مورینگا اولیفیرا درخت نسبتا بزرگی است که بومیِ شمال هند محسوب می شود، ولی در بقیهٔ نقاط آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی هم رشد می کند. این گیاه اسم های مختلفی دارد، و در ایران هم به نام گز روغنی شناخته شده است. تقریبا همهٔ قسمت های این درخت خوردنی هستند و در طب گیاهی سنتی استفاده می شوند. به ویژه برگ ها و غلاف این گیاه، که در بخش هایی از هند و آفریقا به عنوان خوراکی استفاده می شوند.
همانطور که می دانید کمبود مواد مغذی در غذاهای گیاهی شایع است مخصوصا وقتی میخواهید وزن کم کنید و رژیم گیاه خواری دارید احساس ضعف و سردرد می کنید البته اتفاق ها وقتی مقدار زیادی کالری کم میکنید طبیعی است. گاهی اوقات صحبت از 5 تا 6 وعده غذا در روز می شود اما وقتی کافی نیست می توانیم از مواد مغذی جایگزین که باعث افزایش وزن نمیشود استفاده کنیم ؛ گیاهی که ممکن است نام آن را شنیده باشید اماخواص آن را ندانید این گیاه مورگینا یا همان گز روغنی نام دارد .
مورینگا گیاه بسیار مفید در درمان سرطان است و در برخی نقاط جهان به آن «گیاه معجزه آسا» می گویند. این گیاه بومی هند است و دارای برگ های گرد و کوچک است که از هزاران سال پیش در درمان بیماری ها نقش زیادی داشته است.
برگ های مورینگا منبع فوق العاده ای از ویتامین و موادمعدنی هستند. یک پیمانه (۲۱ گرم) برگ تازهٔ این گیاه، حاوی این مواد است:
پروتئین: ۲ گرم،
ویتامین B6: تقریبا ۱۰ درصد مقدار موردنیاز روزانه،
ویتامین C: تقریبا ۱۲ درصد مقدار موردنیاز روزانه،
آهن: ۱۱ درصد مقدار موردنیاز روزانه،
ویتامین B2: تقریبا ۱۱ درصد مقدار موردنیاز روزانه،
ویتامین A (از بتاکاروتن): ۹ درصد مقدار موردنیاز روزانه،
منیزیم: ۸ درصد مقدار موردنیاز روزانه،
ویتامین B1،
ویتامین B3،
کلسیم،
پتاسیم،
فسفر،
روی.
خواص گیاه مورینگا یا گز روغن
۱. سرشار از آنتی اکسیدان
دانه های مورینگا حاوی ۴۰ درصد روغن خوراکی هستند که به عنوان روغن بن شهرت دارد. این روغن شفاف، شیرین، و بدون بو غنی از آنتی اکسیدان ها است، و مانند روغن زیتون دارای مواد مغذی فراوانی است. این روغن دارای ماندگاری بالایی است و مانند سایر روغن ها فاسد نمی شود.
۲. برگ های مورینگا، سرشار از آهن
برگ های مورینگا در مقایسه با سایر بخش های این گیاه کاربردهای گسترده تری دارند. این برگ ها خوراکی هستند. برگ های مورینگا سه برابر بیش تر از اسفناج دارای آهن هستند.
۳. حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری
مورینگا یا گز روغن حاوی تمام آمینو اسیدهای ضروری برای بدن است. آمینو اسیدها اجزای تشکیل دهنده ی پروتئین هایی هستند که بدن برای رشد، ترمیم، و حفظ سلول ها به آن ها نیاز دارد. بدن انسان ۱۰ الی ۱۲ آمینو اسید تولید می کند. ۸ آمینو اسید باقی مانده که با نام آمینو اسیدهای ضروری شناخته می شوند، باید از طریق رژیم غذایی روزانه برای بدن تامین شوند؛ و گز روغن حاوی تمام این آمینو اسیدها است. فهرست آمینو اسیدهای ضروری و فواید آن ها در جدول زیر نشان داده شده است.
