علل عفونت لوزه در کودکان و درمان آن

عفونت لوزه چیست ؟

در پشت گلو کودک شما، دو توده بافتی بیضی شکل وجود دارد. این توده ها از ورود هر نوع میکروب به بدن کودک جلوگیری می کند. این بافت ها لوزه نامیده می شوند و همچنین به تولید آنتی بادی یا پادتن هایی که با عفونت مبارزه می کنند، کمک می دهد. لوزه ها نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن بازی می کنند؛ اما گاهی اوقات در مواجهه با بیماری های ویروسی و باکتریایی دچار عفونت می شوند. هنگامی که لوزه ها بر ویروس ها و باکتری ها غلبه می کنند، متورم و دردآور می شوند. این وضعیت التهابی به عنوان ورم لوزه یا عفونت لوزه شناخته می شود.

هنگامی که لوزه های کودکان به ویروس یا باکتری آلوده گردد، متورم و قرمز و با لایه ای سفید یا زرد پوشیده می شوند.

انواع عفونت لوزه

عفونت لوزه مزمن: هنگامی که گلو درد یا عفونت لوزه فرزند شما به مدت سه ماه به طول بینجامد، عفونت لوزه مزمن نامیده می شود.

عفونت لوزه بازگشت کننده: این حالت زمانی است که فرزند شما چند بار در سال دچار عفونت لوزه شود.
به طور کلی عفونت لوزه به دلیل عفونت ناشی از ویروس اتفاق می افتد گاهی نیز این عفونت در اثر باکتری های ایجاد می شود.

علل بروز عفونت لوزه در کودکان و نوجوانان

همانطور که قبلا ذکر شد، ویروس ها یا باکتری ها علت عمده تونسیلیت عفونی هستند. ویروس هایی که معمولا به عفونت لوزه در کودکان منجر می شوند، عبارتند از:

• اینتروویروس (Enteroviruses)
• ویروس آنفلوانزا (Influenza virus)
• آدنوویروس (Adenoviruses)
• ویروس های پاراآنفلوانزا (Parainfluenza viruses)
• ویروس هرپس سیمپلکس (Herpes simplex virus)
• ویروس اپستین بار (Epstein-barr virus)

تونسیلیت می تواند توسط باکتری استرپتوکوک (streptococcus bacteria) نیز ایجاد شود، که معمولا به نام استریپ (strep) شناخته می شود.

عفونت لوزه در کودکان کاملا مسری است و به راحتی از یک کودک آلوده به سایر کودکان منتقل می شود. فرزند شما ممکن است با تنفس در هوای آلوده که بر اثر عطسه یا سرفه منتشر شده یا با استفاده مشترک از نوشیدنی یا غذا و نیز بر اثر لمس، بوسیدن یا در آغوش گرفتن کودک آلوده، بیمار شود.

این بیماری در اثر تماس با مخاط، دهان یا گلوی کودک آلوده به دیگر بچه ها منتقل می شود. اغلب عفونت لوزه به راحتی در میان کودکان در مدارس و اعضای خانواده گسترش می یابد.

علائم عفونت لوزه در کودکان

بیشتر کودکان در سنین پیش از دبستان و اواسط نوجوانی به عفونت لوزه مبتلا می شوند. علائم عفونت لوزه شامل:

• ورم غدد لنفاوی در گردن
• آبریزش بینی
• تب بالا
• جوش زدن دهان یا بدن
• لوزه های قرمز و ورم کرده
• احساس درد در هنگام قورت دادن
• سردرد متوالی
• معده درد
• گرفتگی ماهیچه های گردن
• گلو درد و گرفتگی صدا
• احساس لرزش ناگهانی
• پوشش سفید یا زرد بر روی لوزه
• تنفس دشوار
• گلو درد
• مشاهده تاول یا زخم در گلو
• گوش درد
• از دست دادن اشتها

در کنار علائم بالا، کودکان علائم دیگری نیز مشاهده می کنند مانند:

• شکم درد
• استفراغ
• حالت تهوع
• بهانه گیری
• غذا نخوردن
• برگشت غذا یا آب به دلیل احساس درد در قورت دادن

تشخیص عفونت لوزه در کودکان

اصولا بدن کودک در مقابل عفونت مبارزه می کند و نیازی به درمان نیست. اما این در حالی است که عامل عفونت ویروس باشد.

