اين پوسيدگي ها، نوع خاصي از پوسيدگي های دنداني شديد هستند كه نوزادان و كودكان خردسال را درگير مي كنند و پيشرفت سريعي دارند. طبق تعريف آكادمي دندان پزشكي كودكان آمريكا، حضور بيش از يك سطح دنداني پوسيده (ضايعه حفره دار يا بدون حفره)، ترمیم شده یا از دست رفته (دراثرپوسيدگي ) درهر کدام از دندان هاي شيري در يك كودك زير 6 سال، پوسيدگي های زودرس دوران كودكي نامیده مي شود.
علل ايجاد پوسيدگي هاي دنداني زودرس دوران كودكي چيست؟
بر خلاف تصور بسياري از والدين، قطره آهن در ايجاد اين پوسيدگي ها هیچ نقشي ندارد، بلكه فقط سبب تغيير رنگ دندان های پوسیده مي گردد. مهمترين علل ايجاد اين پوسيدگي ها، شامل موارد زير است:
الف. تميز نكردن دهان كودك توسط والدين از زمان رويش اولين دندان هاي شيري.
ب. الگوي تغذيه اي نا مناسب شامل:
1) استفاده از شيشه حاوي شير يا ساير نوشيدني هاي شيرين بعنوان پستانك، جهت آرام كردن وكمك به خوابيدن كودك.
2) خوردن مکرر شيراز شيشه در طول شب، مطابق میل كودك.
ج. كاهش جريان بزاق حين خواب.
د. وجود پوسيدگي هاي متعدد درمان نشده در دهان پدر و مادر كودك.
ه. عدم مراجعه والدين به دندانپزشك براي معاينه كودك و كسب اطلاعات صحيح و انجام اقدامات پيشگيرانه از زمان رويش اولين دندان هاي شيري.
و. مصرف مكرر ميان وعده هاي پوسيدگي زا در طول روز توسط كودك.
علل ایجاد پوسیدگی دندانی زودرس در کودکان چیست؟
انواع پوسیدگی
کودکان می توانند به یک نوع پوسیدگی دندان و دندان خراب به نام «پوسیدگی ناشی از شیشه شیر» یا «پوسیدگی زودرس کودکی» مبتلا شوند. این پوسیدگی ها می توانند به سرعت مینای دندان را از بین ببرند. این نوع از دندان خراب در بین کودکانی رایج است که در هنگام خواب شیشه شیر یا آب میوه را در دهان خود نگه می دارند. به این ترتیب شیشه شیر باعث می شود دندان های کودک بطور ثابت در طول شب در معرض مستقیم کربوهیدرات ها قرار داشته باشد. در نتیجه باکتری ها می توانند در این حالت به سرعت رشد کرده و اسیدی را ترشح نمایند که باعث پوسیدگی دندان ها می شود. پوسیدگی دندان کودکان در صورتی که دندان فرزند بطور منظم تمیز نشود، می تواند با گذشت زمان تشدید شود. به این ترتیب باکتری ها می توانند مینای دندان را از بین برده و پوسیدگی زیادی را در دهان کودک از خود بر جای گذارند. در افراد بزرگسال، ریشه های در معرض آسیب دندان ها می توانند دچار پوسیدگی شوند. در اصطلاح به این مشکل «پوسیدگی ریشه دندان یا روت کانال » گفته می شود. افراد بزرگسال به احتمال بیشتر با عقب رفتگی لثه ها در نتیجه سال ها مسواک زدن سخت یا بیماری پریودنتال مواجه می شوند. علاوه بر این بزرگسالان بیشتر به خشکی دهان (گزروستومی) مبتلا می گردند. در این حالت کاهش سطح بزاق دهان منجر به حفاظت کمتر از دندان ها در برابر باکتری ها شده و ریسک ایجاد پوسیدگی در دندان ها افزایش پیدا می کند. بسیاری از داروهای عادی می توانند باعث ایجاد خشکی دهان شوند. به همین خاطر لازم است با پزشک یا داروساز خود درباره داروهایی که مصرف آنها احتمالاً می تواند باعث ابتلا به خشکی دهان شود، صحبت کنید. پوسیدگی دندان می تواند زیر پر کردگی ها یا سایر ترمیم های انجام شده بر روی دندان مثل روکش ها ایجاد شود. گاهی اوقات باکتری و مقداری از مواد غذایی می توانند به فضای بین دندان و پر کردگی یا روکش آن وارد شوند. این مسئله معمولاً زمانی ایجاد می شود که پر کردگی دچار شکستگی شده یا از محل خود خارج شود و به این ترتیب یک فضای خالی برای وارد شدن باکتری ها به آن ایجاد می شود.