ایزولوسینکمک به تولید پروتئین و آنزیم ها، و ایجاد ترکیبات بیوشیمیایی موجود در بدن
لوسینتولید پروتئین و آنزیم (در کنار ایزولوسین) جهت بهبود انرژی و هوشیاری بدن
لیزیناطمینان از جذب مقدار مناسبی از کلسیم توسط بدن و کمک به تشکیل کلاژن و تولید آنتی بادی ها، هورمون ها، و آنزیم ها. و هم چنین، حفظ تعادل مواد مغذی که باعث کاهش رشد ویروس ها می شوند.
متیونینتامین سولفور (گوگرد) برای بدن و پیشگیری از بروز مشکلات مربوط به مو، پوست، و ناخن. کاهش کلسترول از طریق افزایش تولیدلسیتین در کبد. کمک به کاهش چربی کبد و ناراحتی های مثانه.
فنیل آلانینتولید مواد شیمیایی مورد نیاز برای انتقال سیگنال ها میان سلول ها عصبی و مغز؛ و در نتیجه، کاهش احساس ناخوشایند گرسنگی. و هم چنین، کمک به بهبود حافظه.
ترئونینتشکیل مهم ترین بخش کلاژن، الاستین، و پروتئین های مینای دندان. کمک به متابولیسم (سوخت و ساز)، پیشگیری از تجمع چربی ها در کبد، و بهبود عملکرد دستگاه گوارش و مجاری روده ها.
تریپتوفانپشتیبانی از دستگاه ایمنی بدن و تسکین بی خوابی. کاهش اضطراب، افسردگی، و علائم میگرن. همکاری با لیزین برای کاهش خطر اسپاسم های سرخرگی و قلبی از طریق کاهش سطوح کلسترول.
والینکمک به بهبود هوش، هماهنگی ماهیچه ها، و آرامش خلق و خو.
۴. کمک به افزایش انرژی و درمان برخی بیماری ها
برگ های مورینگا یا گز روغن به افزایش سطح انرژی کمک می کنند؛ این افزایش انرژی به طور طبیعی و طولانی مدت خواهد بود. هم چنین طبق یافته های علمی، این گیاه می تواند به درمان زخم های معده، محدود کردن رشد تومور، کاهش درد آرتریت و التهاب، و کنترل فشار خون کمک کند.
۵. بهبود سازوکار دفاعی بدن
مصرف روزانه ی مورینگا به عنوان بخشی از رژیم غذایی می تواند سازوکار طبیعی دفاعی بدن را بهبود ببخشد. این گیاه به عنوان یک محرک ایمنی شناخته می شود و معمولا برای بیماران مبتلا به ایدز تجویز می شود.
۶. سلاحی علیه نابینایی
این گیاه غنی از ویتامین A و بتا کاروتن است و به عنوان سلاح موثری علیه نابینایی عمل می کند.
۷. کمک به مادران شیرده
گیاه مورینگا یا گز روغن نقش مهمی برای مادران شیرده ایفا می کند. طبق گزارش های علمی، مصرف این گیاه دارویی به اندازه ی قابل توجهی می تواند میزان شیر مادر را افزایش دهد.
۸. کمک به حفظ تعادل سطوح قند
از آن جا که مورینگا باعث متعادل شدن سطوح قند در بدن می شود، می تواند در مبارزه علیه دیابت بسیار موثر عمل کند.
۹. کمک به حفظ تعادل سطوح کلسترول
امروزه، افزایش مصرف خوراکی های ناسالم می تواند به افزایش سطوح کلسترول بدن منجر شود. گز روغن به حفظ تعادل سطوح کلسترول در بدن کمک می کند.
۱۰. کمک به متابولیسم (سوخت و ساز)
مصرف برگ های مورینگا باعث تحریک متابولیسم (سوخت و ساز) و ساختار سلولی بدن می شود.
