آشنایی با جاذبه های رومن فروم در ایتالیا

رومن فروم ایتالیا، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین فروم در کل شهرهای امپراطوری روم، به ابعاد 250 در 170 متر که امروز یکی از پر بازدیدترین مناطق جهان به شمار می‌رود، قبلاً قبرستان مردمان «اتروسکان» بوده است که در قرن هفتم قبل از میلاد ایجاد شده و با رشد تدریجی و پیدایش نیازهای مردم، به مرور زمان به قطب اجتماعی، سیاسی و تجاری امپراطوری رم تبدیل می‌شود. مانند بسیاری از سازه‌های شهری بزرگ رومی، این فروم هم پس از سقوط امپراطوری روم رو به خرابی رفت. تا اینکه سرانجام از آن به عنوان چراگاه استفاده شد. در قرون وسطی این میدان را با نام «چراگاه گاوها» (Campo Vaccino) می‌شناختند و بسیاری از سنگ‌ها و مرمرهای آن هم در همین دوران به تاراج رفت یا در دیگر بخش‌های شهر شامل دیوارهای «واتیکان» و بسیاری از کلیساهای رومی مورد استفاده قرار گرفت. از رومن فروم اطلاعاتی در دست بود اما تا سال 1803 که باستان شناس «کارلو فیا» کار حفاری در این منطقه را شروع کرد، کشف نشده بود. کار حفاری 100 سال طول کشید و این سازه در قرن بیستم به طور کامل حفاری شد.

از پیدایش شهر رم تا پایه گذاری رومن فروم

طبق افسانه‌هایی که نسل به نسل نقل شده و بسیار رواج یافته روم باستان توسط برادران رومولوس و رموس در 753 سال قبل از میلاد مسیح تاسیس شده است. رومولوس پس از درگیری شدیدی که میان این دو برادر شکل می‌گیرد، رموس را به قتل می رساند و خود پادشاه شهر می گردد و به همین دلیل شهر را به نام خود یعنی رم نامگذاری می‌کند!. همچنین بر اساس این داستان ها و افسانه ها روموس با رقیب خود تیتوس تاتیوس پیوند اتحاد برقرار می‌کند و رومن فروم را برای دیدارهای میان خود و تاتیوس می سازد.
همانطور که گفته شد، این ناحیه در ابتدا اساساً بعنوان بازار خرید و فروش روزانه فعالیت می کرد. با گذشت زمان، این فروم بسیار متنوع تر و کاربردی تر شد، زیرا دیدارهای عمومی در این منطقه برگزار می شد.

فروم‌ها در روم باستان

فروم‌ها در روم باستان مکان عمومی بود که در آن شهروندان رومی به دور هم جمع می‌شدند تا در مورد امور بازرگانی، مذهبی، سیاسی، اقتصادی و قضایی به بحث می‌پرداختند وحتی گاهی شدیداً انتقادها به صورت خطابه از سیاست‌مداران در این مکان‌ انجام می‌شده. اگر شهروندی سوالی یا مشکلی در هر زمینه‌ای داشت به این فروم می‌آمد تا از عموم بپرسد و دیگران با تجربیات و دانش خود سعی می‌کردند تا پاسخی درخور بدهند، از این رو فروم در روم باستان نقشی برابر با آگورا در یونان باستان داشت.

یکی از اولین فروم‌های که در روم ساخته شد، فروم بواریوم (به معنی بازار گاوها) بوده که در ساحل تیبر (Tibre) قرار داشت. قدمت این فروم به زمان تاسیس شهر باز می‌گشت.اما مهم‌ترین و معروف‌ترین این فروم‌ها، فروم رومی است که همینک نیز آثار آن برجا مانده است.

برخلاف فروم‌های امپراتوری که هر یک توسط تنها یک معماری ساخته می‌شده و به دست تنها یک نفر اداره می شده ،فروم روم به تدریج در طول حدود هزار سال ساخته شد و توسعه یافت و مکان ساختمان‌ها و بناهایی که در اطراف فروم رومی قرار دارند کاملاً تصادفی انتخاب شده‌اند. البته در زمان امپراتوری سولا، سزار و آگوستوس معماری آن یکپارچه‌تر و منظم‌تر شد.فروم رومی پس از طرح ساماندهی که در اواخر جمهوری روم به خود دید به شکل چهار ضلعی در آمد، طول آن 130 تا 200 متر و عرض آن بین 50 تار 75 متر است.

فروم در دنیای امروزی

در دنیای اینترنت، نوعی سایت‌های وجود دارند که در آن کاربری در یک زمینه به خصوص سوالی مطرح می‌کند و دیگر کابران به آن پاسخ می‌دهند، اسم این سایت‌ها را براساس شباهت کاربری با نسخه باستانی خود «فروم» نامیده‌اند.

