علل خون ریزی معده و راههای درمان آن

خونریزی معده چیست؟

زمانی که خونریزی زخم شروع می شود، خون اسید معده ی موجود در اطراف زخم را خنثی می کند و در نتیجه اسید خنثی شده ناحیه های حساس نزدیک زخم را نمی سوزاند. پی آمد این واکنش متوقف شدن احساس درد و بروز مشکلات جدی و وخیم است. ممکن است بیمار با متوقف شدن احساس درد فکر کند که زخم معده اش التیام یافته است.
حال آن که شرایط در واقع رو به وخامت نهاده است. زخم تشدید شده است و خونریزی آن قدر شدید است که بیمار، به دلیل توضیح داده شده در بالا، هیچ دردی حس نمی کند. بیمار گاهی دچار خونریزی معده بدون درد و کم خونی می شود که چون عارضه های گوناگون بسیاری با این دو نشانه همراه هستند، ممکن است تشخیص اشتباه صورت گیرد.
همچنین گاهی بیمار به دلیل از دست دادن خون دچار سرگیجه می شود، اما باز هم اضطراب یا فشار روانی یا حتی کم خوابی را به اشتباه مسبب این سرگیجه می داند و ردّ پای این نشانه ها را در سبک زندگی خود دنبال می کند تا به تصور خود علت بروز مشکل را بیابد.

علل و دلایل خونریزی داخلی معده

• زخم های گوارشی علت شایع خونریزی های داخل معده است. زخم معده، علت درد شکم شما است که می تواند باعث خونریزی شود.ممکن است یک زخم معده از باکتری های H.pylori دریافت کنید یا ممکن است از استرس، کافئین، سیگار کشیدن و مصرف الکل ایجاد شده باشد.
• یکی دیگر از علل شایع خونریزی داخل معده، گاستریت است که التهاب بافت معده است. گاستریت نیز ناشی از استرس، کافئین، مصرف سیگار و مصرف الکل است.
• هنگامی که پوشش معده شما متورم است، ضعیف تر و ضعیف تر می شود و حساسیت بیشتر و میل به پاره شدن دارد، که باعث خونریزی می شود.
• بعضی از داروها، مانند آسپرین یا ایبوپروفن، باعث ایجاد گاستریت می شوند.

علائم خونریزی داخلی معده

برخی از علائم خونریزی داخلی نسبت به دیگران ضعیفتر است، علائم خفیف ممکن است شامل ناراحتی معده، درد شکمی، سرگیجه ، خستگی ، ضعف ، بی حالی و رنگ پریدگی و کاهش وزن باشد.

علائم واضحتری از خونریزی ملنا است که مدفوع سیاه از حضور خون و یا هماتومیسیس است که باعث خونریزی می شود.هماتومیسیس ممکن است با خون قرمز روشن همراه باشد و یا ممکن است مانند رنگ قهوه باشد.به علت از دست دادن خون، ممکن است سرخی آن از بین برود، که یک قسمت هموکوپالال نامیده می شود. خونریزی داخل معده میتواند خطرناک باشد و باید اورژانسی نیز مورد بررسی قرار گیرد.

یکی از علائم نگران کننده خونریزی داخلی معده استفراغ خونی متمایل به قهوه ای و سیاه شدن مدفوع (ملنا) است.

سرگیجه ،در صورت شدید بودن خونریزی معده، به صورت استفراغ خون ظاهر می شود و بیماران مبتلا به گرفتگی عروق قلب ممکن است با تشدید درد قلب و افت هموگلوبین خون متوجه خونریزی معده شوند.