۱۱. سم زدایی طبیعی از بدن
به علاوه، این گیاه دارای خواص ضد باکتری بسیاری است و بنابراین، می تواند به عنوان یک پاک کننده و عامل سم زدای طبیعی به کار رود.
الف. افزودن دانه های مورینگا به آب آلوده می تواند به جذب تمام آلودگی ها کمک کند.
ب. مورینگا با جذب سموم از خون می تواند به دفع و نابودی سموم انباشته شده در بدن کمک کند.
۱۲. ماده ی غذایی سالم و بدون عوارض جانبی
تاکنون هیچ گونه عارضه جانبی در خصوص مصرف برگ های گز روغن گزارش نشده است. بنابراین، کودکان و بزرگسالان می توانند بدون نگرانی از این گیاه دارویی مصرف کنند. امروزه، برای افزایش میزان مواد مغذی موجود در غذاها، از این گیاه دارویی در تهیه ی پوره، پاستا، و نان استفاده می شود.
۱۳. مکمل های مورینگا بهتر از سایر مکمل ها
مکمل های مورینگا (گز روغن) از بسیاری از مولتی ویتامین ها و مکمل های کلسیم موجود در بازار که از مواد مصنوعی ساخته می شوند، بهتر و موثرتر هستند. مکمل های گز روغن از برگ ها و غلاف این گیاه تهیه می شوند و به عنوان منابع طبیعی کلسیم و مولتی ویتامین به شمار می روند. روش فرآوری این مکمل ها باعث افزایش میزان و جذب مواد مغذی در بدن می شود.
۱۴. دارای کاربرد در ساخت عطر و دمنوش
از دانه های مورینگا برای تولید عطرها و روغن های رایحه درمانی استفاده می شود. گل های گز روغن نیز برای تولید دمنوش گیاهیبه کار می روند؛ این دمنوش حاوی فلاونوئید و آنتی اکسیدان است.
۱۵. کمک به التیام سریع زخم ها
مکمل های مورینگا به دلیل خواص ضد التهابی و ضد عفونی کنندگی شان می توانند به التیام سریع جراحت های خفیف نظیر کبودی ها، بریدگی ها، و سوختگی ها کمک کنند.
۱۶. ریشه ی مورینگا، کمک به درمان اختلالات جنسی
از ریشه ی مورینگا یا گز روغن در طب سنتی برای کنترل اختلالات دستگاه گردش خون، تحریک اشتها، و بهبود کارکرد مجاری گوارشی استفاده می شود. علاوه بر این ها، ریشه ی مورینگا می تواند به درمان اختلالات جنسی، مشکلات مجاری تناسلی زنان، و آرتریت کمک کند.
۱۷. بهبود کارکرد کلیه ها
طبق نتایج پژوهش ها، برخی ترکیبات خاص موجود در ریشه ی گیاه مورینگا می توانند به درمان سرطان تخمدان، سنگ های کلیه، و التهابات کمک کنند. ترکیبات موجود در مورینگا از طریق کمک به بدن جهت دفع موثرتر کلسیم و فسفات از کلیه ها می توانند باعث بهبود کارکرد عمومی کلیه ها شوند.
۱۸. کمک به رشد مو
موی سالم تا حدود زیادی ظاهر فیزیکی آدم را بهبود می بخشد. مشکلات سلامتی یا کمبودهای مواد مغذی می توانند به مو آسیب برسانند و باعث بروز مشکلاتی نظیر شوره، موخوره، و شکنندگی موها شوند. بنابراین، مصرف مناسب ویتامین ها و مواد معدنی برای حفظ سلامت مو ضروری است. برخی از ویتامین ها، مواد معدنی، و آمینو اسیدها در تشکیل پروتئین کراتین نقش دارند. گز روغن یا گز روغن حاوی مقدار زیادی ویتامین A است؛ بنابراین، می تواند به بهبود رشد و محافظت از مو کمک کند. انتقال بهینه ی اکسیژن و مواد مغذی از دستگاه گردش خون به فولیکول های مو برای رشد مناسب موها بسیار ضروری است. ویتامین A نقش مهمی در ایجاد سلول ها و بافت های سالم در بدن و کاهش ریزش مو ایفا می کند. کمبود ویتامین A می تواند باعث افزایش ضخامت پوست سر، خشکی مو، و شوره شود.
