سوختگی کودکان علت های مختلفی دارد، آفتاب سوختگی، سوختن با آب و مایعات داغ، سوختگی ناشی از تماس با آتش، مواد شیمیایی و وسایل برقی از آن جمله است. همه ی این عوامل باعث ایجاد جراحت های جدی و برجاماندن جای سوختگی روی پوست خواهند شد. بلافاصله باید محل سوختگی را زیر آب خنک قرار داده تا دمای آن قسمت کم شده و درد کاهش پیدا کند. از یخ روی محل سوختگی استفاده نکنید، چرا که این ماده روند بهبودی را کند خواهد کرد. از مالیدن محل سوختگی هم پرهیز کنید چرا که باعث ایجاد تاول خواهد شد. لباس های سوخته را با مرطوب کردن خنک کرده و بعد به آرامی از تن کودک در آورید. روی محل سوختگی کره، روغن یا پودر بچه قرار ندهید. همه ی این به اصطلاح درمان های خانگی منجر به وخامت اوضاع جراحت خواهد شد. در مواردی که سوختگی علاوه بر قسمت سطحی پوست، مناطق عمقی تر را هم درگیر کرده باشد، قرمزی بیش از حد پوست و دردی که برای چند ساعت ادامه داشته باشد باید بلافاصله با پزشک مشورت کرد. اگر پزشک متخصص کودکان تشخیص دهد که سوختگی چندان جدی نیست، ممکن است به والدین توصیه هایی در مورد چگونگی شستن و پانسمان محل آسیب دیده ارائه کند..
اقدامات اولیه در برخورد با سوختگی کودکان
- اولین و مهمترین اقدام دور کردن کودک از منبع گرما است.
- اگر قسمتی از بدن کودک آتش گرفته است، با استفاده از پتو ، ملحفه یا بدن خود ، کودک را بپوشانید ، با چرخاندن کودک روی زمین ، شعله ها فروکش می کنند.
- در صورت سوختن کودک با مواد شیمایی ، قبل از درآوردن لباس ها پنج تا بیست دقیقه محل سوختگی را با آب سرد بشویید . شستشو با آب سرد موجب می شود تا سایر اعضا بدن کودک در معرض خطر قرار نگیرند. در صورت پودری بودن مواد شیمیایی ، پیش از شستن محل سوختگی ابتدا آن را از روی پوست پاک کنید.
- در صورت سوختگی با برق ، ابتدا جریان برق را قطع کنید . اگر نمیتوانید این کار را انجام دهید، با استفاده از یک شیء غیر فلزی مانند قاشق چوبی، طناب یا یک کتاب قطور، کودک را از برق جدا کنید. هرگز از دستان بدون محافظ خود برای این کار استفاده نکنید زیرا خود شما نیز در معرض خطر برق گرفتگی قرار خواهید گرفت.
برای درمان سوختگی کودک چه کنیم؟
متاسفانه در برخی از منازل با وجود تمام هشدارها ، سماور و آب جوش در دسترس کودکان قرار دارد و بسیاری از سوختگی کودکان به خاطر دسترسی به این موارد است . بهترین راه جلوگیری از مرگ و میر ناشی از سوختگی های بالای 30 درصد، پیشگیری است. یکی از اقدامات مهم در برخورد با سوختگی کودکان انتخاب روش صحیح و جلوگیری از بروز عفونت در ناحیه سوختگی است. استفاده از یخ و پماد هایی که به روش علمی تهیه نشده اند نه تنها باعث درمان نمی شوند ، می توانند صدمه بیشتری به محل سوختگی وارد کنند. استفاده از یخ تنها در مورد سوختگی های درجه یک سطحی در حد آفتاب سوختگی بلامانع است اما در سوختگی های درجه 2 که پوست تاول می زند، فقط باید از آب سرد و باند استریل استفاده کرد . سپس روی باند را با پنبه و چسب باید بپوشانید . دستکاری کردن تاول ها منجربه عفونت می شود.
علائم عفونت ناشی از سوختگی کودک
علائم عفونت ناشی از سوختگی که باید در صورت بروز آنها به پزشک مراجعه شود شامل موارد زیر است:
- درد زیاد
- تب
- ورم
- قرمزی پوست
- ترشح یا چرک کردن
- بوی بد از محل سوخته؛ ناشی از عفونت
- ورم غدد و گره های لنفاوی
- تب یا رگه های قرمز به وجودآمده از محل سوختگی
جلوگیری از سوختگی درجه یک کودکان
برای محافظت از کودکتان در برابر سوختگی، مهم است که تمام اقدامات احتیاطی ممکن را انجام دهید. پوست بچه ها از پوست بزرگسالان نازک تر است، بنابراین راحت تر می سوزد. کودکان زیر چهار سال نیز ریسک بیشتری برای ابتلا به عوارض ثانویه ٔ ناشی از سوختگی دارند. برخی اقدامات سنجیده ای که می توانید برای کاهش احتمال سوختگی کودکتان انجام دهید شامل این موارد است:
- سنسورهای هشدار نشت دود را در قسمت های مختلف خانه نصب کنید و مرتب آنها را چک کنید.
- در جاهایی كه خطر آتش سوزی در آن زیاد است، مانند آشپزخانه یا نزدیك شومینه، کپسول های ضدحریق آتش نشانی نصب كنید.
- در صورت امکان، برای آشپزی از شعله های ردیف عقبی اجاق گاز استفاده کنید. اگر باید از شعله های جلویی استفاده کنید، دسته ی تابه ها را به سمت پشت گاز بچرخانید.
- هنگام خوردن نوشیدنی داغ، کودک را در دامن خود ننشانید.
- وقتی در یک دستتان نوشیدنی داغ دارید، سعی نکنید کودک را با دست دیگر در آغوش بگیرید.
- غذاها و نوشیدنی های داغ را دورتر از لبه های کانتر آشپزخانه و میز قرار دهید.
- آنها را روی زیربشقابی یا رومیزی ای که کودک می تواند پایین بکشد، نگذارید.
- برای کاهش احتمال سوختن در سینک یا وان، درجه ٔ آب گرم کن خود را بالاتر از ۴۷ درجه سانتی گراد قرار ندهید.
- اتو، وسایل برقی آرایش مو، شمع روشن و سایر عوامل بالقوه خطرساز سوختگی را دور از دسترسش نگه دارید.
- جلوی شومینه، یک صفحه ٔ محافظ بگذارید و کودکتان را از ناحیه ٔ اطراف آن دور نگه دارید.
- کودک را از اجاق گاز هیزمی، رادیاتور، کباب پزها و هیتر دور نگه دارید.
- برای پریزهای برق درپوش محافظ بگذارید.
- سیم های برق را از دسترس کودک خود دور نگه دارید.
- صندلی ماشین مخصوص کودک را قبل از قرار دادن او در آن بررسی کنید، چون صندلی و سگک کمربند آن می توانند به اندازه ای داغ شوند که باعث سوختگی شوند.
- اگر ماشینتان جلوی آفتاب می ماند، می توانید حوله ای روی صندلی کودک بیندازید.
- وسایل بازی فلزی در پارک مثل سرسره یا تاب را قبل از اینکه کودک را روی آنها بنشینید، بررسی کنید.