از نظر علمی بیش فعالی به سه دسته عمده تقسیم بندی می شود.در نوع اول کودکان اغلب در تمرکز مشکل دارند، به راحتی حواسشان پرت می شود. در نوع دوم که نوع تکانشی است در این نوع کودکان به شدت پرجنب و جوش و غیرقابل کنترل هستند، زیاد صحبت می کنند، نمیتواند در صف برای نوبت خود منتظر بمانند و در بازی همیشه باعث اختلال می شوند. نوع ترکیبی که هر دو نوع علائم را با هم دارند و شایع تر از دو نوع اول است.
بیش فعالی و باور های غلطی که باید در مورد کودکان بیش فعال بدانیم!
بیش فعالی ناشی از جهش ژنتیکی و همچنین اختلال عملکرد ناقل های شیمیایی در مغز رخ می دهد. در مورد کودکان بیش فعال و نشانه هایی که در این زمینه بروز می دهند مراقبین و پرستار کودک باید باید آگاهانه رفتار کنند. نادیده گرفتن نشانه ها و سهل نگاری در این رابطه می تواند یادگیری کودک را با اختلال مواجه کند و زندگی و موفقیت او را تحت تاثیر قرار دهد.
باورهای غلط
- کودکان بیش فعال نیاز به انضباط بیشتری دارند
- کودکان بیش فعال نیاز به تقویت اراده دارند
- همه کودکان بیش فعال بسیار پر جنب و جوش هستند
دختران بیش تر پسران به بیش فعالی مبتلا می شود.
طبق تحقیقات انجام شده در پسران بیش از دوبرابر دخران بیش فعالی به ویژه در سنین 4 تا 17 سال تشخیص داده شده است. در دختران بیش فعالی از نوع بی توجهی شایعتر بوده و به همین دلیل با رویا پردازی که در این سنین شایع است اشتباه گرفته می شود و در نتیجه با تاخیر تشخیص داده می شود.
همه کودکان بی قرار بیش فعال هستند
گاهی رفتارهای معمول کودکان مانند علائم و نشانه های بیش فعالی به نظر می رسد. بی قراری، بی نظمی، عدم توانایی در گوش دادن و یا پیروی از دستورات همیشه علائم بیش فعالی نیستند. از جمله نشانه هایی که پزشکان برای تشخیص کودکان بیش فعال به آن توجه می کنند عبارتند از: در کودکان زیر 17 سال 6 نشانه از نشانه های بیش فعالی باید در کودک مشاهده شود اما در مورد کودکان بالای 17 سال 5 نشانه کفایت می کند. علائم باید بیش از 6 ماه درک کودک مشاهده شود. نشانه های مشاهده شده زندگی کودک را در مدرسه و خانه تحت تاثیر قرار دهند.
بیش فعالی در سن 6 سالگی تشخیص داده می شود
طبق یافته های جدید محققین این امکان فراهم آمده است که بیش فعالی در سن 4 سالگی قابل تشخیص است. تا قبل از سال 2011 سن تشخیص باین اختلال 6 سالگی بود. تشخیص زودرس به کودکان کمک می کند تا با درمان سریعتر در دوران یادگیری و مدرسه با مشکلات کمتری مواجه شوند.
کودکان بیش فعال در یادگیری مشکلی ندارند!
علائم شایعی که در کودکان بیش فعال وجود دارد عبارتند از ناتوانی در یادگیری، عصبانیت، افسردگی، اختلالات رفتاری، تاخیر در آموزش مهارت های گفتاری. این نشانه ها گاها تشخیص بیش فعالی را با مشکل مواجه می کند.
بیش فعالی اغلب با دانش والدین درمان می شود
درمان بیش فعالی به عوامل مختلفی بستگی دارد. 70 تا 80 درصد درمان بیش فعالی به درمان دارویی بستگی دارد. روان درمانی می تواند به کودک علاوه بر کمک به یادگیری مهارت های جدید کمک کند تا با دیگران تعامل بهتری برقرار کند. روش های یکسان روی کودکان مختلف ممکن است پاسخ یکسانی نداشته باشدو از این رو باید روش های درمانی مختلفی برای شناخت تاثیر گذارترین گزینه امتحان شود. پدر و مادر و پرستار کودک نیز باید در این مورد مطالب جدید و علمی را مطالعه کنند. باید یاد بگیرند که سیستم پاداش چگونه می تواند به کودک در این زمینه کمک کند. همچنین نحوه مدیریت استرس می تواند به کودک و خانواده کمک کند. خانواده درمانی روشی موثر در درمان بیش فعالی است.
