تب پاسخ طبیعی بدن انسان در مقابل یک بیماری است که به صورت افزایش موقتی دمای بدن خود را نشان می دهد. در این حالت سیستم ایمنی برای مبارزه با بیماری تلاش می کند گلبول های سفید بیشتری را تولید کند. افزایش این سلول ها به مغز هشدار افزایش دمای بدن را می دهد و تب رخ می دهد.
دمای طبیعی بدن بین ۳۶/۱ تا ۳۷/۲ درجه سانتی گراد متغیر است. همانطور که گفته شد تب یکی از راه های مبارزه بدن با بیماری ها است و اغلب به دلیل عفونت های باکتریایی یا ویروسی ایجاد می شود. دمای طبیعی بدن انسان در طول روز ممکن است تغییر کند؛ اما به طور کلی اگر دمای بدن یک فرد بالغ از ۳۸ درجه سانتی گراد تجاوز کند می توان گفت آن فرد دچار تب شده است.
به چه محدوده ای از دمای بدن، تب گفته می شود؟
متداول ترین علت تب عفونت اعضای بدن است. زمانی که بدن دچار عفونت می شود بدن ما برای کنترل فعالیت میکروب ها دمای بدن را بالا می برد. این افزایش دما با تاثیر عوامل بیماری زا در هیپوتالاموس انجام می شود. به بالا رفتن دمای بدن در این حالت تب می گوییم تب نشانه مشخصی از بروز مشکل در بدن ما است. در صورتی که دمای داخل دهانی بالاتر از ۳۷.۵ و کمتر از ۳۷.۹ درجه شود به آن تب خفیف گفته می شود.
زمانی که تب دارید چه اتفاقی در بدنتان می افتد؟
طبق گزارش های کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده آمریکا، تب نشانه این است که بدن شما در تلاش برای مقابله با یک بیماری یا عفونت است.
آنچه در بدن شما وقتی دمای بدنتان بالاست اتفاق می افتد کمی پیچیده است. اما به طور کلی نشانه این است که سیستم ایمنی بدن با چیزی در حال مبارزه است. همه سیستم های ایمنی بدن ما در تلاشند تا سلامت اندانم های حیاتی را در الویت قرار دهند.
هنگامی که دمای بدنتان بالا رفته است، هیپوتالاموس بدن، یک منطقه کوچک از مغز شما که به عنوان ترموستات داخلی عمل می کند. زمانی که تب دارید حوادثی در بدنتان رخ داده مانند: بسته شدن رگ های خونی در قسمت های محیطی بدن برای انتقال خون به اندام های مهم تر و کاهش اتلاف گرما از طریق پوست.
حال افزایش دمای بدن چه فایده ایی دارد؟
افزایش دمای بدن می تواند سرعت رشد باکتری ها را آهسته کند. هم چنین تب کردن و بالا رفتن دمای بدن توانایی دفاعی گلبول های سفید را بهبود می بخشد و تولید تقویت کننده های بیوشیمی را تحریک می کند.
تب معمولا نشاهه این است که بدن شم در حال مبارزه با یک مهاجم خطرناک و عموما خارجی است. اگر دمای بدن شما نرمال باشد بسیاری از باکتری ها و میکروب ها در بدنتان سالم می مانند. اما اگر دمای بدنتان بالا باشد زنده ماندن شما در آن حالت برایشان دشوار تر می شود.
چه چیزی معمولا باعث تب کردن می شود؟
یک لیست بسیار طولانی از دلایلی که بر اثر آن ممکن است دمای بدنتان بالا برود، وجود دارد. اما بیشتر علائم به این موارد خلاصه می شوند:
- عفونت
- داروهای خاص
- سرطان ها
- بیماری های مربوط به سیستم ایمنی
- برخی از واکسن ها
متداول ترین علت بالا رفتن معمولا بروز عفونت های باکتریایی، قارچی و ویروسی است. به طور خاص ویروس های سرما خوردگی عمده ترین دلیل در بالا رفتن دما بدن هستند. قبل از انتشار ویروس کووید-19 هنگام سرما خوردگی که شما تب می کردید پزشکان تمایل داشتند که بگذارید بدن روند طبیعی خود را پیش ببرد اما الان ویروس کرونا بسیار خطرناک تر از سایر ویروس هاست.
درمان تب در بزرگ سالان
تب معمولا به خودی خود خطرناک نیست. بیشتر تب ها طی چند ساعت یا چند روز که بدن عفونت را شکست دهد از بین می روند. می توانید در این مدت از روش های ساده و مؤثر زیر استفاده کنید تا حس بهتری داشته باشید:
- دوش آب گرم بگیرید؛
- به اندازه کافی استراحت کنید؛
- برای تأمین آب بدن به اندازه کافی آب، آب میوه و سوپ مصرف کنید؛
- از رژیم غذایی بدون ادویه و نرم استفاده کنید و غذاهای سبک انتخاب کنید.
بعضی از داروهای بدون نسخه هم می توانند به ازبین بردن تب و علائم مربوط به آن مثل سردرد، درد بدن و درد عضلات کمک کنند. اگر تب خیلی شدید بود، درمان آن به علت ایجاد تب بستگی دارد و ممکن است پزشک داروهای زیر را برای درمان عفونت های شدید تجویز کند:
- آنتی بیوتیک؛
- داروی ضدقارچ؛
- داروی ضدویروس.