پزشک معمولا به علائم توجه می کند تا مطمئن شود عامل عفونت ویروس است. او از شما درباره تب کودک، گلودرد، سردرد، بدن درد و علائم دیگر عفونت می پرسد. از طرف دیگر در صورتی که عامل عفونت باکتریایی باشد، پزشک آزمایشاتی تجویز می کند. به یاد داشته باشید که درمان عفونت لوزه در کودکان از طریق فهمیدن علت ایجاد آن می باشد. باکتری استروپتوکوک عامل عفونت لوزه باکتریایی می باشد. پزشک با انجام آزمایشاتی بر روی گلو عفونت باکتریایی را تشخیص می دهد.

برخی آزمایشاتی که پزشک برای تشخیص باکتریایی یا ویروسی بودن عفونت لوزه انجام می دهد شامل:

آزمایش کشت گلو: این آزمایش برای تشخیص این که آیا گلو درد کودک به خاطر باکتری استروپتوکوک است یا خیر انجام می شود.

در طی این آزمایش، پزشک نمونه ای از پشت گلو می گیرد. سپس نمونه را داخل ظرفی می گذارد تا باکتری ها را تشویق به رشد کنند. آزمایشات شیمیایی بر روی این نمونه انجام می شود. اگر نتیجه منفی باشد، باکتری رشد نمی کند. بنابراین عامل عفونت لوزه کودک باکتری استروپتوکوک نمی باشد.

آزمایش مقدار سلول های خونی: این آزمایش به پزشک کمک می کند تعداد و نوع سلول های خون موجود در بدن را تشخیص دهد. آزمایش اطلاعاتی در خصوص گلبول های قرمز، سفید و پلاکت ها فراهم می کند.
پزشک به مقدار کمی خون برای انجام آزمایش نیاز دارد. این آزمایش نشان می دهد سطح سلول های خونی کودک طبیعی است یا خیر. همچنین ویروسی یا باکتریایی بودن عفونت را نیز مشخص می کند.

اگر فرزند شما علائمی مانند حالت تهوع و خستگی دارد، آزمایش خون به پزشک کمک می کند خطرناک بودن شرایط را تشخیص دهید. همچنین به پزشک کمک می کند سایر عفونت ها یا مشکلات دیگر را نیز بررسی کند به عنوان مثال کم خونی یا مونونوکلئوز نیز بررسی می شود.

درمان عفونت لوزه در کودکان

جراحی لوزه

اگر کودک شما بیش از هفت بار در سال مبتلا به عفونت لوزه می شود، احتمالا پزشک توصیه می کند که لوزه های او را خارج کنید. از لحاظ پزشکی، به جراحی لوزه ها، لوزه برداری یا تونسیلکتومی (tonsillectomy) می گویند.

پزشک تنها در صورتی لوزه برداری را تجویز می کند که مصرف آنتی بیوتیک ها بی اثر باشد یا عوارضی مانند موارد زیر در کودک بروز نماید:

• مشکلات تنفسی
• وقفه تنفسی یا انسدادی در خواب
• مشکل بلع موادغذایی سفت مانند گوشت
• آبسه لوزه ها با آنتی بیوتیک درمان نشود

معمولاً جراحی لوزه به صورت سرپایی انجام می شود؛ مگر اینکه کودک شرایط پزشکی خاصی داشته، بسیار کم سن باشد یا در هنگام جراحی عوارضی را از خود نشان دهد. عمدتا کودک بعد از گذشت یک روز از جراحی مرخص می شود. اما برای بهبودی کامل باید صبور بود و حداقل دو هفته صبر کرد.

