به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، كاتاليزور شامل پوسته ای از فولاد ضد زنگ ،عايق حرارتي و محفظه است كه داخل آن با فلزاتي گرانبها نظير روديم ، پالاديوم و پلاتين پوشيده شده است. این قطعه در مسیر اگزوز قرار گرفته و وظیفه آن کنترل آلایندگی های خودرو است . کاتالیزور خودرو قادر است گاز های سمی خارج شده از پیشرانه اتومبیل ها را به گاز های غیر سمی تبدیل کند.
در بسیاری از کشورهای جهان استفاده از کاتالیزور در خودرو امری اجباری است و به همین دلیل اکثر خودروسازان بزرگ دنیا از این قطعه در سیستم اگزوز محصولاتشان استفاده می کنند. در ایران نیز از سال 1381 قانون استفاده از کاتالیزور برای تمامی خودرو های داخلی و وارداتی در مجلس جمهوری اسلامی ایران نیز تصویب شد.
بخش های تشکیل دهنده کاتالیزور خودرو
کاتالیزور خودرو یا همان مبدل های کاتالیستی خودرو از سه بخش مهم تشکیل شده اند. هسته کاتالیست، لایه اکسیدی و ماده کاتالیست سه قسمت مهم تشکیل دهنده این کاتالیزور ها می باشند و در ادامه به طور خلاصه شرح داده می شوند.
هسته کاتالیست: در مبدل هایی که ویژه خودروها هستند، از برخی بستر های سرامیکی مونولیتی با ساختار لانه زنبوری استفاده می شود.
لایه اکسیدی : در حقیقت این لایه نگه دارنده ماده کاتالیست است که افزایش دهنده سطح مخصوص کاتالیست می باشد. این لایه معمولا از جنس اکسید آلومینیوم، دی اکسید تیتانیوم، دی اکسید سیلیکون یا ترکیبی از سیلیکا و آلومینا انتخاب می شود.
ماده کاتالیست : هر مبدل کاتالیستی دارای یک ماده اصلی است که ماده کاتالیست نام دارد و به طور معمول جزو فلز های گران قیمت مانند پالادیوم، رادیوم، پلاتین، طلا و کادمیوم انتخاب می شود. ولی به دلیل صرفه جویی در هزینه معمولا از فلز های پالادیوم و رادیوم استفاده می شود.
کاتالیزور خودرو
گفتنی است در عین حال که این قطعه از خودرو منجر به تبدیل گازهای سمی به گازهای بی ضرر می شود، در طول این واکنشها برخی از محصولات سمی به مقدار کم تولید می شوند. این گاز های سمی عبارتند از: سولفید هیدروژن و آمونیاک. این واکنشهای شیمیایی معمولا به طور ناخواسته به وجود می آیند. این واکنش های ناخواسته مبتنی بر واکنش های سه مرحله ای به وجود می آیند.با اینکه حذف چنین واکنشهایی امکان پذیر نمی باشد ولی با ایجاد یک سری از تغییرات در جنس ماده کاتالیست و یا لایه اکسیدی می توان تا حد زیادی از بروز دادن چنین واکنشهایی جلوگیری نمود. به عنوان مثال برای جلوگیری از تولید سولفید هیدروژن، می توان نیکل یا منگنز را به لایه اکسید فلزی اضافه نمود. دلیل آن هم حساسیت این فلزات نسبت به جذب گوگرد می باشد و مانع از جذب نمودن آب توسط لایه اکسیدی می شوند. به عبارتی بهتر، سولفید های هیدروزن وقتی به وجود می آیند که گوگرد در دمای پایین به وسیله لایه اکسیدی جذب شده باشد. پس از اینکه گوگرد در دمای پایین جذب شد، در مرحله بعدی در دمای بالا آزاد می شود و بعد از ترکیب شدن با هیدروژن، گاز سولفید هیدروژن تشکیل خواهد شد.
