهد.
2. چای سبز و جوانی و زیبایی
دلیل اصلی ضد پیری بودن چای سبز وجود میزان قابل توجهی آنتی اکسیدان به ویژه آنتی اکسیدان های مؤثر در حفظ شادابی و جوانی موجود در چای سبز است. آنتی اکسیدان ها یکی از شاخص ترین عوامل برای حفظ سلامتی و شادابی سلول های بدن می باشند که موجب تعویق انداختن روند پیری سلول ها می شوند.
3. کاهش وزن و چای سبز
اگر تصمیم دارید با مصرف چای سبز با چاقی و اضافه وزن خداحافظی کنید، باید برای مصرف آن در طول روز برنامه ریزی داشته باشید و از مصرف این نوشیدنی گیاهی بدون برنامه پرهیز کنید. متأسفانه باید اعلام کنیم که یک سوم جمعیت جهان دچار اضافه وزن هستند. چای سبز به دلیل اینکه حاوی اپی گالوکاتچین است، به کاهش چربی بدن، لاغری و کاهش سایز دور کمر کمک می کند.
4. حاوی ترکیبات بیواکتیو است
آبرسانی و چربی سوزی تنها خواص چای سبز نیستند. گیاه چای سبز حاوی طیف وسیعی از ترکیبات سالم است. این چای سرشار از پلی فنول ها است که از ترکیبات طبیعی هستند و فواید زیادی برای سلامتی بدن دارند. کاهش التهاب و کمک به مبارزه با سرطان از جمله ی این فواید محسوب می شوند. چای سبز حاوی نوعی کاتچین به نام اپی گالوکاتچین است. کاتچین ها آنتی اکسیدان های طبیعی هستند که از آسیب سلولی جلوگیری می کنند و فواید دیگری هم دارند. این ترکیبات می توانند شکل گیری رادیکال های آزاد در بدن را کاهش دهند و از سلول ها و مولکول ها در برابر آسیب دیدن محافظت کنند. رادیکال های آزاد نقش مهمی در پیری و بروز بسیاری از انواع بیماری ها دارند.
اپی گالوکاتچین یکی از قدرتمندترین ترکیبات موجود در چای سبز است. تحقیقات مختلف به بررسی توانایی این ترکیب در درمان بیماری ها پرداخته اند. نتایج تحقیقات نشان داده اند که این ترکیب یکی از ترکیبات اصلی است که به چای سبز خواص درمانی می دهد. علاوه بر این چای سبز مقداری مواد معدنی دارد که به سلامتی بدن فایده می رسانند. چای سبز باکیفیت بخرید، چون بعضی از چای سبز هایی که کیفیت پایین تری دارند، می توانند حاوی مقدار زیادی فلوراید باشند.
5. مقاومت به انسولین و احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می دهد
دیابت یکی از بیماری های رایج است که افراد را در هر سنی درگیر می کند. تخمین زده شده که تا سال ۲۰۴۵، تقریبا ۶۲۹ میلیون نفر تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند. افرادی که دچار بیماری دیابت هستند، قند خون بالاتری دارند، چون یا بدنشان نمی تواند انسولین کافی تولید کند (دیابت نوع ۱) یا دچار مقاومت به انسولین (دیابت نوع ۲) می شود. اپی گالوکاتچین چای سبز احساس سیری را افزایش می دهد، به کاهش وزن کمک می کند، مقاومت به انسولین را بالا می برد و سطح قند خون را تنظیم می کند. بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده، مصرف سه فنجان چای سبز در روز می تواند احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا ۴ درصد کاهش دهد.
6. ممکن است سلامت قلبی وعروقی را بهبود ببخشد
بیماری های قلبی وعروقی مانند بیماری قلبی و سکته بیشترین میزان مرگ ومیر را به خود اختصاص می دهند. علت این بیماری ها سطح بالای کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید، چاقی و فشار خون بالا است. چای سبز به روش های زیر در بهبود سلامت قلبی وعروقی نقش دارد.
- ممکن است سطح کلسترول بد را کاهش دهد . در یک مطالعه نشان داده شد که اپی گالوکاتچین میزان کلسترول بد را پایین آورد . جمع شدن کلسترول در دیواره ی سرخرگ جریان خون را مسدود می کند.