توصیه متخصص دندانپزشکی کودک و نوجوان برای پیشگیری از پوسیدگیها ی زودرس دندانها ی شیری
پوسیدگی در دندانهای کودکان موجب بروز مشکلات تغذیه و ظاهر نا زیبا می شود. بدین منظور از سوی متخصصین، برخی نکات جهت پیشگیری از پوسیدگی زودرس توصیه شده است:
- از آنجایی که پوسیدگی دندانی یک بیماری مسری است و میکروبهای ایجادکننده آن معمولا از دهان والدین(بویژه مادران) به نوزاد منتقل می شوند، قبل از اقدام به بچه دار شدن به فکر سلامت دندانهای خود باشید و با مراجعه به دندانپزشک، دندانهای پوسیده خود را درمان کنید. با نظر دندانپزشک می توانید با مصرف برخی آدامس های بدون قند یا دهانشویه ها، بهداشت دهانی خود را بهبود بخشید.
- ظرف شش ماه بعد از رویش اولین دندان کودک، جهت معاینه و دریافت اطلاعات و مشاوره های بهداشتی مناسب، نوزاد خود را نزد دندانپزشک متخصص کودکان ببرید. توصیه شده این مراجعه دیرتر از ۱۲ ماهگی کودک نباشد.
- دندانهای نوزادتان را زمان رویش آنها تا حدود ۱.۵سالگی، شب ها قبل از خواب با استفاده از یک پارچه یا گاز استریل، یا مسواکهای انگشتی تمیز کنید.
- در دوره ۱.۵ تا ۳ سالگی، دندانهای کودک را به کمک مسواکهای انگشتی یا دستی، بدون استفاده از خمیر دندان یا با استفاده از خمیر دندانهای فاقد فلوراید، شب ها قبل از خواب مسواک بزنید.
- در سن ۳-۶ سالگی، دندانهای کودک را با مسواکهای دستی یا برقی و خمیر دندانهای فلوراید دار مخصوص کودکان، روزی دو بار(یک بار بعد از صبحانه و یک بار قبل از خواب شب) مسواک بزنید. مهم است بدانید که وظیفه رعیات بهداست دهان تا سن ۶ سالگی بر عهده والدین می باشد.
- از شیشه حاوی شیر، به عنوان پستانک جهت آرام کردن و کمک به خوابیدن کودک استفاده نکنید.
- اجازه ندهید کودک با بطری یا شیشه محتوی چیزی غیر از آب در دهانش به خواب برود.در صورتیکه شیشه کودک حاوی شیر یا مایعات دیگری غیر از آب باشد باید والدین در اغوش خود شیشه را به کودک بدهند و سپس از کودک گرفته شده و به وی آب داده شود.در صورت وابستگی زیاد کودک به شیشه باید در ان تنها اب ساده ریخته شود.
- در صورتی که کودک عادت کرده در شب مکررا شیر بخورد، سعی کنید به تدریج تعداد دفعات شیرخوردن را کاهش دهید و بعداز هربار شیردهی به کودک آب بخورانید تا اضافات شیر از روی دندانهای کودک پاک شود.