تشخیص خونریزی داخلی معده

در خون ریزی قسمت فوقانی مجرای گوارش، پزشک از روشی به نام آندوسکوپی مجرای فوقانی استفاده می کند. در این روش یک لوله فیبر نوری کوچک از طریق مری پایین فرستاده شده و وارد معده می گردد تا محل خون ریزی را کشف کند. در خون ریزی های مجرای گوارش تحتانی پزشک ممکن است از کولونوسکوپی استفاده کند. کولونوسکوپی مشابه اندوسکوپی فوقانی است اما لوله آن از طریق مقعد وارد شده و در درون معده بزرگ به سمت بالا هدایت می شود. در اغلب موارد تشخیص وجود خون در مدفوع فقط از طریق انجام تست های آزمایشگاهی امکان پذیر است زیرا مقدار خون کمتر از مقداری است که قابل رویت باشد به این حالت خون مخفی گفته می شود.

درمان خونریزی داخلی معده

زخم های معده با توجه به دلیل بروز آن درمان می شود تا موجب خونریزی معده نشوند. روش های درمانی عبارت اند از:
مصرف آنتی بیوتیک برای از بین بردن هلیکوباکترپیلوری: پزشک در صورت وجود هلیکوباکترپیلوری در دستگاه گوارش ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را برای از بین بردن این باکتری تجویز می کند. بیمار احتمالاً باید این آنتی بیوتیک ها و همچنین داروهای کاهش دهنده اسید معده را به مدت دو هفته مصرف کند.
داروهای متوقف کننده تولید اسید و تسریع کننده التیام زخم: بازدارنده های پمپ پروتون اسید معده را با متوقف ساختن عملکرد بخش هایی از سلول های ترشح کننده اسید کاهش می دهند.
این دسته شامل داروهای تجویزی و غیرتجویزی ای چون امپرازول (پریلوسک)، لانسوپرازول (پریواسید)، رابپرازول (آسیفکس)، اسموپرازول (نکسیوم) و پنتوپرازول (پروتونیکس) می شود.
مصرف طولانی مدت بازدارنده های پمپ پروتون، به ویژه در مقادیر بالا، خطر شکستگی مفصل ران، مچ دست و ستون فقرات را افزایش می دهد؛ بنابراین بهتر است بیمار در مورد تأثیرگذاری مکمل کلسیم بر این اثر جانبی با پزشک مشورت کند.
داروهای کاهش دهنده تولید اسید یا متوقف کننده های هیستامین (H-2): با کاهش دادن میزان اسید معده ی آزاد شده در دستگاه گوارش درد ناشی از زخم معده را تسکین می دهند و روند التیام را تسریع می کنند.
رانیتیدین (زانتاک)، فاموتیدین (پپسید)، سایمتیدین (تاگامت) و نیزاتیدین از متوقف کننده های تجویزی و بدون نسخه ی اسید محسوب می شوند.
ضداسیدهای (آنتی اسیدهای) خنثی کننده اسید معده: ضد اسیدها با خنثی کردن اسید موجود در معد، درد را به سرعت تسکین می دهند. یبوست یا اسهال، بسته به مواد اصلی تشکیل دهنده دارو، از اثرهای جانبی ضداسیدها به شمار می رود.
ضداسیدها علی رغم فرونشاندن علائم زخم معده معمولاً برای التیام زخم تجویز نمی شوند.
داروهای محافظت کننده از مخاط معده و روده کوچک: پزشک در بعضی موارد داروهایی مانند عامل های سیتوپروتکتیو را تجویز می کند که به محافظت از بافت های پوشاننده معده و روده کوچک کمک می کنند.
در این مورد داروهایی مانند سوکرالفیت و میزوپرستول را می توان با نسخه پزشک و داروهایی مانند ساب سالیسیلات بیسموت (پپتو ـ بیسمول) را بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد.

سخن پایانی

در خونریزی معده گاهی اوقات با استفاده از جریان الکتریکی یا نور لیزر که از طریق یک اندوسکوپ به محل منتقل می شود می توان خون ریزی معده، دوازدهه یا روده بزرگ را متوقف ساخت. در مواردی که خون ریزی به این درمان ها پاسخ نمی دهد عمل جراحی ضرورت می یابد.