درد دندان دردی است که داخل یا اطراف دندان احساس می شود و عموماً درد از درون دندان یا اطراف لثه و استخوان ناشی می شود. دندان درد می تواند ثابت یا متناوب باشد و به صورت خود به خود یا به دلیل یک عامل محرک بیرونی به وجود آمده باشد. چشم پوشی کردن از درد دندانی که در طول یا یا در مواقع خاص نظیر غذا خوردن و یا خوابیدن احساس می شود بسیار سخت است و باید دانست که علت درد دندان چیست و سریعاً برای درمان آن اقدام کرد.
دندان از بخش های گوناگونی ساخته شده است. بخش هایی از دندان دیده می شوند و بخش هایی از آن هم زیر لثه جای گرفته اند. بخشی از دندان که دیده می شود را تاج دندان می نامند. تاج دندان از مینای دندان پوشیده شده است که ماده سخت و درخشنده ای است. در زیز مینا، عاج دندان وجود دارد که از ماده ای استخوان مانند ساخته شده است. عاج بیشترین بخش دندان را تشکیل می دهد. عاج از مغز دندان نگهداری می کند. مغز دندان جایی است که عصب دندان وجود دارد. ریشه پایین ترین و آخرین قسمت دندان است که کاملا درون لثه و آرواره جای دارد. بین لثه، بخشی استخوانی به نام ساروج وجود دارد که در واقع همچو چسب سرشتی بدن بوده و دندان را سفت به استخوان آرواره چسبانده است.
انواع مختلف دندان درد
دندان درد، علائم، شدت و تظاهر متفاوتی می تواند داشته باشد. نکته جالب اینکه علت برخی از دندان درد ها می تواند حتی دندان نباشد! برخی مشکلات پزشکی دیگر مثل سردرد های میگرنی، درد عضلانی، سینوزیت و حتی در موارد نادر مواردی مثل سکته قلبی می توانند درد دندان را تقلید کنند و درحالی که منشأ درد جای دیگری است فرد مبتلا، درد را به صورت دندان درد احساس کند. به طورکلی درد های مربوط به دندان و با منشأ دندانی می توانند برحسب مدت زمان طول کشیدن درد، تناوب درد، شدت درد و … به صورت زیر طبقه بندی شوند.
۱- درد لحظه ای بسیار کوتاه به صورت حساس شدن دندان به غذا ها و نوشیدنی های سرد و گرم
این نوع درد به صورت درد لحظه ای و بسیار کوتاه می باشد که بلافاصله خوب می شود و مشکل عمده ای به شمار نمی آید. یک پوسیدگی کوچک، ترمیم دارای نشتی، تحلیل لثه و … می تواند عامل اصلی ایجادکننده چنین دردی باشد که بسیاری از این موارد قابل درمان هستند. درمانی که برای این دندان ها در نظر گرفته می شود اغلب درمان کاهش حساسیت و کنترلی بدون مداخله درمانی در مطب می باشد. خمیردندان های ضد حساسیت، استفاده از مسواک نرم، عدم تماس مسواک با محل سایش های دندانی و در صورت برطرف نشدن درنهایت مداخله دندانپزشکی درمان این نوع مشکلات می باشد.
۲- حساسیت بعد از پر کردن دندان
بعد از پر کردن دندان، مخصوصاً بعد از پرشدن های عمیق دندان، احتمال حساسیت به سرما و گرما تا مدت ها وجود دارد. ممکن است این حساسیت دو الی چهار هفته طول بکشد! این مدت را با این دندان ها مدارا کنید و در صورت برطرف نشدن یا کاهشی نبودن روند حساسیت به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
۳- درد تیز در زمان جویدن غذا ها و فشار دندان ها روی هم
علت های متنوعی می توانند این نوع درد را ایجاد کنند. وجود پوسیدگی، وجود یک پرکردگی ضعیف یا نامناسب یا ترک در دندان و آسیب به پالپ (عصب) دندان می توانند عامل این درد ها باشند. این نوع درد ازجمله درد هایی هست که نیازمند حضور شما در مطب دندانپزشکی است. در این نوع دردها، نیاز به مداخله دندانپزشکی وجود دارد. دندانپزشک ممکن است تشخیص دهد که دندان شما نیازمند درمان ریشه (عصب کشی) می باشد. در این صورت ممکن است شمارا برای انجام درمان به یک متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) ارجاع دهد. اندودنتیست، دندانپزشکی است که در درمان ریشه دندان آموزش های تخصصی دیده است. در جریان عصب کشی (درمان ریشه)، پالپ (عصب) آسیب دیده دندان خارج می شود و داخل فضای کانال های ریشه شما جهت جلوگیری از عفونی شدن مجدد، با ماده ای مهروموم و پر می شود!