رژیم غذایی مناسب برای مدیریت تب
نیاز است برای مدیریت تب از مواد غذایی خوب استفاده کنید تا علائم را از بین ببرید و بهبودی سریع تر اتفاق بیفتد. رژیم غذایی متعادل به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند. از آنجا که بدن در طول تب کالری بیشتری می سوزاند، مصرف غذاهای پرانرژی اهمیت زیادی دارد و رژیم غذایی حاوی کالری و پروتئین بالا، چربی کم و مایعات در طول تب توصیه می شود.
در ۲ یا ۳ روز اول تب، رژیم غذایی باید بیشتر حاوی مایعاتی مثل سوپ، آب، آب میوه و شیر (اگر اسهال ندارید) باشد. وعده های غذایی کوچک مداوم باید حدود هر ۲ ساعت مصرف شود و به تدریج به هر ۴ ساعت افزایش پیدا کند. همچنین، از غذاهای نرم بدون ادویه که به راحتی هضم و جذب می شوند استفاده کنید تا مواد مغذی بدنتان تأمین شود. از جمله این غذاها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیر؛
- فرنی؛
- غلات؛
- برنج نرم یا له شده؛
- میوه های نرم مثل موز، پاپایا، سیب، پرتقال، خربزه؛
- سبزیجات پخته (سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، هویج، کدو حلوایی).
در طول تب، بیشتر به مواد مغذی ضروری مثل ویتامین آ (A)، ویتامین سی (C)، ویتامین بی (B)، و مواد معدنی مثل کلسیم و آهن و سدیم نیاز دارید. مصرف غذاهای چرب، تند و غذاهای با فیبر زیاد که به سختی هضم می شوند را محدود کنید و به جای آن غذاهای زیر را به رژیم غذایی تان اضافه کنید:
- آب میوه؛
- آب نارگیل؛
- حریره برنج؛
- تخم مرغ پخته؛
- گوشت بدون چربی؛
- ماهی پخته یا بخارپز؛
در زمان تب، از مصرف غذاهای زیر خودداری کنید:
- پنیر؛
- شیرینی؛
- غذاهای تند؛
- غذاهای کنسروی؛
- غذاهای سرخ شده؛
- غذاهایی با فیبر بالا.
تب خطرناک برای بزرگسالان و کودکان چقدر است؟
در صورتی که دمای دهانی از ۳۷.۹ درجه سانتیگراد فراتر برود تب ایجاد شده است و در بزرگسالان در صورتی که دما از ۴۰ درجه فراتر رود، که خطراتی را برای حیات انسان در بر دارد. زیرا در دمای بالای ۴۰ درجه، عملکرد پروتئین ها و آنزیم های بدن مختل می شود. دمای بالای ۴۴ درجه بسیار خطرناک است و احتمال فوت فرد بسیار زیاد خواهد بود.
بنابراین دمای دهانی بالای ۳۹ درجه سانتی گراد برای بزرگسالان نگران کننده است. برای کودکان بر اساس سن آنها دماهای زیر می تواند خطرناک باشد:
- تب ۳۸ درجه و بالاتر در کودکان زیر ۳ ماه
- تب ۳۸.۲ درجه و بالاتر در کودکان ۳ تا ۶ ماه
- تب ۳۸.۸ درجه و بالاتر در کودکان بالای ۶ ماه
هایپرترمی و علل آن
هایپرترمی یا هیپرترمی افزایش دمای بدن، در صورتیکه بدن نتواند دما را ثابت نگه دارد پیش می آید. در این حالت بدون اینکه نقطه تنظیم دما در هیپوتالاموس تغییر کند، دمای بدن افزایش می یابد. علل مختلفی می توانند موجب هایپرترمی شوند که تعدادی از این علل عبارتند از: بودن در محیز گرم، استنشاق داروی بیهوشی، داروهایی همچون فنوتیازین ها و نورولپتیک ها، تومور یا آسیب های مغزی و …
هایپرترمی شدید و تب بالا هر دو می توانند برای جان فرد مبتلا خطرناک باشند. بنابراین زمانی که دمای بدن بیمار افزایش یافت، در عین تلاش برای مراجعه به پزشک، با کمک پاشویه سعی در کاهش دمای بدن بیمار نمایید و او را به پزشک برسانید.
زمانی که تب کردید چکار باید بکنید؟
اول از همه، مهم این است که بدانید اگر حال عمومیتان خوب است لازم به درمان و نگران شدن نیست. اگر دمای بدن شما بالاست ممکن است داروهای کاهش دهنده تب مانند: استامینافون یا ایبوبروفن کمک کننده باشد. هم چنین نوشین آب زیاد بسیار در روند بهبودی موثر است.ویروس کرونا سبب شده است بالا بودن دمای بدن به یک نشانه ی خطرناک و هم مبدل شود اما برای اینکه از داشتن کرونا مطمئن شوید باید دیگر علائم کووید-19 را نیز در نظر داشته باشید.
منظور از بیماری سندرم بوی ماهی چیست؟