استامینوفن

این دارو به کاهش تب کمک می کند و درد را تسکین می بخشد. استامینوفن به راحتی و حتی بدون نسخه پژشک قابل تهیه است. با این حال، قبل از دادن استامینوفن به کودک خود، ابتدا با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید تا مقدار دقیق مصرف دارو را مشخص کند. مصرف بیش از حد استامینوفن باعث آسیب های کبدی می شود.

آنتی بیوتیک

اگر پزشک تشخیص دهد که عفونت لوزه ها ناشی از باکتری است، وی آنتی بیوتیک را برای بیمار تجویز می کند. اگر باکتری استرپتوکوک عامل عفونت لوزه باشد، معمولا پزشکان دوره تزریق پنی سیلین را برای ۱۰ روز توصیه می نمایند. با این حال، برخی از کودکان به پنی سیلین حساسیت دارند. اگر کودک شما نیز به این آنتی بیوتیک آلرژی دارد، نگران نباشید. آنتی بیوتیک های دیگری به غیر از پنی سیلین وجود دارند که پزشک می تواند تزریق یا مصرف آن ها را جایگزین پنی سیلین کند.

حتی اگر بعد از یک یا دو روز علائم بیماری برطرف شد، همچنان ضروری است که کودک شما دوره مصرف آنتی بیوتیک ها را به طور کامل طی کند. چناچه دارو به درستی مصرف نشود، ممکن است عفونت بدتر گردد و به سایر بخش های بدن گسترش یابد. همچنین، اگر فرزند شما آنتی بیوتیک ها را به طور منظم مصرف نکند، در معرض خطر التهاب کلیه و تب روماتیسمی قرار می گیرد. بنابراین باید مقدار مناسب آنتی بیوتیک در بازه زمانی صحیح توسط کودک مصرف شود.

داروهای ضد التهابی غیر استروییدی

داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی (NSAID)، داروهای ضد درد بسیار عالی هستند و به کاهش تب، تورم و هر گونه درد دیگری که کودک شما به دلیل عفونت آن را تجربه می کند، کمک می نمایند.

شما به راحتی می توانید بدون نسخه برخی از انواع داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی، مانند ایبوپروفن را خریداری کنید. با این حال، قبل از دادن این نوع داروها به کودک خود، بهتر است با پزشک او مشورت کنید. برخی افراد پس از مصرف داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی دچار نارسایی کلیوی یا خونریزی معده می شوند. چنانچه فرزند شما از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کند یا کمتر از ۶ ماه سن دارد، نباید از این داروها استفاده کند؛ زیرا ممکن است زندگی او توسط عوارض داروها به خطر بیوفتد.

درمان خانگی برای عفونت لوزه در کودکان
آب برگ ریحان

ریحان ویژگی ضدویروس و ضد التهابی دارد. این ماده نه تنها باعث بهبود سریع لوزه می شود بلکه مسکن خوبی برای کاهش درد و راحت تر قورت دادن غذا است.
چند برگ ریحان به یک فنجان آب بیفزایید. آب را به مدت ده دقیقه بجوشانید و بگذارید سرد شود. مقداری آب لیمو و عسل به آن بیفزایید. این ترکیب را روزی دو تا سه بار به کودک بدهید.

غرغره کردن آب نمک

غرغره کردن آب نمک بهترین راه برای تسکین گلودرد است. همچنین آب نمک باعث از بین رفتن ویروس ها و باکتری ها نیز می شود. همچنین به ورم گلو نیز کمک می کند.
یک قاشق چایخوری نمک را در آب گرم مخلوط کنید و به کودک بدهید غرغره کند.

دارچین

دارچین خواص ضد میکروبی دارد و به بهبود عفونت لوزه کمک می کند. این ماده از رشد باکتری های و میکروارگانیسم های مضر بر روی لوزه جلوگیری می کند. همچنین باعث کاهش تورم و درد می شود. یک قاشق چایخوری دارچین تازه را با دو قاشق چایخوری عسل در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. کودک را تشویق کنید آن را بنوشد.

