پروگوانیل (Proguanil) یک ترکیب دارای دوگوانید می باشد که فعالیت ضد مالاریایی ضعیفی دارد تا زمانیکه در بدن به سیکلوگوانیل ضد مالاریا تبدیل می شود. سیکلوگوانیل همانند پیریمتامین باعث مهار آنزیم plasmodial dihydrofulate reductase می شود و از این طریق مانع سنتز اسیدهای نوکلیک انگل مالاریا می شود.
پروگوانیل به فرم هیدروکلرید برای پروفیلاکسی شیمیایی مالاریا البته همراه با کلروکین و یا با آتوواکوئون به کار می رود. اثر کشندگی شیزونت ها در مورد سیکلوگوانیل آن قدر آهسته است که نمی توان آن را به تنهایی جهت مقاصد درمانی مورد استفاده قرار داد و در درمان مالاریای فالسیپوروم بدون عارضه هیدروکلرید پروگوانیل همراه با آتوواکوئون تجویز می شود.
مالاریا مهم ترین بیماری انگلی و یکی از مسایل مهم بهداشتی تعدادی از کشورها بخصوص کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا است. بیماری مالاریا با نام های دیگری چون پالودیسم، تب و لرز، تب نوبه و تب متناوب نامیده می شود.
این بیماری به صورت عفونت حاد در بیشتر موارد وخیم و گاهی طولانی و با ویژگی های تب متناوب و لرز، کم خونی و بزرگی طحال و گاه با ویژگی های ساده یا کشنده دیگر خودنمایی می کند. اهمیت این بیماری به خاطر شیوع زیاد و مرگ ومیر قابل توجه است. انگل مالاریا توسط یک تیره از پشه به نام آنوفل به انسان منتقل می شود که این تیره شامل چندین گونه است.
عوارض جانبی آتوواکون/ پروگوانیل
جدا از عدم تحمل معده، اسهال و بعضی موارد گزارش شده از زخم های آفتی از عوارض جانبی دوزهای معمول این دارو هستند. گزارش های نادری از واکنش های افزایش حساسیت و آنژیوادم موجود می باشد. در بیماران مبتلا به نقایص شدید کلیوی اختلالات و تغییرات خونی مشاهده می شود.
در مصرف بیش از اندازه ناراحتی های اپی گاستر، استفراغ و ناراحتی های کلیوی و هماچوری دیده می شود. در افراد مبتلا به اختلالات کلیوی این دارو باید با دقت مصرف شود و کاهش دوز انجام گیرد. می توان آن را در طی حاملگی نیز تجویز نمود اما محققین انگلیسی توصیه می کنند که همراه آن مکمل فولات نیز تجویز شود (5mg روزانه فولیک اسید).
هپاتیت , اسهال , سردرد , سرفه , دردشکمی , تشنج , آنژیوادم , سرگیجه , تب1 , بی اشتهایی , خارش , واکنش های آلرژیک , آنمی , اریتم مولتی فرم , کلستاز , نوتروپنی , سوئ هاضمه , گاستریت (ورم معده) , تهوع و استفراغ , سندرم استیون جانسون , افزایش ترانس آمینازهای کبدی , پانسیوتوپنی
درد شکم-افزایش ترانس آمیناز-سردرد-استفراغ-حالت تهوع-آستنیا-اسهال-خارش-بی اشتهایی-سرگیجه-سوء هاضمه-گاستریت-تب-سرفه
نوتروپنی ، کم خونی ، پانسیتوپنی، واکنش های آلرژیک ، آنژیوادم ، کهیر و موارد نادر آنافیلاکسی و واسکولیت ، موارد نادر تشنج و حوادث روانی-استوماتیت ، تست عملکرد کبدی بالا (LFTs) ، موارد نادر هپاتیت ، کلستاز ، حساسیت به نور ، بثورات و موارد نادر اریتما مولتیفره و سندرم استیون-جانسون

موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی پروگوانیل
بعضی دارو ها را نمی توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی دارو ها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می گردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف پروگوانیل ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
- اگر باردار هستید و یا در صورتی که به نوزاد خود شیر می دهید.
- در صورتی که هر نوع بیماری کلیوی دارید.
- اگر در حاضر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
- اگر نسبت به دارویی آلرژی و حساسیت داشته اید.
مصرف بیش از حد داروی پروگوانیل (مسمومیت دارویی)
- این دارو را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک ، مصرف نکنید.
- اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت شده است و علائمی مانند تنگی نفس ، غش و ضعف (از حال رفتن) در او دیدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.