۱۹. حاوی روی (زینک)
گیاه مورینگا حاوی روی (زینک) نیز هست و می تواند با بهبود کارکرد ایمنی، باعث تحریک رشد مو شود. روی (زینک) و سیلیکا به همراه ویتامین A می توانند از خشکی و انسداد غدد چربی پوست (سباسه) پیشگیری کنند. این غدد مسئول تولید سبوم یا چربی پوست هستند. کمبود روی (زینک) می تواند به بروز اختلال در تولید دی ان ای و پروتئین، و در نتیجه، به ضعف فولیکول های مو منجر شود. هم چنین، روی (زینک) بر ساختار و ترکیب اسید نوکلئیک تاثیر می گذارد.
۲۰. حاوی ویتامین E
ویتامین E موجود در مورینگا آنتی اکسیدان قدرتمندی است که باعث تحریک جریان خون در اطراف پوست سر می شود. جریان خون مناسب در پوست سر به جذب بیش تر مواد مغذی برای فولیکول های مو کمک می کند.
۲۱. جلوگیری از ریزش مو
مورینگا انباری از تمام مواد مغذی مورد نیاز برای سلامت مو است. ریزش مو بر اثر کمبود ویتامین B – به خصوص ویتامین B6،بیوتین، اینوزیتول، و اسید فولیک – ایجاد می شود. جریان مناسب خون در اطراف پوست سر باعث می شود فولیکول های مو قوی تر و سالم تر شوند. وز نیز به همراه ویتامین E به بهبود جریان خون در اطراف پوست سر کمک می کند. حفظ کارکرد مناسب مویرگ هایی که خون را به فولیکول های مو می رسانند، بسیار حیاتی است.
۲۲.سرشار از مواد معدنی
مورینگا حاوی مقادیر زیادی از مواد معدنی نظیر کلسیم، آهن، پتاسیم، منیزیوم، سلنیوم، مس، و منگنز است که برای حفظ سلامت مو بسیار ضروری هستند.
۲۳. برای کاهش موخوره و شوره
روغن مورینگا یک مکمل طبیعی برای بهبود سلامتی و تقویت مو و پوست سر به شمار می رود. ماساژ مرتب مو و پوست سر با این روغن به کاهش موخوره و شوره ی سر کمک می کند. این روغن ویتامین ها و مواد معدنی جوان کننده را به فولیکول های مو و بافت پوست سر می رساند.
۲۴. عامل ضد پیری
طبق یافته های علمی، مورینگا دارای خواص ضد پیری است. اثر رادیکال های آزاد بر روی پوست انسان باعث ایجاد چین و چروک ها، پیری پوست، کاهش مقاومت پوست در برابر خطوط ظریف روی صورت می شود. مورینگا دارای قابلیت پاک کنندگی عالی است و به پاکسازی سلول های پوستی از رادیکال های آزاد و بازیابی شادابی و جوانی پوست صورت کمک می کند. مورینگا دارای خواص مرطوب کنندگی و تقویت کنندگی است و به عنوان یک پاک کننده ی عالی عمل می کند؛ به همین دلیل، از مورینگا به عنوان یک ماده ی فعال در ترکیب محصولات مراقبت از پوست استفاده می شود.
۲۵. حاوی آنتی اکسیدان های مفید برای پوست
برگ های مورینگا حاوی حدود ۳۰ آنتی اکسیدان است که کمک فوق العاده ای به سلامت پوست می کنند. روغن مورینگا به مقدار زیادی در پوست جذب می شود و بنابراین، به انتقال این آنتی اکسیدان های قدرتمند به سلول های پوستی کمک می کنند.