- نوشیدن چای سبز چربی احشایی را تا ۱۷٫۸ درصد کاهش می دهد. همچنین در کاهش جذب کلسترول و اکسیداسیون LDL و کاهش فشار خون مفید است.
- دوز پایین چای سبز از فیبریلاسیون دهلیزی جلوگیری می کند و سلامت قلب را بهبود می بخشد.
7. جلوگیری از پیری زودرس
رادیکال های آزاد ایجاد شده در بدن مسئول آسیب دیدگی بدن به طرق مختلف می شوند که یک از آنها را به شکل پیری زودرس و علائم مرتبط با آن می بینیم. کار اصلی آنتی اکسیدان ها خنثی کردن اکسیدان ها یا رادیکال های آزاد موجود در بدن است و چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان است. (catechin polyphenols) موجود در آن باعث اثر آنتی اکسیدان می شود که قوی ترین بین آنها Epigallocatechin gallate است. بنابراین مصرف منظم چای سبز می تواند به طور موثری از پیری زودرس جلوگیری کند.
8. چای سبز ایمنی بدن را بالا می برد
تحقیقات نشان می دهد که افرادی که به طور منظم چای سبز می نوشند تحت خطر باکتری های رایج و عفونت های ویروسی به آسانی افرادی که که چای سبز را در رژیم ندارند، نیستند. چای سبز قدرت سیستم ایمنی بدن را بالا می برد. Catechins موجود در چای سبز از اتصال به دیواره های سلول به منظور عفونی سازی سلول ها توسط باکتری ها و ویروس ها جلوگیری می کند. این catechins نیز سم ترشح شده توسط میکروب ها را از بین می برد. ویژگی آنتی باکتریال نیز شما را از تنفس بد، اسهال خونی، خرابی دندان، سو هاضمه، آنفولانزا، سرفه و سرماخوردگی و ورم مخاط روده ی بزرگ که دلیل همه ی آنها میکروبی و فعالیت قارچی است، حفظ می کند.
9. برای پوست و مو عالی است
چای سبز به دلیل اینکه حاوی اپی گالوکاتچین است، برای پوست و مو مفید تلقی می شود. خواص چای سبز برای پوست و مو به شرح زیر است.
- بروز علائم پیری را به تأخیر میاندازد: آنتی اکسیدان های موجود در چای سبز از پوست در برابر اشعه های مضر فرابنفش خورشید، استرس اکسیداتیو، آسیب پوست در اثر نور خورشید و سرطان پوست محافظت می کنند. این آنتی اکسیدان ها همچنین پیر شدن کلاژن پوست را به تأخیر میاندازند و پوست را جوان نگه می دارند.
- التهاب پوست را کاهش می دهد: خواص چای سبز در مبارزه با التهاب، از پوست در برابر واکنش های التهابی و مشکلات پوستی مثل آکنه، درماتیت آتوپیک، کلوئید و… محافظت می کند.
- از ریزش مو جلوگیری می کند: مطالعه ی منتشر شده نشان داد که مصرف موضعی عصاره ی چای سبز روی کف سر به کاهش چربی آن کمک کرد. چای سبز همچنین در کاهش احتمال ابتلا به ریزش مو با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنیک) یا ریزش مو مفید واقع شد.
- مو را لطیف و درخشان می کند : چای سبز ممکن است رشد مو را تحریک کرده و آن را نرم و لطیف کند. این نوع چای حاوی ترکیباتی مانند پلی فنول ها و ویتامین سی است که مو را درخشان می کنند.
10. رفع سموم بدن
چای سبز بهترین درمان برای خستگی شدید ایجاد شده توسط نوشیدنی های الکلی و فقدان خواب در اثر مهمانی های شبانه است. اثر باقی ماده را با یک فنجان بزرگ از چای سبز همراه با لیمو از بین ببرید. چای سبز با آب لیمو یک درمان خوب و رایج برای حذف اثر خستگی ناشی از الکل به صورت کوتاه مدت است.
مصرف چه مقدار چای سبز در روز مناسب است؟
