عصب کشی یا درمان ریشه می تواند تا چند ساعت طول بکشد، در طی آن شما روی صندلی دندانپزشکی با دهان باز قرار گرفته اید. اگر چه این می تواند ناراحت کننده باشد اما چاره ای نیست. اگر دندانپزشک شما برای آن اجازه می دهد می توانید چیزی گوش دهید تا فکرتان را در آن زمان منحرف کنید.
۱-عصب کشی چیست؟
بخش قابل مشاهده دندان شما که در بالای لثه قرار دارد، تاج دندان نامیده می شود. در زیر لثه، آنچه که دندان شما را در لثه فیکس می کند، ریشه دندان است. سیستم عصبی ریشه دندان، در واقع یک شبکه است که ناحیه خالی میان دندان تا ریشه را پر می کند. کانال های ریشه با بافت همبند ضعیفی به نام پالپ های دندان پر می شوند و مسئولیت تغذیه و آبرسانی دندان، و نیز واکنش به گرمی و سردی را برعهده دارند.
زمانی که عفونت دندان رخ می دهد، این پالپ دندان است که ملتهب می شود. به همین دلیل ممکن است هنگام خوردن یا نوشیدن احساس درد کنید. در صورت عدم درمان، عفونت می تواند عمیق شود و در کل سیستم عصبی ریشه های دندان شما گسترش یابد. در چنین مواردی لازم است که درمان ریشه دندان یا به اصطلاح عصب کشی دندان صورت گیرد.
۲- چه زمانی عصب کشی دندان لازم است؟
هر گونه آسیب به عصب های دندان منجر به درمان ریشه یا عصب کشی می شود. دلایل متداول برای استفاده از این درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:
پوسیدگی دندان، که از طریق مینا نفود کرده و سپس به پالپ های دندان می رسد.
آبسه دندان که به خاطر عفونت حاصل از حفره ها بوجود می آید.
آسیب هایی مانند شکستگی یا ترک خوردن دندان که منجر شود عصب در معرض تماس قرار گیرد.
مرگ تدریجی دندان به علت پیری و یا آسیبی که قبلا دیده بوده اما در آن زمان نیاز به درمان آسیب دیدگی نبوده است.
- پنج نشانه عفونی شدن دندان
- درد دندان در زمانی که غذا می خورید و یا فشار روی دندان می آورید.
- حساسیت بیش از حد دندان وقتی در معرض غذا یا نوشیدنی سرد یا گرم قرار می گیرد.
- تیره شدن دندان. تغییر رنگ دندان می تواند نشانه ای از مردن اعصاب باشد.
- برآمدگی کوچکی رو لثه در نزدیکی دندانی که درد می کند.
- متورم شدن لثه در اطراف دندان
۳- درمان ریشه و مراحل عصب کشی دندان
درمان ریشه یا عصب کشی را می توان به چهار مرحله به شرح زیر تقسیم کرد:
مرحله اول: تشخیص پالپ آلوده
قسمت نرم داخل دندان شما با ماده ای به نام پالپ پر شده است. درمان ریشه زمانی لازم می شود که معمولا این قسمت دندان آلوده شده است. بیماران معمولا برای درد دندان به نزد پزشک عمومی خود می روند. زمانی که مشکلات جدی بوجود می آید، پزشک عمومی شما را به متخصص ارجاع می دهد.
پزشک برای تایید ضرورت درمان ریشه از تصویربرداری دیجیتال و اشعه ایکس استفاده می کند تا مطمئن شود که برای درمان، باید عصب کشی انجام دهد.
مرحله دوم: از بین بردن پالپ آلوده
برای خلاص شدن از شر پالپ عفونی دندان، اندودنتیست با دریل یک سوراخ کوچک در بالای دندان حفاری می کند. سپس با استفاده از ابزار جراحی، کانال های ریشه را پاک کرده و هر عفونتی را حذف می کند و احتمالا مقداری دارو استفاده کند تا مطمئن شود که عفونت کامل از بین رفته است. در این مرحله کانال ها تمیز و عاری از عفونت هستند.
مرحله سوم: پر کردن کانال ریشه جدید
اندودنتیست سپس حفره ایجاد شده را که بخاطر خالی کردن پالپ بوجود آمده است، پر می کند. سپس با چسبی منطقه را درزگیری می کند تا فیلرهای ریشه را از هر عفونت و باکتری ای محافظت نماید.
گاهی اوقات، در مرحله دوم درمان ریشه، دندانپزشک مجبور است کانال ریشه را برای تمیز کردن عفونت گسترش دهد. اگر این مورد اتفاق بیفتد، باید دندان با میله یا روش تقویت دیگری دوباره احیا شود.
در نهایت حفره ایجاد شده در بالای دندان به صورت موقتی پر می شود.
مرحله ۴: بازسازی دندان
شاید سوال شما این باشد که چند روز بعد از عصب کشی دندان باید دندان پر شود؟ معمولا بعد از چند هفته، بیمار باید با یک دندانپزشک ترمیمی ملاقاتی داشته باشد تا پرکردگی های موقت را بردارد و روی دندان را ترمیم کند تا دندان مانند زمان پیش از عفونت مستحکم شود. درزگیرهایی که دندان پزشک ترمیمی استفاده می کند، می تواند دندان را در مقابل عفونت های بعد محافظت نماید.
۴- چرا دندان عصب کشی شده درد می کند؟
اکثر مردم چند روز پس از درمان ریشه یا عصب کشی، همچنان حساسیت و درد دارند. چند دلیل برای این وجود دارد:
بافت اطراف لثه همچنان متورم یا ملتهب باقی مانده باشد: حتی اگر دندانپزشک ریشه عصب را از دندان بردارد، در عضلات و بافت اطراف دندان هنوز عصب های کوچکی وجود دارد. هنگامی که این ناحیه ملتهب می شود، مانند بعد از عمل دندانپزشکی، این پایانه های عصبی هم می تواند مقداری ناراحتی از خود بروز دهند.
