خوشبختانه امروزه باتوجه به پیشرفت هایی که در علم و تکنولوژی و بخصوص در زمینه زیباسازی دهان و دندان صورت گرفته، یکی از متداول ترین روش هایی که برای داشتن لبخندی زیبا به کار می رود...روکش کردن دندان هامی باشد که جلوه ظاهری دندان و لبخند فرد را بسیار زیباتر میسازد. به طوری که در دو دهه اخیر شاهد آن بودیم که هر روز مواد جدیدتری برای ترمیم و زیبایی دندان ها ساخته میشود.
ونیر دندان چیست ؟
ونیر دندان لایه هایی از روکش هستند که متشکل از مواد همرنگ دندان میباشند وبه منظور اصلاح رنگ دندان، ترمیم موضعی ، کاربرد زیبایی ویا رفع عیوب دندانی مورد استفاده قرار میگیرند.روکش های ونیر به لحاظ روش درمانی ، در دو دسته مستقیم (direct) و یا غیرمستقیم (indirect) موجود میباشند. ونیر های مستقیم دریک جلسه با اضافه نمودن کامپوزیت دندان به دندان در داخل مطب استفاده میشوند و کاربرد آنها در زمانی است که بخواهیم تعداد محدودی از دندان ها را اصلاح کنیم ؛ زمانی که نیشال دندان ها سالم باشد میتوان باکمک ونیر مستقیم ایرادات جزیی را رفع نمود. ذکر این نکته لازم است که انجام چنین کاری نیازمند تبحر، تجربه و هنر دندان پزشک بوده وتاحد زیادی زمانبر است.
ونیر های غیر مستقیم به دلیل زیبایی بیشتر، استحکام بالاتر ، حفظ بافت دندان و دوام بهترشان کاربرد وسیع تری دارند.کاربرد ونیر هادر درمان دندان بیمارهای دیاسیتی ، تغییر رنگ دندان ، لکه های رنگی موضعی ، تغییر رنگ های آبی یا خاکستری و تغییر رنگ درونی است. لازم است انجام ونیر دندان ها به شکل دانه دانه وبه نوبت صورت گیرد.
دوام و طول عمر کامپوزیت دندان
از مهم ترین معایب کامپوزیت دندان می توان به دوام و طول عمر کمتر آنها نسبت به ونیر لمینت اشاره کرد. مواد کامپوزیت از نوعی پلاستیک خاص ساخته می شوند که به آن رزین کامپوزیت می گویند. هرچند این مواد استحکام قابل قبولی دارند اما دوام و طول عمر آنها به اندازه مینای دندان و یا ونیر لمینت سرامیکی و حتی تاج دندان (Crown) نیست. پس از کاشت کامپوزیت ونیر باید به دقت مراقب خوردن و نحوه گاز زدن خود بخصوص هنگام جویدن غذاهای سفت باشید تا از شکستن، ترک خوردگی و لب پر شدن آن ها جلوگیری کنید و دوام و طول عمر کامپوزیت دندان را افزایش دهید.
به خاطر داشته باشید به علت ماهیت رزین کامپوزیت به هر حال طول عمر آن نسبت به ونیر لمینت بسیار کمتر است. بنابراین نباید انتظار داشته باشید که کامپوزیت دندان بیش از سه تا هفت سال روی دندان های شما بدون نیاز به ترمیم باقی بماند. در صورتی که طول عمر تاج دندان بیش از ۴۰ سال و لمینت سرامیکی بیش از ۱۲ سال است. هر چقدر بیشتر از دندان ها و لثه خود مراقبت کنید و سبک زندگی سالمی بدون سیگار کشیدن و مصرف مواد حاوی شکر و مواد رنگی داشته باشید؛ دوام کامپوزیت دندان نیز بیشتر خواهد بود. اما به هر حال پس از حدود ۵ یا ۶ سال نیاز به تعویض پیدا خواهد کرد.