زردچوبه

زردچوبه ضدعفونی کننده و ضدالتهاب می باشد و باعث بهبود عفونت لوزه می شود.
یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه را در یک لیوان آب گرم یا آب نمک مخلوط کنید و روزی چند بار به کودک بدهید بنوشد.

همچنین می توانید کی قاشق چایخوری زردچوبه را با مقدار کمی فلفل در شیر گرم بریزید و به کودک بدهید. شیر به کودک انرژی می دهد و زردچوبه باعث بهبود عفونت و کاهش تورم می شود.

نارون لغزنده

این ماده یکی از بهترین درمان های خانگی است زیرا حاوی ژلی به نام لعاب است. این ژل به کاهش تورم و درد کمک می کند. این ماده بافت های ملتهب را بهبود می دهد.
به دو فنجان آب جوش، مقدار کمی نارون بفزایید. بگذارید چند دقیقه بماند. سپس آن را به صورت گرم به کودک بدهید بنوشد.

همچنین می توانید مقداری نارون را با یک قاشق چایخوری فلفل قرمز و عسل در آب گرم مخلوط کنید و به کودک بدهید.

آب لیمو

آب لیمو ضد التهاب، ضد باکتری و ضد ویروس می باشد که باعث بهبود عفونت لوزه می شود. لیمو مقدار زیادی ویتامین ث دارد که باعث افزایش سیستم ایمنی بدن می شود. سیستم ایمنی سالم در مقابل عفونت و جرم راحت تر مبارزه می کند.

مقدار کمی آب لیمو، یک قاشق چایخوری عسل و مقداری نمک را در آب گرم مخلوط کنید. نوشیدنی گرم را روزی چند بار به کودک بدهید تا زمانی که علائم عفونت لوزه برطرف شود.

همچنین می توانید تکه ای لیمو به کودک بدهید مک بزند. مقداری نمک و فلفل بر روی لیمو بریزید. این کار باعث بهبود سریع عفونت لوزه می شود.

دانه های شنبلیله

دانه های شنبلیله ویژگی ضد باکتریایی دارند. این دانه ها باعث بهبود سریع عفونت لوزه می شوند.

اگر می خواهید کودک راحت تر غذا را قورت دهد، از این دانه ها به او بدهید. مقدار دانه شنبلیله را به آب در حال جوش بیفزایید. بگذارید چند دقیقه بماند سپس به کودک اجازه دهید آن را غرغره کند. مطمئن شوید کودک آن را قورت ندهد.

انجیر

انجیر باعث تسکین درد گلو و درمان عفونت لوزه می شود.
سه تا 4 عدد انجیر را بجوشانید. سپس آن ها را له کنید و خمیر حاصل را با عسل مخلوط کنید. مخلوط را روزی سه تا 4 بار به کودک بدهید بخورد.
همچنین می توانید انجیر شیرین نشده را بر روی گلو کودک قرار دهید، بگذارد 5 تا 10 دقیقه بماند سپس آن را بشویید.

نعناع

نعناع نیز ویژگی های ضد باکتریایی دارد و از رشد باکتری جلوگیری می کند. ماده موجود در برگ نعناع باعث تسکین درد گلو می شود.
مقداری برگ نعناع را در آب بجوشانید. مقداری عسل به آن بیفزایید و این چای نعناع را روزی چند بار به کودک بدهید.

سخن پایانی

تونسیلیت یک عفونت معمولی در دوران کودکی است که معمولا بدون عوارض طی می شود. این حال، اگر فرزند شما از عفونت لوزه مکرر رنج می برد، بهتر است با پزشک مشورت کنید. به یاد داشته باشید حتی پوسیدگی یا خرابی دندان ها نیز می توانند لوزه های کودک شما را آلوده کنند. بنابراین به طور منظم فرزند خود را تحت معاینات دندان پزشکی قرار دهید و دندان های خراب او را ترمیم کنید.