ارز فیات چیست؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، ارز فیات (به انگلیسی: Fiat Currency) یا پول بی پشتوانه، پول دستوری، پول اعتباری، پول حکمی که به معنی (بگذارید انجام شود) می باشد. پولیست که ارزش ذاتی ندارد و ارزش آن ناشی از دستور قانونی یا دولتی است. در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده اش می گیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد.

منشا پیدایش پول فیات به قرن ها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن 11 چاپ کند، برمی گردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن 13 به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینه کردن های بی رویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری می دانند.

در قرن 17ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.

در قرن 20ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال 1933 به بعد دولت، مبادله پول های کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال 1972 نیز به دستور رئیس جمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.

استاندارد طلا (Gold standard)

استاندارد طلا یا سیستم واحد پولی طلا، یک سیستم پولی است که در آن پشتوانه واحد پولی، ارزش شمش طلای فیزیکی است. وقتی پول در گردش لزوماً از فلز گران بها ساخته نشده است، ایده این است که واحد پول را می توان با مقدار معینی از طلا مبادله کرد. به عنوان مثال، اگر دولت بریتانیا بهای هر اونس طلا را ۵۰۰ یورو تعیین کند، ارزش پوند یک پانصدم یک اونس طلا خواهد بود.

به واسطه نایاب بودن و زیبایی طبیعی طلا، جذابیت همیشگی شمش طلا امکان حفظ ارزش بالای آن را فراهم می کند. پس تعجبی ندارد که تمدن های مختلف، هزاران سال از طلا به عنوان پول رایج خود استفاده کرده اند.

ارز دیجیتال بهتر است یا ارز فیات؟

ارز دیجیتال یکی از گزینه هایی است که جدیدا مطرح شده است و در مقابل ارز فیات قرار دارد. البته این دو ارز شباهت هایی نیز با یکدیگر دارند. ارز دیجیتال نیز مانند فیات، پشتوانه فیزیکی ندارد.

پول فیات را حکومت و بانک مرکزی کنترل می کند اما هیچ کس ارز های دیجیتال را کنترل یا قانون گذاری نمی کند.
حکومت از طریق بانک مرکزی پول فیات را چاپ می کند. افراد یا هویت های شخصی ارز های دیجیتال را استخراج می کنند.
ارز های دیجیتال می توانند به پنهان کردن ثروت فرد کمک کنند زیرا هیچ کس از موقعیت کیف پول شما و مقدار موجودی آن نمی داند. از طرف دیگر پول فیات معمولا در بانک نگه داشته می شود.
وقتی که با ارز دیجیتال پرداختی انجام می دهید و تراکنش های کامل را ثبت می کنید، تراکنش ها را هرگز به آسانی نمی توان برگرداند. اما در مورد پول فیات حکومت و بانک ها می توانند هر زمان که صلاح بدانند تراکنش های شما را برگردانند.

یک تفاوت برجسته دیگر بین ارز دیجیتال و پول فیات این است که ارز دیجیتال تراکنش های ناشناس و دیجیتال را فراهم می کند. این یعنی نام فرد فرستنده و دریافت کننده پول ناشناس می ماند و کسی قادر به رویت آن نیست. از طرف دیگر، تراکنش های پول فیات ناشناس نیستند و به آسانی قابل ردیابی هستند.
هیچ کس حتی حکومت ها نیز نمی توانند تراکنش های شما با ارز دیجیتال را متوقف کنند. بانک ها می توانند هر زمان که بخواهند تراکنش های شما با پول فیات را متوقف کنند.

آینده هیچ یک از سیستم های ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیب پذیر بودن این نوع از پول بوده است.