زرد شدن کامپوزیت دندان
از دیگر معایب کامپوزیت دندان می توان به رنگ پذیری بیشتر آن نسبت به مواد سرامیکی اشاره کرد. جنس رزینی که برای فرم دهی کامپوزیت ونیر روی دندان ها مورد استفاده قرار می گیرد؛ نسبت به زرد شدن چندان مقاوم نیست. چون مواد تشکیل دهنده کامپوزیت ونیر، تخلخل بیشتری نسبت به مینای دندان یا پرسلین دارد؛ بنابراین مواد رنگی را به راحتی جذب می کند. اگر به طور مکرر چندین بار در طول روز نوشیدنی های رنگی مانند قهوه یا شراب قرمز مصرف می کنید؛ کامپوزیت دندان شما به سرعت تغییر رنگ خواهد داد و نسبت به سایر دندانهای طبیعی شما زرد تر به نظر خواهد رسید. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی باید خوردن غذاهای رنگی و نوشیدنیهای حاوی مواد رنگی را محدود کنید و بعد از هر وعده غذایی دندان های خود را با دهان شویه مناسب یا آب نمک بشویید. البته نیازی نیست که به طور کامل، نوشیدن قهوه یا چای را قطع کنید فقط باید بهداشت دهان و دندان خود را بیشتر رعایت نمایید. اگر بعد از نوشیدن هر ماده رنگی، دندانهای خود را با خمیر دندان های سفید کننده تمیز کنید؛ احتمال زرد شدن کامپوزیت دندان به طور قابل توجهی کاهش می یابد.
استحکام کامپوزیت ونیر
هرچند کامپوزیت ونیر ها نسبت به لمینت سرامیکی ارزان تر هستند اما به همان اندازه استحکام کمتری دارند. بنابراین نسبت به ونیر پرسلین سریعتر آسیب می بینند و ترک خوردگی و شکستگی روی آنها مشاهده می شود. در صورتی که به درستی از کامپوزیت ونیر مراقبت نکنید و احتیاط لازم را هنگام جویدن و گاز زدن غذا ها رعایت ننمایید؛ بیش از دو سال دوام نخواهند آورد. استحکام کامپوزیت ونیر به سبب ماهیت و جنس رزین آن پایین است و به راحتی می شکند یا از روی دندانها می افتد. البته به همین اندازه ترمیم آن نیز راحت است و دندانپزشک می تواند هر کدام از دندان های تان را که ونیر کامپوزیت آن آسیب دیده مجددا طی چند دقیقه ترمیم کند و البته هزینه اضافه ای نیز دریافت نماید. بنابراین هر چند در ابتدا نسبت به لمینت سرامیکی هزینه کمتری برای کاشت ونیر کامپوزیت می پردازید اما ضعف استحکام کامپوزیت ونیر، هزینه های جانبی بیشتری را در طولانی مدت به شما تحمیل می کند. بنابراین اگر به دنبال یک روش ترمیمی برای اصلاح طرح لبخند خود در بلند مدت هستید باید استحکام پایین آن را به عنوان یکی از معایب کامپوزیت دندان مورد توجه قرار دهید.
آیا کامپوزیت ونیر به دندان های طبیعی آسیب می رساند؟
کاربرد ونیر کامپزیت
صرف نظر از اینکه چه چیزی باعث عدم جذابیت دندان ها شده است، ممکن است روکش های کامپوزیت دندان بتوانند بخش اعظم یا حتی تمام مشکلات دندانپزشکی زیبایی شما را برطرف کنند؛ از جمله:
- مینای دندان فرسوده یا کدر: مینای دندان می تواند به مرور زمان به طور طبیعی فرسوده یا کدر شود. (مصرف چای، قهوه، نوشیدنی های گازدار، سیگار کشیدن و استفاده از برخی داروهای خاص) یا پتانسیل ژنتیکی می توانند در فرسودگی و کدر شدن دندان ها مشارکت داشته باشند. روکش ها برای اصلاح لبخندی که تحت تاثیر فرسودگی یا کدر شدن دندان قرار گرفته است مناسب هستند.
- فرسایش یا ساییدگی: دندان های ما با افزایش سن، به طور طبیعی شروع به فرسایش می کنند. دندان های افراد مسن به احتمال بیشتر دارای لبه های تیز، ترک یا ظاهر ناهموار هستند. روکش ها می توانند ظاهر طبیعی دندان های سالم و جوان را بازیابی کنند.
- ژنتیک، برخی افراد به صورت ژنتیکی با وجود فاصله غیرطبیعی بین دندانها متولد می شوند که با افزایش سن بیشتر می شود.
- دندان های ناهموار: دندان های ناهموار می توانند نتیجه شکستن مواد سخت با دندان یا دندان قروچه کردن و/ یا ناشی از فرسایش و ساییدگی معمولی باشند. این وضعیت می تواند علاوه بر نازیبایی لبخند، منجر به مشکلات مربوط به جویدن (بیماری مالوکلوژن) نیز شود.
- تغییر رنگ: تغییر رنگ یا وجود لک روی دندان ممکن است از طریق سفید کردن دندان به طور کامل اصلاح نشود. در چنین مواردی روکش های کامپوزیت می توانند یک راه حل ساده و زیبایی بخش باشند.