آسیب های ناشی از دستگاه ها: ممکن است یک وسیله دندانپزشکی که برای تمیز کردن کانال ریشه به درستی استفاده نشده باشد، به بافت های حساس اطراف دندان آسیب بزند.
زمانی که پرکردگی های موقت بالاتر باشد: اگر دندانپزشک پرکردگی ها را صاف نکرده باشد، و آن ها کمی بالاتر از دندان های اطراف باشد، باعث می شود که دهان هنگام گاز زدن، فشار بیشتری روی آن نقطه بیاورد و این باعث می شود که دندان درد بگیرد.
در بیشتر موارد، حساسیت و ناراحتی ناشی از عصب کشی بعد از چند روز بهبود می یابد. در غیر اینصورت لازم است که برخی از روش های خانگی را به کار گیرید و یا این که به نزد دندانپزشک مراجعه نمایید.
۵- چرا بعد از عصب کشی دندان عفونت می کند؟
معمولا پس از این درمان، دندان تا مدت ها حفظ می شود و بدون هیچ مشکلی کار می کند. عفونت مجدد یک احتمال نادر است، با این حال دلایلی برای بروز این مشکل وجود دارد.
علت عفونت دندان عصب کشی شده، ممکن است گسترده تر از آنچه دندانپزشک تصور می کرده باشد، یا این که شبکه کانال ریشه ممکن است بسیار پیچیده تر از حد معمول باشد و برخی از کانال های نازک تر تمیز نشوند، یا ممکن است تاج محافظ سوراخ شود و به حفره دندانی اجازه دهد که نفوذ کرده و موجب آلوده شدن مجدد کانال شود.
اگر پس از یک درمان ریشه، دندان دوباره آلوده شود، هنوز به این معنی نیست که دندان از بین رفته است. یک درمان ریشه دیگر می تواند برای بهبود انجام گیرد. اگر اخیرا تحت درمان ریشه بوده اید و درد و تورم در اطراف دندان درمان شده مشاهده می کنید، ممکن است علائم عفونت مجدد باشد و توصیه می شود که به موقع به پزشک مراجعه کنید.
۶- چگونه از عصب کشی جلوگیری کنیم؟
با مراقبت خوب از دندان هایتان می توانید از عصب کشی اجتناب نمایید. چکاپ به موقع می تواند کمک کند تا مشکلاتی را که متوجه آن نشده اید، دندانپزشک برایتان مشخص کند. دندانپزشک همچنین هر نوع پرکننده ای که اکنون در دندان های شما کار شده است را نیز چک می کند. در صورتی که مشکل را در مراحل اولیه درمان کنید، از این که مشکلات بیشتر شود، جلوگیری می نمایید.
پوسیدگی دندان یکی از دلایل شایع عفونت های کانال ریشه است. شما می توانید از پوسیدگی دندان با استفاده منظم از مسواک و فلوراید، استفاده از آدامس بدون قند در بین وعده های غذایی و کاهش نوشیدنی های گازدار و شیرین در رژیم غذایی محافظت نمایید.
۷- آیا عصب کشی دندان در بارداری ضرر دارد؟
بارداری ممکن است شما را بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قرار دهد، اما این بدان معنی نیست که بارداری باعث بروز این مشکلات می شود. اگر در حال حاضر مشکلاتی در رابطه با دندان خود دارید، این مشکلات ممکن است در بارداری تشدید شود. برخی از مشکلات دندانی شدید ممکن است نیاز به مراقبت های فوری پزشکی مانند عصب کشی دندان داشته باشند.
درمان ریشه خطر جدی برای شما یا نوزادتان به همراه ندارد. اما لازم است از برخی مشکلات آن ها مطلع شوید. برخی از آثاری که می تواند شما را در معرض ریسک قرار دهد در حین درمان عبارتند از:
- اثر اشعه ایکس
- تأثیر بیهوشی
- تأثیر سایر مواد شیمیایی
- اثر آنتی بیوتیک ها
همچنین باید بدانید که در صورت عقب انداختن درمان ریشه نیز مشکلاتی ممکن است گریبانگیر شما شود:
- عفونت ممکن است گسترش یابد
- درد شدیدی به مدت طولانی شما را آزار دهد.
بهترین استراتژی در صورت مواجهه با چنین شرایطی چیست؟
سه ماهه اول بارداری دوره ای حیاتی است. اگر هرگونه مشکل دندانی در این مدت مشاهده شود، ممکن است پزشک شما آنرا به تعویق بیندازد تا اینکه با سه ماهه دوم شروع به درمان آن کند.
هنگامی که در سه ماهه دوم قرار گرفتید، ممکن است پزشک شما پیشنهاد دهد که عکسبرداری با اشعه ایکس از دندان آلوده را شروع کنید تا درمان ریشه پس از آن آغاز شود. با این حال، اگر در سه ماهه سوم قرار داشته باشید، ممکن است پزشک درمان را تا بعد از زایمان تعویق بیندازد.
هزینه عصب کشی دندان
هزینه عصب کشی دندان تک کانال، دو کانال و سه کانال با هم متفاوت است. هزینه عصب کشی در مراکز مختلف با تعرفه های آزاد محاسبه می شود و از ۱۵۰ هزار تومان تا ۳۰۰ هزار تومان متغیر است. علاوه بر هزینه عصب کشی ، ترمیم و پرکردن دندان دارای هزینه جداگانه ای است که در مجموع هزینه عصب کشی و پرکردن دندان حداقل ۳۰۰ هزار تومان تا ۶۰۰ هزار تومان است.
