به گزارش سایت خبری ساعد نیوز،یونی سواپ پروتکلی است که خریداران و فروشندگان را قادر می سازد تنها با استفاده از توکن های ERC20 و بدون نیاز به استفاده از خدمات یک صرافی ارز دیجیتال یا یک دفتر سفارش (Order Book) مبادله کنند. این پروتکل از یک معادله الگوریتمی استفاده می کند که نرخ مبادله را براساس تعادل توکن ها و تقاضای واقعی برای هر جفت مبادله خاص تعیین می کند.
در حقیقت، یونی سواپ یک رابط کاربری بسیار دوستانه را به کاربران خود ارائه می دهد و معامله گران خود را قادر می سازد، بدون نگرانی در مورد رویه های احراز هویت (KYC) یا حتی داشتن یک حساب، توکن های خود را معاوضه کنند. این پروتکل همچنین تأمین خودکار نقدینگی را نیز برای کاربران خود امکان پذیر می سازد.
تاریخچه صرافی Uniswap
هایدن آدامز (Hayden Adams) در سال 2018 پروتکل یونی سواپ را خلق کرد، اما فناوری زیربنایی که در توسعه از آن الهام گرفته شده، نخستین مرتبه توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، مطرح شد. بد نیست بدانید هایدن آدامز یکی از توسعه دهندگان اتریوم به شمار می رود. بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) بودجه ای صد هزار دلاری در اختیار وی قرار داد تا با ایجاد یک تیم متشکل از حدود ده عضو، پروژه ساخت یک صرافی غیر متمرکز با ویژگی های نوین و متفاوت را پیش ببرد.
یونی سواپ در یازدهمین ماه سال 2018 فعالیتش را آغاز و در عرض کمتر از دو سال، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. در پنجمین ماه سال 2019، تیم توسعه دهنده Uniswap توانست یک میلیون دلار سرمایه از طریق حمایت صندوق پوشش ریسک پارادایم (Paradigm) به دست آورد. این اتفاق، شرایط را برای انتشار نسخه دوم یونی سواپ در ششمین ماه سال 2020 (سیزده ماه بعد) فراهم کرد.
یونی سواپ چگونه کار می کند؟
یونی سواپ معماری مورد استفاده در صرافی های دیجیتال سنتی را کنار زده است، چرا که در آن خبری از دفتر سفارش نیست. همانطور که گفتیم Uniswap بر اساس مدلی به نام «مدل بازارساز محصول ثابت» (Constant Product Market Maker Model) کار می کند. این خود نوعی از مدل «بازارساز خودکار» (AMM –> Automated Market Maker) محسوب می شود.
بازارساز های خودکار، قراردادهای هوشمندی هستند که استخرهای نقدینگی مورد استفاده توسط تریدرها برای خرید و فروش را نگه می دارند. سرمایه این منابع یا همان استخرها، توسط تامین کنندگان لیکوئیدیتی فراهم می شود. هر فردی به وسیله سپرده گذاری مقدار معادل دو توکن در استخر، یک فراهم کننده نقدینگی شناخته خواهد شد. در عوض، کارمزد پرداخت شده به استخر توسط تریدرها، بر اساس سهم تامین کنندگان، بین آن ها توزیع می شود. در ادامه بیشتر به صورت جزئی و تخصصی با نحوه کار یونی سواپ آشنا خواهیم شد.
تامین کنندگان به وسیله سپرده گذاری مقدار معادل دو توکن یک بازار ایجاد می کنند. سپرده می تواند اتریوم و یک توکن ERC20 یا دو توکن ERC20 باشد. این استخرها اغلب از استیبل کوین هایی مثل دای، تتر یا یو اس دی سی ساخته می شوند، هر چند الزامی در این رابطه وجود ندارد. در عوض، فراهم کنندگان لیکوئیدیتی، توکن های لیکوئیدیتی را دریافت خواهند کرد که نشان دهنده سهم آن ها از کل استخر نقدینگی است. به عبارتی بر اساس تعداد توکن های نقدینگی در اختیار هر فرد، سهمش از استخر مشخص خواهد شد. یک فرد می تواند برای کسب سهم بیشتری از لیکوئیدیتی پول، توکن های بیشتری را بازخرید کرد.
