علل آندومتریوز و راههای درمان آن

بیماری اندومتریوز چیست؟

اندومتریوز بیماری ای شایع است که در آن، بافتی شبیه پوشش داخلی رحم (اندومتر) در بخش های دیگری از بدن رشد می کند. این بافت می تواند در جاهای بسیار مختلفی ظاهر شود، از جمله تخمدان ها، لوله های فالوپ، داخل شکم و داخل یا اطراف مثانه یا روده.

اندومتریوز عمدتا در دختران و زنانی که در سنین باروری هستند، دیده می شود. این بیماری در زنانی که دوره یائسگی را سپری کرده اند، شیوع کمتری دارد.

علائم اندومتریوز

• درد شدید پریود که با مصرف مُسکن نیز تسکین نمی يابد.
• پریودهای سنگین؛ به عنوان مثال ممکن است شما مجبور باشید از تعداد زیادی تامپون یا پد استفاده کنید یا آنها را باهم به کار ببرید یا ممکن است خون قاعدگی شما لباس هایتان را کثیف کند.
• درد لگن؛ این درد ممکن است فقط حوالی دوره ی پریود شما اتفاق بیفتد یا در تمامی اوقات درد لگن داشته باشید.
• احساس درد در حین و پس از رابطه ی جنسی.
• احساس درد یا ناراحتی هنگام دست شویی رفتن.
• خون ریزی از مقعد یا وجود خون در مدفوع.
• احساس خستگی در تمامی اوقات.

علل اندومتریوز

• ژنتیک؛ به نظر می رسد که این بیماری جنبه ی ارثی دارد و در برخی از گروه ها و نژادهای قومی، بیشتر از سایرین دیده می شود.
• قاعدگی عقب رونده (معکوس)، هنگامی که بخشی از پوشش داخلی رحم به جای خارج شدن از بدن به شکل پریود، از طریق لوله های فالوپ به سمت بالا حرکت می کند و روی اندام های لگن جای می گیرد.
• وجود مشکل در سیستم ایمنی بدن (سیستم دفاعی بدن در مقابل بیماری و عفونت)
• انتشار سلول های اندومتر در سراسر بدن از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی (مجموعه ای از مجاری و غدد که بخشی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می دهند.)

اما هیچ یک از این تئوری ها به طور کامل توضیح نمی دهند که چرا اندومتریوز اتفاق می افتد. احتمالا این بیماری به دلیل ترکیبی از عوامل مختلف به وجود می آید.

چه کسی در معرض خطر این بیماری است؟

• زنان بین سنین ۳۰ و ۴۰ سال
• زنان بدون فرزند
• زنانی که دوره قاعدگی آنها طولانی تر از ۷ روز است.
• زنانی که چرخه قاعدگی کوتاه تر از ۲۸ روز دارند.
• زنانی که دوره قاعدگی آنان قبل از سن ۱۲ سالگی آغاز شده است.
• زنانی که مادر یا خواهری دارند که اندومتریوز داشته است.

تشخیص اندومتریوز

معاینه لگن: پزشک شما به منظور بررسی تخمدان ها، رحم و گردن رحم برای هر چیز غیر معمول، معاینه لگنی انجام می دهد. معاینه گاهی اوقات می تواند کیست تخمدان یا زخم های داخلی که ممکن است به دلیل اندومتریوز باشند را آشکار سازد. پزشک سایر مشکلات لگن که می توانند علائم مشابه اندومتریوز داشته باشند، را نیز بررسی می کند.

اسکن لگن: هر چند که ممکن است تایید اندومتریوز به تنهایی با تکنیک های اسکن امکان پذیر نباشد، اما پزشک شما ممکن است برای کمک به تشخیص، انجام سونوگرافی، سی تی اسکن، یا MRI را دستور دهد. این روش ها می توانند رشد آندومتر بزرگتر و یا کیست ها را شناسایی کنند. اسکن ها از امواج صوتی، اشعه ایکس یا میدان مغناطیسی با پالس فرکانس رادیویی برای ایجاد تصاویر استفاده می کنند.

لاپاراسکوپی: لاپاراسکوپی تنها راه مطمئن برای تعیین اینکه شما اندومتریوز دارید یا خیر، می باشد. یک جراح شکم شما را با گاز از طریق یک برش کوچک در ناف باد می کند. لاپاراسکوپ ابزاری برای مشاهده است که از طریق برش وارد می شود. جراح می تواند تکه های کوچکی از بافت را برای بررسی در آزمایشگاه به منظور تایید این بیماری، بردارد، این تکه های کوچک بیوپسی نامیده می شوند.

درمان های اندومتریوز

در حال حاضر هیچ درمانی برای اندومتریوز وجود ندارد اما روش هایی هستند که می توانند به کاهش علائم کمک کنند. این روش ها عبارت اند از:

• مُسکن های ضدالتهابی، مانند ایبوپروفن.
• داروهای هورمونی و روش های پیشگیری از بارداری از جمله قرص ترکیبی، چسب ضدبارداری، یک سیستم داخل رحمی (IUS) و داروهایی به نام آنالوگ های هورمون آزادکننده ی گونادوتروپین (GnRH).
• جراحی برای برداشتن تکه های بافت اندومتریوز.
• یک عمل جراحی برای برداشتن یک بخش یا تمام ارگان های مبتلابه اندومتریوز، مانند جراحی برداشتن رحم (هیسترکتومی).

پزشک تان گزینه های مختلف را با شما مطرح خواهد کرد. گاهی اوقات ممکن است پزشک بلافاصله درمان را شروع نکند تا ببیند که آیا علائم شما به خودی خود بهبود می يابند یا نه.

سخن پایانی

اگر چه هیچ راهی برای جلوگیری از اندومتریوز وجود ندارد، شما می توانید با انتخاب شیوه درست زندگی به داشتن احساسی بهتر کمک کنید. تمرینات ورزشی می تواند با بهبود جریان خون و تقویت اندورفین به تسکین درد کمک کند. ورزش، مسکن طبیعی بدن است. طب سوزنی، یوگا، ماساژ و مدیتیشن نیز می توانند به تسکین علائم کمک کنند. برخی از زنان در دوران بارداری از شر این بیماری رهایی می یابند. در برخی موارد، علائم ممکن است به سادگی از بین بروند. حدود یک سوم از زنان مبتلا به اندومتریوز خفیف متوجه خواهند شد که نشانه های آنان خود به خود برطرف می شوند.