رژیم غذایی بدون شکر برای کودکان بیش فعال مناسب است
رژیم غذای مدیترانه برای کودکان بیش فعال توصیه می شود. زیرا کودکان را تشویق به مصرف غذای سالم می کند. اما شواهدی مبنی بر اینکه بیش فعالی ناشی ازیک رژیم غذایی خاص باشد وجود ندارد. کارشناسان توصیه می کنند که کودکان باید رژیم غذایی سالم تری را بخورند. از خوردن شکر و چربی های اشباع بپرهیزند و غذاهای حاوی غلات، سبوس برنج، سبزیجات و میوه، پروتئین های بدون چربی و مواد غذایی حاوی امگا 3 را مصرف کنند.
مربیان و معلمین می توانند بیش فعالی را تشخیص دهند
معلمین و مربیان صلاحیت تشخیص بیش فعالی را ندارند اما می توانند به نشانه های مشبابهی را که در کودکان بیش فعال دیده اند اشاره کنند. کودکان بیش فعال می توانند ساعت های متمادی بازی های رایانه ای انجام دهند زیرا وقتی که بخواهند می توانند روی موضوع دلخواه خود تمرکز کنند: اگر چه بی توجهی یکی از علائم بارز بیش فعالی است اما کودکان بیش فعال می توانند بر روی فعالیت های محرک تمرکز کنند. فعالیت هایی که پر از تحریک و صدا و فعالیت بدنی است می تواند توجه آنها را به خود جلب کند. این موضوع به این دلیل نیست که کودکان بیش فعال به طور ارادی می توانند توجه خود را به موضوعی معطوف کنند بلکه برخی از موضوعات می تواند تمرکز کودکان را به خود جلب کند.
باورهای درست
کودکان بیش فعال نیاز به چک آپ های پزشکی مداوم دارند. بیش فعالی یک اختلال پزشکی است و ناشی از بی نظمی و نبود اراده در کودک نیست. پدرو مادر و پرستار کودک باید با توجه به نشانه هایی که در کودک می بینند باید با پزشک مشورت کنند . باید مراقبین کودک انتظارات خود را از کودک به صورت واضح مشخص کنند و محدودیت های ثابت برای کودک در نظر بگیرند. داشتن برنامه روزانه می تواند به کودک در زمینه کنترل علائم این اختلال کمک کند.
بهترین داروی بیش فعالی چیست؟
در حالیکه نحوه پاسخ بیمار به دارو و بروز عوارض جانبی تعیین می کند که بهترین داروی بیش فعالی کدام دارو است. اما می توان گفت نام داروی متیل فنیدات (ریتالین) به عنوان متداول ترین و بهترین داروی بیش فعالی در میان پزشکان و افرادی که دارای این اختلال هستند مطرح است. مواد عامل موجود در ریتالین، متعلق به گروهی از داروها هستند که بر روی نواحی از مغز که مسئول کنترل توجه و رفتارها هستند کار میکنند و در واقع آن را فعال تر می کند. یکی از دلایلی که موجب شده است تا این دارو را به عنوان بهترین داروی بیش فعالی بشناسند، رنج سنی گسترده استفاده کنندگان آن است. نوجوانان، بزرگسالان و کودکان بالای 5 سال به راحتی می توانند از این دارو استفاده کنند. نحوه مصرف این دارو به صورت استفاده از قرص های با دوز پایین در دفعات 2-3 بار در روز است. استفاده از قرص هایی که در طول مدت روز و به مرور زمان بخشی از دارو را در بدن فرد رها سازی می کنند نیز برای کاهش دفعات مصرف توصیه می شود. همان طور که همه می دانیم تمامی داروها ممکن است دارای عوارض جانبی ویژه خود باشند. عوارض مصرف ریتالین به عنوان یکی از بهترین داروی بیش فعالی موارد زیر است:
- افرایش بسیار کم ضربان قلب و فشار خون
- کاهش اشتها که می تواند منجر به کاهش وزن شود
- مشکلات خواب
- ایجاد سردرد و دل درد
در صورت استفاده از ریتالین و عدم بهبودی علائم بیماری تا حدود 6 هفته، ممکن است پزشک معالج اقدام به تعویض دارو نماید.
