علل بیماری زرد زخم در کودکان و راههای درمان آن

زرد زخم چیست ؟

زرد زخم نوعی عفونت پوستی باکتریایی است که به صورت آسیب و ضایعه های پوستی مانند نیش حشرات، بریدگی یا خراشیدگی پوست بروز می یابد. این بیماری گاهی نتیجه تحریک ناشی از آبریزش بینی است. زرد زخم عفونت پوستی بسیار شایعی در میان کودکان، به ویژه در سنین پیش دبستانی و دبستان است. این بیماری باعث تاول زدن یا زخم شدن صورت، گردن، دست و ناحیه پوشک می شود.

علل و عوامل ابتلا به زرد زخم

عواملی که ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند به شرح زیر هستند:

• سن: این مشکل معمولا در کودکان بین دو تا شِش سال رخ می دهد؛
• محیط های شلوغ: انتقال بیماری های پوستی معمولا در محیط های شلوغ مانند مدرسه و مهدکودک بیشتر است؛
• آب و هوای گرم و مرطوب: شیوع زرد زخم در محیط های گرم و مرطوب یا در تابستان ها بیشتر است؛
• انجام برخی از ورزش ها: انجام برخی از ورزش ها مانند کشتی و فوتبال که تماس بدنی افراد با هم زیاد است نیز می تواند موجب بروز زرد زخم شود؛
• شکاف و بریدگی پوستی: باکتری های این بیماری از طریق شکاف ناشی از زخم و گزیدگی یا بریدگی هم وارد پوست می شوند.

علائم و نشانه های زرد زخم

از نشانه ها و علائم متداول زرد زخم می توان به زخم های قرمزرنگی اشاره کرد که به سادگی پاره می شوند، ترشحاتی از آنها خارج می شود و پوسته زخم ها به رنگ زرد در می آید. زخم ها معمولا در اطراف دهان و بینی شکل می گیرند، اما از طریق انگشتان به قسمت های دیگر بدن و همچنین لباس ها و وسایل شخصی فرد مثل حوله هم منتقل می شوند. خارش و آزردگی ناشی از زخم زرد معمولا چندان شدید نیست.

نوع دیگری از زرد زخم موسوم به ایمپتیگوی بولوس (bullous impetigo) وجود دارد که باعث تشکیل تاول های بزرگ تری روی بدن نوزادان و خردسالان می شود. شکل پیشرفته تر زخم زرد هم اِکتیما نام دارد. در این شکل از بیماری، زخم های پوستی عمیق ترند. زخم های پرآب و چرکی اکتیما دردناک هستند و به جراحت های وخیم تر تبدیل می شوند.

انواع زرد زخم در کودکان

زرد زخم به دو نوع تاولی و غیرتاولی (پوسته پوسته شونده) تقسیم بندی می شود.

زرد زخم غیرتاولی: زرد زخم غیرتاولی یا پوسته پوسته شونده بیماری شایعی است و به صورت تاول های بسیار کوچکی دیده می شود که در نهایت می ترکد و لکه های قرمزی را روی پوست به جا می گذارد که ترشح دارد. رویه خرمایی یا زرد مایل به قهوه ای رنگی روی زخم را می پوشاند و در این حالت به نظر می رسد که عسل یا شکر قهوه ای روی زخم را پوشانده است.

زرد زخم تاولی: این نوع زرد زخم تاول های مملو از مایع بزرگی را ایجاد می کند که ابتدا شفاف و پس از آن کدر رنگ است. این تاول ها مدت بیشتری بدون ترکیدن روی پوست باقی می ماند.

تشخیص زرد زخم

متخصص اطفال زرد زخم را در اکثر موارد با توجه به ظاهر راش پوستی تشخیص می دهد. گاهی اوقات لازم است که نمونه ای از مایع تاول به آزمایشگاه فرستاده شود.در فرایند تشخیص، به ندرت به نمونه برداری از پوست نیاز می شود. به هر حال، در بررسی این نمونه ها به ویژگی های بافت شناختی توجه می شود.

درمان زخم زرد

اگر عفونت بسیار خفیف باشد، متخصص اطفال توصیه می کند که صرفاً زخم را تمیز نگه دارید و منتظر بمانید تا بیماری برطرف شود. البته احتمال این که کودک برای مقابله با عفونت به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد، بیشتر است. دوره درمان دارو باید کامل شود تا عفونت عود نکند. متخصص اطفال به جای آنتی بیوتیک خوراکی کرم آنتی بیوتیک را برای از بین بردن راش تجویز می کند. آنتی بیوتیک در شرایط زیر تجویز می شود:

زمانی که زردزخم فقط ناحیه کوچکی از پوست را درگیر کرده باشد، به ویژه اگر بیماری از نوع غیرتاولی باشد، پماد آنتی بیوتیک تجویز می شود.

اگر عفونت به بخش های دیگر بدن سرایت کرده باشد یا پماد تاثیرگذار نباشد، متخصص اطفال شربت یا قرص آنتی بیوتیک را برای یک دوره 7 تا 10 روزه تجویز می کند.

التیام یافتن زخم چند روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک شروع می شود. دقت کنید که دارو باید طبق دستور پزشک مصرف شود. در غیر این صورت عفونت پوستی عمیق تر و جدی تری ایجاد می شود.

پیشگیری

تمیز نگه داشتن پوست از ابتلا به زرد زخم جلوگیری می کند. کودکان باید دست ها را مرتب به خوبی بشویند و به طور مرتب حمام بروند یا دوش بگیرند. مراقب آسیب های پوستی (بریدگی ، زخم ، خراش ، نیش و ...)، ناحیه های اگزما و راش هایی مانند پیچک سمی باشید. ناحیه های آسیب دیده پوست را تمیز و پوشیده نگه دارید.

ناخن های کودک مبتلا به زردزخم را کوتاه کنید و زخم ها را با چسب و گاز پانسمان بپوشانید. برای جلوگیری از سرایت کردن زرد زخم به دیگر اعضاء خانواده مطمئن شوید که بقیه از لباس، ملحفه، ریش تراش، صابون و حوله خودشان استفاده می کنند. کلیه وسایل شخصی و لباس های بیمار را جدا کنید و آنها را با آب داغ بشویید. سطوح آشپزخانه و وسایل خانه را تمیز کنید.

آیا زرد زخم مسری هست ؟

زرد زخم از طریق تماس با زخم ها یا هرگونه ترشحات بینی یا مخاطی یک فرد مبتلا قابل انتقال است. این بیماری همچنین از طریق استفاده مشترک از وسائل شخصی مانند حوله، لباس یا سایر محصولات آرایشی و بهداشتی نیز انتقال می یابد.

زرد زخم، زمانی که رش ناپدید شود، پوست خشکیده زخم ها بیفتد، یا بیمار دو روز کامل آنتی بیوتیک مصرف کرده باشد دیگر مسری نیست. از آنجا که کودکان تمایل به خاراندن و کندن پوست زخم دارند، در خطر عفونت مجدد قرار دارند.

سخن آخر

در صورت بروز هر گونه التهاب یا تاول بر روی پوست کودک، بهتر است در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید تا نوع بیماری و عفونت را تشخیص دهد و درمان را آغاز کند. بدین ترتیب احتمال سرایت بیماری به دیگران نیز کاهش می یابد.