استخر نقدینگی اتریوم / تتر (ETH/USDT) را در نظر بگیرید. سهم اتریوم و تتر از استخر را به ترتیب با x و y مشخص می کنیم. یونی سواپ این دو مقدار را گرفته و آن ها را برای محاسبه نقدینگی کل لیکوییدیتی پول، ضرب می کند. نتیجه را k در نظر می گیریم. بر اساس ایده اصلی یونی سواپ k همیشه باید ثابت بماند، به این معنی که نقدینگی کل در استخر ثابت است. فرمول به دست آوردن نقدینگی کل استخر خیلی ساده و برابر “x * y = k” است. اما وقتی یک فرد تصمیم به ترید می گیرد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
تصور کنید آلیس با استفاده از لیکوییدیتی پول ETH / USDT، یک اتریوم را به ازای 300 تتر (300 دلار) خریداری می کند. با این کار، وی سهم تتر از استخر را افزایش و سهم اتریوم آن را کاهش می دهد. از آن جایی که بعد از تراکنش، اتریوم کمتری در استخر باقی مانده است، قیمت این ارز دیجیتال افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی می دانیم نقدینگی کل (k) باید ثابت بماند. این مکانیزم، قیمت را مشخص می کند. در نهایت، مبلغ پرداخت شده برای این اتریوم، بر اساس میزان جابه جایی نسبت بین x و y توسط یک معامله معین، خواهد بود.
در نظر داشته باشید این مدل یونی سواپ به صورت خطی مقیاس بندی نمی شود. به همین دلیل هر چه سفارش بزرگتر باشد، تعادل بین x و y بیشتر جابه جا خواهد شد. این موضوع نشان می دهد سفارشات بزرگتر در مقایسه با موارد کوچکتر، به شکلی نمایی (و نه خطی) گران تر می شوند. نتیجه، بیشتر و بیشتر شدن لغزش است. گفتنی است لغزش (Slippage)، به شرایطی اشاره دارد که در آن قیمت مورد انتظار معامله گران با قیمتی که معامله واقعا در آن انجام می شود، متفاوت است. از این رویه می توان نتیجه گرفت هر چه استخر نقدینگی بزرگتر باشد، پردازش سفارشات بزرگتر راحت تر خواهد بود، چرا که جابه جایی بین x و y در این شرایط کوچک تر می شود.
ارز دیجیتال (توکن) یونی سواپ
UNI توکن بومی پروتکل Uniswap بوده و به کاربران دارنده آن، اجازه اداره پلتفرم را می دهد. به عبارتی دارندگان این ارز دیجیتال بسته به سهم خود، در اداره صرافی سهیم بوده و برای اعمال تغییرات یا افزودن قابلیت های جدید، حق رای دارند. پیش از این به عمومی بودن یونی سواپ و امکان استفاده رایگان از آن برای همه اشاره کردیم. رمز ارز UNI این ایده را مستحکم می کند.
در زمان تولد، 1 میلیارد توکن یونی سواپ ایجاد شد. نزدیک به 60 درصد آن بیت اعضای کنونی جامعه این پلتفرم توزیع شد و مابقی طی چهار سال پیش رو در اختیار اعضای تیم، سرمایه گذاران و مشاوران قرار خواهند گرفت.
بخشی از توزیع جامعه به وسیله استخراج نقدینگی رخ می دهد. به عبارتی توکن UNI در اختیار کاربرانی که برای چهار استخر زیر نقدینگی تامین می کنند، قرار خواهد گرفت:
- اتریوم / تتر (ETH / USDT)
- اتریوم / یو اس دی سی (ETH / USDC)
- اتریوم / دای (ETH / DAI)
- اتریوم / دبلیو بی تی سی (ETH / WBTC)
