معرفی رشته ایمنی شناسی (ایمونولوژی) Master of Immunology
علم ايمونولوژي که به عنوان يکي از ارکان اساسي علوم پزشکي همواره و خصوصا" در دو قرن اخير نقش بي بديلي را در نجات جان انسان ها و حفظ و بهبود سلامت و کيفيت زندگي بشر ايفاء نموده است امروزه به ابزاري توانمند در دست دانشمندان و متخصصان براي مطالعه مکانيسم پيشگيري، تشخيص و درمان بيماريها تبديل شده است. به دلیل پیشرفت های زیاد در چند دهه اخیر در زمینه ایمنی شناسی (Immunology) و انبوه دانش و اطلاعات نظری و عملی که در این رشته علمی فراهم گردیده است علم ایمنی شناسی به عنوان یک رشته علمی مجزا و مستقل از سایر علوم پایه سناخته شده است و به صورت یک بخش جداگانه در اغلب دانشکده های پزشکی دنیا و به صورت یک واحد جداگانه در آزمایشگاه بیمارستان ها اداره می شود. علاوه بر آن در اکثر دانشگاه های معتبر دنیا، دوره های آموزشی که منتهی به دانشنامه های علمی در سطوح کارشناسی ارشد و بالاتر می شود نیز دایر گردیده است.
در ایران نیز به منظور تامین نیروی انسانی متخصص و متعهد در رشته ایمنی شناسی و انجام خدمات تشخیصی-آزمایشگاهی بیماری ها و دستیابی به راه های تحقیق و تتبع در این علم و نیل به خودکفایی علمی، دوره های تحصیلات تکمیلی این رشته نیز در دانشگاه های واجد شرایط تاسیس و راه اندازی می گردد.
اگر چه امروزه به برکت توسعه و پيشرفت ايمونولوژي خاطره تلخ بيماريهاي عفوني و رنج و آلام ناشي از مرگ و مير جمعيت هاي انبوه انساني رنگ باخته است، اما هنوز وجود مشکلات و بيماريهايي نظير سرطان ها، آلرژي ها، ناباروري ها، مشکلات دوران پيري و کهنسالي، بيماريهاي نقص ايمني مادرزادي، بيماري هاي خودايمن و موضوع پيوند اعضاء به عنوان معضلات بهداشتي و سلامت جامعه، آينده بسيار پرمسئوليتي را براي متخصصين اين رشته به تصوير مي کشد.
سابقه علم ايمني شناسي به تجربيات دوران باستان در پيشگيري از برخي بيماري هاي عفوني در افراد سالم از طريق در معرض قرار دادن با ضايعات بافتي افراد بيمار و ايجاد مصونيت بر مي گردد. در دوران اسلامي دانشمندان بزرگي هم چون رازي ابن سينا از پيشگامان معرفي جنبه هايي از اين علم به عالم بشريت بوده و ادوارد جنر و لويي پاستور به عنوان پيشگامان ايمني شناسي نوين به شمار مي آيند. اولين نشريه تخصصي ايمني شناسي در سال 1937 به نامJournal of Immunologyدر كشور آمريكا شروع به انتشار نموده است.
*خدمات تشخيصي، درماني صرفأ جهت دانش آموختگان داراي مدرك دوره دكتري عمومي پزشكي مي باشد.
با تاسيس كميته علوم پايه در سال 1368 و تدوين برنامه هاي دكتري تخصصي از جمله دكتري تخصصي (Ph.D.) رشته ايمني شناسي، پذيرش دانشجويان ايمني شناسي در اين مقطع آغاز گرديد.
امروزه علم ايمونولوژي با شاخه هاي گسترده، در بيشتر زمينه هاي علوم پزشكي و باليني دخالت داشته و يافته هاي آن به تشخيص، پيشگيري و درمان بسياري از بيماري ها كمك مي نمايد.
هدف و رسالت رشته
این دوره یکی از دوره های آموزشی علوم پایه در گروه پزشکی است و هدف آن تربیت افراد برای انتقال و آموزش اطلاعات و معلومات ایمنی شناسی عملی به دیگران با استفاده از روشهای گفتاری و آزمایشگاهی و کسب توانائی در تفسیر و تعریف دقیق از پدیده ها و واکنشهای ایمونولوژی است.همچنین در این رشته دانشجویان در زمینه تکنیکهای مختلف ایمونولوژی که در تشخیص بیماریها بکار می‌رود آموزش کافی می بینند تا بتوانند در تشخیص آزمایشگاهی بیماریها در مراکز پزشکی، آموزشی و پژوهشی خدمت نمایند و با روش های نظری و عملی تحقیق آشنا می گردند تا بتوانند با استفاده از دانش خود در اجرای پروژه های تحقیقاتی همکاری نمایند.
زمینه های فعالیت در بازار کار
در زمينه پژوهشي:
- تحقیق وتوسعه درزمینه واکنش های نوترکیب
- تحقیق وتوسعه درزمینه داروهای نوترکیب
- تحقیق وتوسعه درزمینه فرآورده های دارای کاربرد تشخیصی
- توسعه تحقیقات Post genomic درجهت کشف داروهای جدید
در زمينه آموزشي:
- طراحي و تدوين برنامه هاي آموزشي در زمينه هاي مرتبط با ایمنی شناسی
- تدريس در زمينه هاي مرتبط با ایمنی شناسی در سطوح دانشگاهي يا ديگر مراكز علمي
- طراحي و تدوين روشهاي بهينه جهت آموزش دانشجويان و انجام نوآوري ها و خلاقيت هاي لازم در اين رابطه
ج) خدماتی:
- آزمایشگاه های تشخیص سرطان
- ارائه خدمات تخصصی در مراکز آسم و آلرژی
-ارائه مشاوره به محققان، مراکز و مراجع مرتبط
د) تولیدی:
- تولید واکسن، سرم
معرفی دروس امتحانی
ایمنی شناسی ضریب 6
زیست سلولی مولکولی ضریب 2
باکتری شناسی ضریب 1
بیوشیمی ضریب 1
زبان ضریب 2
عنوان رشته هایی که میتوانند در کنکور این رشته شرکت کنند
کارشناسی ایمنی شناسی، انگل شناسی پزشکی، باکتری شناسی، بیوشیمی، بیوتکنولوژی، زیست شناسی (با گرایشهای جانوری، سلولی و مولکولی، میکروبیولوژی، عمومی و یا ژنتیک)، میکروبیولوژی، علوم آزمایشگاهی، فیزیولوژی، ویروس شناسی
آینده تحصیلی
این رشته در 2 مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در ایران پذیرش دارد.
فارغ التحصیلان این رشته گزینه های انتخابی بسیار متنوعی برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری دارند.
وزارت علوم: دکترای زیست شناسی (کلیه گرایش ها)
وزارت بهداشت: دکترای رشته های زیست فناوری پزشکی، ایمنی شناسی پزشکی، مهندسی بافت، پنانو فناوری پزشکی، ویروس شناسی پزشکی، هماتولوژی (خون شناسی آزمایشگاهی و علوم انتقال خون)، توکسین های میکروبی، علوم سلولی کاربردی، بیولوژی تولید مثل، زیست پزشکی سامانه ای، انگل شناسی پزشکی، ژنتیک پزشکی، پزشکی مولکولی، انفورماتیک پزشکی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، سلامت در بلایا و فوریتها (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، سلامت و رفاه اجتماعی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، اپیدمیولوژی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)، مددکاری اجتماعی(مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی به شرط داشتن کارشناسی مددکاری)، گفتار درمانی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد به شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی)
