آشنایی با ضرب المثل سواره از پیاده خبر ندارد، سیر از گرسنه

ضرب المثل سواره از پیاده خبر ندارد، سیر از گرسنه

داستان ضرب المثل:

در زمان های نه چندان دور، مردی سوار بر شتر از بیابان داغ و خشکی می گذشت. مرد سواره دلش می خواست هر چه زودتر به شهر برسد. اما راه طولانی بود و مقصد دور. سواره رفت و رفت تا در پای تپه ای به مردی پیاده رسید. مرد پیاده خسته بود، به مرد سواره گفت: «برادر خسته ام! جان به دست و پایم نمانده، مرا هم سوار شتر کن و به شهر برسان.» خورجین قشنگی بر دوش مرد پیاده بود. مرد سواره گفت: «این خورجین را بفروش و یک الاغ بخر». مرد پیاده لبخندی زد و گفت: «نمی توانم، این خورجین زندگی من است» و التماس کرد که او را هم سوار بر شتر کند.

مرد سواره با اخم به مرد پیاده نگاهی انداخت و گفت: «شتر، بچه من است، طاقت ندارد و فقط یک نفر می تواند بر آن سوار شود». مرد سواره این را گفت و به راهش ادامه داد. زمانی گذشت، مرد پیاده از خورجینش نان و خرمایی درآورد و خورد و به راه افتاد. در وسط راه به مرد سواره رسید. مرد سواره روی زمین نشسته بود و شکمش را می مالید. مرد سواره گفت: «برادر گرسنه هستم. اگر ممکن است نان و آبی به من بده». مرد پیاده نیشخندی زد و گفت: «این شتر را بفروش و نان و خرما بخر و آن را بخور و سفر کن.» مرد سواره لبخندی زد و گفت: «نمی توانم، این شتر یاور من است. مرا از این آبادی به آن آبادی می برد.»

بعد با التماس به مرد پیاده گفت: «لقمه ای نان بده، خیلی گرسنه ام.» مرد پیاده با اخم به مرد سواره نگاهی کرد و گفت: «خورجین من کوچک است، نان و خرما به اندازه یک نفر جا می گیرد و فقط یک نفر را سیر می کند!» مرد پیاده این را گفت و رفت. زن و بچه های مرد سواره و مرد پیاده کنار دروازه شهر منتظر بودند تا آنها بیایند. اما همه با تعجب دیدند که شتر بی سوار می آید و خورجینی هم به دهان دارد.

جوانان شهر در جست وجوی دو مرد به طرف بیابان به راه افتادند. راه زیادی نرفته بودند که به مرد پیاده رسیدند. او خسته روی زمین افتاده بود. او را سوار بر اسبی کردند. کمی آن سوتر، مرد سواره هم از گرسنگی روی زمین افتاده بود. او را نیز سوار بر اسب به شهر بازگرداندند و از آن پس بی خبری سیر از گرسنه و سواره از پیاده ضرب المثل خاص و عام شد.

معنی سواره، خبر از حال پیاده ندارد

۱- انسان ثروتمند هیچ گاه از حال فقیر و بینوا خبری ندارد.

۲- یعنی کسی که وضع زندگی خوبی دارد و در خوشی و شادکامی به سر میبرد از حال آدمهای تهیدست بی خبر است.

۳- مفهوم کلی این ضرب المثل این است که انسان هایی که از ابتدا در شرایط خوب و مفرح، زندگی کرده اند، وضعیت افراد فقیر جامعه را درک نمیکنند، الا زمانی که خود نیز همانند افراد تهی دست نیاز به کمک داشته باشند.

لغات:

ریش : جراحت ، زخم.

خام : ناپخته.

سوته دلان : دونه : می داند.

خُمار : سردرد و کسالتی که پس از نئشه شراب یا هر اعتیادی ایجاد می شود.

ضرب المثل های هم مضمون

ـ اندوه دلِ سوخته ، دلْ سوخته داند.

ـ تندرستان را نباشد درد ریش.

ـ خام ، از عذاب سوختگان بی خبر بُوَد.

ـ غم مرگ برادر را ، برادرْ مُرده می داند.

ـ کجا دانند حالِ ما سبکباران ساحل ها.

ـ مْجاوران چه خبر از مسافران دارند.

اشعار هم مضمون

• بیا سوته دلان گرد هم آییم * که قدر سوته دل ، دلْ سوته دونه (بابا طاهر)
• تو را که دیده ز خواب و خمار باز نباشد * ریاضت من شب تا سحر نشسته چه دانی؟ (سعدی)
• خفته خبر ندارد سر در کنار جانان * کاین شب دراز باشد در چشم پاسبانان (سعدی)
• گفتن از زنبور ، بی حاصل بود * با یکی در عمر خود ناخورده نیش (سعدی)

ریشه های قرآنی حدیثی

امام علی(علیه السلام) : «مَنْ کانَ فِی النِّعْمَةِ جَهِلَ قَدْرَ الْبَلیَّةِ؛ کسی که در نعمت باشد ، اندازه گرفتاری را نمی داند».

آشنایی با ضرب المثل آدم گرسنه سنگ را هم می خورد