۴- درد طولانی مدت بیش از سی ثانیه، بعد از خوردن غذای سرد و گرم
در حالتی که درد دندان چنین حالتی داشته باشد، آسیب غیرقابل برگشت به پالپ (عصب) دندان واردشده است. این آسیب غیرقابل برگشت به دلیل پوسیدگی یا ضربه به دندان، به پالپ واردشده است. در این نوع درد دندان، مراجعه به دندانپزشک و یا متخصص درمان ریشه برای درمان و حفظ این دندان ها موردنیاز خواهد بود.
۵- درد مداوم و شدید همراه با فشار و تورم در ناحیه لثه و حساسیت به لمس
وقتی به چنین دردی دچار می شویم، در پای ریشه دندان ما، آبسه ایجادشده است. به دنبال عفونت، عوامل التهابی از فضای کانال ریشه، وارد فضای بافت دور دندان و استخوان دور آن شده اند. در چنین حالتی مراجعه اورژانسی به متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) ممکن است برای شما نیاز باشد. درصورتی که نتوانید سریع خود را به دندانپزشک برسانید، می توانید درصورتی که منع مصرفی از پزشک معالج برای شما در نظر نگرفته شده است، از دارو های ضد درد بدون نسخه (مانند ایبوپروفن و یا استامینوفن) استفاده کنید.
۶- درد گنگ و مبهم در دندان های بالا و فک بالا
سایش فشاری دندان ها روی هم که براکسیزم نامیده می شود، می تواند چنین نوع دردی را ایجاد کند. درد های صورتی به دنبال سینوزیت هم می تواند به صورت درد دندان با این کیفیت احساس شود. برای درمان سینوزیت البته باید به پزشک و متخصصین پزشکی مربوطه مراجعه کنید، ولی برای درمان براکسیزم (سایش)، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید.
7 روش برای درمان دندان درد موقت
درمان خانگی عفونت دندان
تا زمانی که منتظر دندانپزشک هستید، برخی از کارهایی که می توانید انجام دهید تا دندانتان آسیب بیشتری نبیند عبارتند از:
- چیزی که خیلی گرم یا خیلی سرد باشد نخورید و نیاشامید.
- اطراف دندان آسیب دیده را نخ دندان نکشید.
- شما می تواند برای خوردن از طرف دیگر دهانتان که سالم است استفاده کنید
- از مسواک نرم استفاده کنید.
- سیر دارای عناصر ضد تورمی و آنتی بیوتیکی است.
- میخک خاصیت ضد قارچی، آنتی بیوتیک، ضدعفونی کنندگی و ضد درد دارد. این ادویه حاوی آنتی اکسیدان و مواد غذایی دیگر مانند منگنز، امگا ۳ و فیبر است. به این ترتیب میخک تسکین دهنده درد، کاهش دهنده تورم و از بین برنده عفونت دندان است.
درمان عفونت دندان با داروی گیاهی
- مصرف داروهای گیاهی تاثیرات خیلی کمی برای کاهش درد و بهبود دندان دارند اما اگر به صورت خوراکی مصرف شود تا مدتی درد را کاهش می دهد.
- استفاده از آب نمک و یا سرم نمکی در زمان درد باعث ضدعفونی کردن، کاهش محلول التهاب و آلودگی داخل دهان و دندان می شود.
- زنجبیل و فلفل هر دو داروهای ضد درد هستند. شما می توانید هر کدام از این دو ادویه را به طور جداگانه مورد استفاده قرار دهید، چراکه هر دوی این مسکن ها، پیام تسکین درد را به مغز می فرستند. اما برای گرفتن نتیجه بهتر، می توانید مخلوطی از این دو ادویه را تهیه کنید.
- میتوانید از این روش استفاده کنید: میزان مساوی از این دو ادویه را با آب مخلوط کنید و یک سس بسازید. توپ کوچکی از پنبه درست کنید و به میزان کافی به سس مورد نظر آغشته اش کنید. بعد هم آن را درست روی دندان تان (جایی که لثه و زبان شما به آن برخورد نکند) بگذارید و تا زمان فروکش کردن درد یا حداقل تازمانی که طاقتش را دارید، پنبه را از دهان تان خارج نکنید.