۲۶. حاوی سولفور
برگ های مورینگا حاوی سولفور (گوگرد) نیز هستند. این ماده ی معدنی در هر یک از سلول های بدن وجود دارد و به عنوان ماده ی تشکیل دهنده ی کلیدی کلاژن و کراتین به شمار می رود. کلاژن ماده ی انعطاف پذیری است که به پوست نرمی و انعطاف پذیری می بخشد. هم چنین، کراتین ماده ی مستحکمی است که به پوست استحکام و قدرت می دهد. این دو ماده اکثریت بافت پوست را تشکیل می دهند و از پروتئین هایی ساخته می شود که دارای ساختار گوگردی (سولفور) هستند.
۲۷. مفید برای پوست
عصاره ی دانه ی گیاه دارویی مورینگا (گز روغن) در صنایع لوازم آرایشی و بهداشتی کاربرد گسترده ای دارد، زیرا دارای فواید درمانی و مراقبت از پوست، و خواص پاک کنندگی پوست است. این عصاره دارای قابلیت پاکسازی آلودگی ها از عمق ریشه ی پوست، خواص شگفت انگیز سم زدایی و جوان کنندگی پوست است. عصاره ی دانه ی مورینگا با متعادل کردن رنگ و حالت طبیعی پوست باعث روشن شدن سطح پوست می شود. به علاوه، خمیر برگ مورینگا باعث زیبایی پوست می شود؛ به همین دلیل، از این خمیر به عنوان ماست صورت استفاده می شود.
۲۸. برای نرمی پوست کودک
روغن مورینگا به روغن بن نیز مشهور است از عصاره ی دانه های مورینگا تهیه می شود و برای نرمی و آرامش پوست نوزاد و کودک کاربرد دارد.
۲۹. محافظت از پوست علیه آلودگی ها
عصاره ی دانه ی مورینگا در تهیه ی کرم های محافظت کننده از پوست استفاده می شود، و قادر است از پوست در برابر دود سیگار و آلودگی فلزات سنگین محافظت کند.
۳۰. کمک به پاکسازی پوست
پودر دانه ی مورینگا یک عامل قدرتمند پاک کننده ی پوست است و به عنوان یک ترکیب فعال در کرم ها و لوسیون هایی استفاده می شود که برای پاکسازی عمق پوست کاربرد دارند. این ماده از پوست در برابر آلودگی ها و دودهای چسبنده محافظت می کند.
عوارض مورینگا برای سلامتی
توصیه می شود پیش از مصرف مورینگا، حتما با پزشک مشورت کنید.
مورینگا خواص ضدبارداری دارد و بنابراین برای خانم های باردار توصیه نمی شود. به جز این، عوارض جانبی بسیار اندکی از مصرف این گیاه گزارش شده اند. اما همیشه باید اطلاعات روی بسته بندی عصارهٔ مورینگا را خوانده و حتما طبق دستورالعمل مصرف کنید.
خطرهای احتمالی
مورینگا اولیفیرا ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد؛ از آن جمله می توان به این ها اشاره کرد:
لووتیروکسین: لووتیروکسین (Levothyroxine) برای درمان مشکلات تیروئیدی استفاده می شود. ترکیب هایی که در برگ مورینگا هستند، می توانند به عملکرد تیروئید کمک کنند، اما کسی نباید آن را در ترکیب با سایر داروهای تیروئیدی مصرف کند.
هر دارویی که در کبد تجزیه می شود: عصارهٔ مورینگا سرعت این امر را کاهش می دهد، که منجر به عوارض جانبی مختلفی می شود.
داروهای دیابت: داروهای دیابت برای کاهش قند خون استفاده می شوند؛ مورینگا هم چنین تأثیری دارد، پس باید مراقب باشید که قند خون بیش از اندازه کاهش نیابد.
داروهای فشارخون بالا: مورینگا تأثیر مثبتی روی کاهش فشارخون دارد. مصرف عصارهٔ این گیاه، در کنار سایر داروهای کاهش دهندهٔ فشارخون، ممکن است باعث کاهش بیش از اندازهٔ فشارخون بشود.