در طول 1400 سال ( از قرن 8 پیش از میلاد تا 600 پس از میلاد) بناها، ساختمان‌ها و سازه‌های زیادی در فروم رومی ساخته شد.در فروم رومی سه نوع سازه ساخته شده: سازه‌های باستانی که امروزه نیز قابل مشاهده هستند، سازه‌های باستانی که دیگر اثری از آنها نیست و کلیساهایی که در دوران مسیحیت روم ساخته شدند.

بسیاری از این بناهای فروم در دوران پادشاهی روم ( 753 تا 509 پیش از میلاد) ساخته شدند و برخی از آنها نیز در دورۀ جمهوری روم ( 509 تا 27 پیش از میلاد) بنا شدند. بسیاری از این بناها چند بار ویران و دوباره ساخته شدند. قدمت بسیاری از آثار برجامانده کنونی به دوران امپراتوری روم باز می‌گردد.

چند حقیقت جالب در مورد فروم رومی

• گرچه پس از قرون وسطا و عصر رونسانس، فروم روم را همه می‌شناختند اما تا سال 1803 میلادی و زمانی‌که کارلو فئا (Carlo Fea )، باستان شناس معروف اقدام به حفاری منطقه کرد در زیر خاک دفن بود.

• خاک‌برداری کامل از فروم رم بیش از 100 سال به طول انجامید و درابتدای قرن 20 میلادی کل عملیات حفاری و کشف به پایان رسید.

• فروم یا فورو (Foro) در واقع نامی بود که رومی‌های باستان به میدان مرکزی شهر می‌دادند.

• همۀ معابدِ فروم روم به خدایگان اهدا نشده بود بلکه برخی از آنها به افراد اهدا شده بود. رومی‌ها اعتقاد داشتند با ساخت یک معبد و اهدا آن به خودشان، خدا می‌شوند.

• معبد ساتورن (Saturn) واقع در فروم در حقیقت خزانه‌داری دولتی روم بود که پول‌ها و حساب‌های دولتی را در خود جای داده بود.

• در روم باستان دو نوع فروم به نام‌های فورم سیویلیا (fora civilia) و فورو ونالیا (fora venalia) وجود داشت. فروم سیویلیا برای برپایی مجسمه‌ها و بناهای یادبود شهر مانند طاق‌های تریوفال (Triumphal) و همچنین دادگاه‌های قضایی کاربرد داشت و فروم ونالیا برای خرید و فروش ساخته می‌شد و به نوعی نقش بازار شهر را بازی می‌کرد.

• روسترا (rostra ) مهم‌ترین بخش فروم روم بود. روسترا سکویی بود که خطیبان برروی آن می‌ایستادند و با مردم روم صحبت می‌کردند. این سکو آنقدر اهمیت داشت که ژولیوس سزار روسترا فروم روم را با سنگ مرمر بازسازی کرد و همچنین مارک آنتونی خطابۀ مراسم سوگواری ژولیوس سزار را روی آن خواند.

• پس از سقوط امپراتوری روم ، فروم نیز رها شد و ساختمان‌های اطراف آن همگی غارت شدند.

• از فروم روم به مدت حدود 1400 سال از حدود سال 800 پیش از میلاد تا 600 میلادی استفاده می‌شده ‌است.

• از فروم روم، ویا ساکرا (Via Sacra) که جاده‌ی مهم دوران امپراتوری روم به خوبی مشخص است. از این جاده بود که ارتش وارد شهر و استقبال می‌شد و همچنین امپراتورها از آنجا در زمان تاجگذاری رد می‌شدند.

• سالانه بیش از 4٫5 میلیون نفر از فروم روم بازدید می‌کنند.

• از محل فروم روم در ابتدا به عنوان لجن‌زا استفاده می‌شد اما با اختراع سیستم دفع فاضلابی به نام کواکا ماکیسما (Cloaca Maxima) ،گندآب‌ها جمع آوری و در نهایت منطقه به فروم معروف روم تبدیل شد.

• در طول تاریخ در فروم روم 3 تاق پیروزی ساخته شد. اولین آنها را آگوستوس (Augustus) در سال 29 پیش از میلاد ساخت و امروزه اثری از آن برجا نماده، دومی تاق پیروزی تیتوس است که در سال 81 میلادی ساخته شد و سومین آنها، تاق سپتیمیوس سوروس (Septimius Severus) است که در سال 203 میلادی بنا شد.

• روم بودند) شده بود.

• بیشتر ساختمان‌ها و بناهای فروم رومی در زمان حاکمیت ژولیوس سزار و جانشینش آگوستوس بنا شدند.