مدت زمان درمان بیش فعالی چه قدر است؟
نمی توان مدت زمان درمان بیش فعالی را به طور قطع پیش بینی نمود، درمان دارویی بیش فعالی در مدت زمان کوتاهی به بهبود علائم آن کمک می کند. حقیقت این است که میزان شدت بیماری، نحوه پاسخ بیمار به درمان دارویی، استفاده منظم در سایر روش های غیر دارویی مانند داشتن مشاوره، داشتن رژیم غذایی مناسب، انجام ورزش و ... همگی می تواند در مدت زمان درمان بیش فعالی تاثیر داشته باشد. در برخی از انواع درمان بیش فعالی در کودکان، ممکن است با افزایش سن کودک این روند بهبود یابد. ولی حقیقت است آن است که شخص و یا والدین کودک باید با داشتن این اختلال کنار بیایند و همواره بتوانند علائم و نشانه های آن را مدیریت کنند. کنترل منظم علائم و مراجعه به پزشک متخصص برای کنترل دوز مصرف و نوع دارو، می تواند در کاهش مدت زمان درمان بیش فعالی تاثیر گذار باشد.
زعفران و درمان بیش فعالی!
زعفران هزار و یک فایده دارد، یکی از آنها تاثیری است که می تواند در درمان بیش فعالی داشته باشد. اختلال بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات عصب شناختی در دوره کودکی و نوجوانی است. محققان دانشکده پزشکی دانشگاه تهران در مطالعه ای به این نتیجه رسیده اند که زعفران دارای خواص ضدافسردگی و تقویت کننده حافظه است و می تواند همانند داروهای متداول برای درمان اختلال بیش فعالی نظیر ریتالین، برای کنترل علائم مؤثر باشد. محققان در آزمایشهای اولیه که بر کودکان بین ۶ و ۱۷ سال مبتلا به این بیماری، انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که زعفران می تواند مانند ریتالین که از سوی پزشکان تجویز می شود، در کنترل علائم و عوارض این بیماری موفق عمل کند. زعفران می تواند به عنوان یک داروی گیاهی، جایگزین داروهای پزشکی تجویز شده برای این بیماران باشد، به ویژه برای کسانی که از عوارض این داروها نظیر حالت تهوع، معده درد، کاهش اشتها، بیخوابی و سردرد رنج می برند. گفتنی است ۳۰ درصد این بیماران با این مشکل روبرو هستند.
زعفران برای درمان اختلال بیش فعالی هم مفید است
در حالیکه خواص دارویی بسیاری برای زعفران از جمله در درمان افسردگی و … کشف شده است، محققان در مطالعات جدید خود دریافتند زعفران می تواند برای درمان کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی سودمند باشد. اختلال بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات عصب شناختی در دوره کودکی و نوجوانی است. محققان دانشکده پزشکی دانشگاه تهران در مطالعه ای دریافتند زعفران دارای خواص ضدافسردگی و تقویت کننده حافظه است و می تواند همانند داروهای متداول برای درمان اختلال بیش فعالی نظیر ریتالین، برای کنترل علائم موثر باشد.
درمان اختلال بیش فعالی با زعفران
زعفران دارو گیاهی امیدبخش برای درمان اختلال بیش فعالی است. محققان در مطالعات خود دریافتند زعفران می تواند برای درمان کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی سودمند باشد. اختلال بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات عصب شناختی در دوره کودکی و نوجوانی است. زعفران دارای خواص ضدافسردگی و تقویت کننده حافظه است و می تواند همانند داروهای متداول برای درمان اختلال بیش فعالی نظیر ریتالین، برای کنترل علائم مؤثر باشد. محققان در آزمایشات اولیه که بر کودکان بین ۶ و ۱۷ سال مبتلا به این بیماری، انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که زعفران توانست مانند ریتالین که از سوی پزشکان تجویز می شود، در کنترل علائم و عوارض این بیماری موفق عمل کند. زعفران می تواند به عنوان یک داروی گیاهی، جایگزین داروهای پزشکی تجویز شده برای این بیماران باشد، به ویژه برای کسانی که از عوارض این داروها نظیر حالت تهوع، معده درد، کاهش اشتها، بیخوابی و سردرد رنج می برند. گفتنی است ۳۰ درصد این بیماران با این مشکل روبرو هستند. محققان به مدت ۶ هفته تأثیر دارو و زعفران را روی ۵۴ تن از شرکت کنندگان در این تحقیق بررسی کردند. محققان بر ضرورت اجرای تحقیقات بیشتر بر نقش زعفران در درمان این اختلالات تأکید کردند.