بیماری گال یا جرب (Scabies Disease) یک بیماری پوستی مسری همراه با خارش شدید است، که این خارش، جوش های ریز قرمزرنگی را در پوست ایجاد می کند. این بیماری از هجوم یک انگل به نام انگل گال به بدن ایجاد می شود.انگل مولد بیماری گال، بعد از ورود به بدن فرد، در پوست زندگی می کند و زیر پوست برای خود سوراخ ها و کانال های زیرزمینی را ایجاد می کند.این انگل، حشره بسیار کوچکی ست که Sarcoptes scabiei نام دارد.انگل گال بسیار کوچک، کرم رنگ و دارای چهار جفت پا است. گال ماده از گال نر بزرگ تر است. گال ماده پس از نفوذ کردن به لایه های پایین تر پوست و ایجاد کانال، تخم می گذارد .این کرم در طول زندگی خود حدود 40 تا 50 تخم می گذارد .تخم ها بعد از 3 تا 4 روز لارو شده و بعد طی 10 تا 15 روز گال بالغ را ایجاد می کنند. از بین این 40 تا 50 تخم، کمتر از 10 تخم به گال بالغ تبدیل خواهند شد.بیشتر علایم بیماری گال به دلیل پاسخ ایمنی بدن ما به این کرم، بزاق کرم، تخم و مدفوع کرم گال است. متوسط تعداد انگل گال در یک فرد مبتلا به این بیماری 12 تا است. در حالی که در مناطق محروم کودکان مبتلا بالغ بر صد کرم دارند.
شیوه سرایت گال
گال به روش های زیر سرایت می یابد:
- تماس طولانی مدت پوستی نظیر نگه داشتن دست
- تماس نزدیک مانند مقاربت جنسی
- استفاده اشتراکی از لباس، تخت خواب یا حوله
از آنجایی که گال اکثراً از راه تماس بدنی مستقیم سرایت می یابد، خانواده، دوستان و همسر فرد مبتلا نیز ممکن است به راحتی آلوده شود. این آلودگی در شرایط و موقعیت های زیر سریعتر منتشر می شود:
- مدرسه
- مهد کودک
- تیم های ورزشی
- زندان
درمان های خانگی و اصلاح الگوی زندگی
بعد از مصرف دارو برای از بین بردن گال، خارش پوستی همچنان ادامه خواهد داشت. شما می تواند برای کاهش خارش پوستی، اقدامات زیر را انجام دهید:
- پوست خود را سرد کنید و آن را در آب سرد فرو ببرید: می توانید روی پوست خود آب سرد بریزید یا روی آن یک پارچه ی خیس و سرد بگذارید تا از میزان خارش پوست کم شود.
- لوسیون ضدالتهاب و خارش مصرف کنید: کرم کالامین که بدون نسخه ی پزشک نیز قابل تهیه است، می تواند به نحو موثری، خارش و التهاب های خفیف پوستی را برطرف کند.
- داروی آنتی هیستامین مصرف کنید. در صورتی که پزشکتان توصیه کند، می توانید از داروهای آنتی هیستامین که بدون نسخه نیز فابل تهیه هستند استفاده کنید تا علائم ناشی از واکنش آلرژیک به گال را بهبود دهید.
پیشگیری
برای پیشگیری از ابتلای مجدد با گال و برای پیشگیری از انتقال بیماری به دیگران، اقدامات زیر را انجام دهید:
- شستن تمامی لباس ها و ملحفه ها: تمامی لباس ها، ملحفه ها و حوله هایی که ظرف مدت زمان سه روز قبل از شروع درمان، استفاده کرده اید را با آب داغ و صابون بشویید و با گرمای زیاد خشک کنید. تمامی چیز هایی که نمی توانید بشویید را به خوبی تمیز کنید.
- کشتن تمامی انگل ها: تمامی چیزهایی که با آن در تماس بوده اید اما نمی توانید آن ها را بشویید، در پلاستیک دربسته قرار دهید و آن را در مکانی خارج از دسترس، مثلا در گاراژ قرار دهید و بگذارید چند هفته آن جا بماند. تمامی انگل ها بعد از چند روز که به آن ها غذایی نرسد، می میرند.
سگ و گربه می توانند ناقل گال باشند؟
حیوانات هم می توانند به گال دچار بشوند، اما ازآنجاکه انگل حیوانی با انسانی متفاوت است، سگ و گربه و… نمی توانند این بیماری را به انسان منتقل کنند. گال یا جَرَب در سگ ها هم دیده می شود. وقتی انگل از سگ و گربه ها به پوست انسان منتقل می شود، فقط اندکی خارش به وجود می آید و گال به انسان سرایت نمی کند. گال در حیوانات مانند انسان ها نیست و آن قدر ادامه پیدا نمی کند تا نیاز به درمان به وجود بیاید.
توجه
- حتی یک بار دست دادن با فرد مبتلا به گال می تواند موجب سرایت شود.
- شایع ترین علامت بیماری، خارش شدید است که اغلب در هنگام شب بدتر می شود. ممکن است دانه ها یا نقطه های قرمز کوچکی به ویژه در ناحیه چین های گرم و مرطوب پوست ایجاد شود.
- مایت ها بیش از همه در فضاهای بین انگشتان و سطوح خم کننده مچ دست، زیر بغل، اطراف ناحیه تناسلی و ناحیه بین سرین ها وجود دارند و در بچه های کوچک، در کف دست و پا، تونل های زیرپوستی گال ممکن است دیده شود که شبیه خط های نازک خاکستری نخ مانند هستند.
- چنان چه پوست ناحیه مبتلا به طور شدید خارانده شود منجر به زخمی شدن و سپس ایجاد التهاب و دلمه خواهد شد.
- عدم رعایت بهداشت و داشتن شریک های متعدد جنسی موجب تسهیل انتقال مایت ها به افراد دیگر می شود. تعداد زیادی از افراد خانواده ممکن است به طور همزمان مبتلا به گال شوند.