یکی از ناهنجاری هایی که بیماران ارتودنسی زیاد از آن یاد می کنند، جلو بودن فک بالا می باشد. چیزی که به لحاظ علمی اغلب صحیح نیست. اساسا در نژاد بشر جز در سندرم های معینی (نظیر تالاسمی) جلو بودن فک بالا اتفاقی نادر است. آنچه که معمولا بیمار را به غلط در این قالب نمایان می کند جلو بودن دندانهای بالا و یا عقب بودن فک پایین می باشد که البته توسط متخصص ارتودنسی تشخیص داده می شود.
بر حسب نوع ناهنجاری زمینه ای، درمان در نظر گرفته می شود. چنانچه فک پایین عقب باشد می توان در دوران رشد اقدام به ارتوپدی و اصلاح رشد فک نمود. در بزرگسالی هم بسته بهشدت اختلال اسکلتی و خواست بیمار از نتیجه درمان با ارتودنسی کاموفلاژ و یا ارتودنسی همراه جراحی فک قابل درمان خواهد بود.در کیس هایی هم که دندانهای بالا جلو است بسته به کیس با ارتودنسی ثابت یا متحرک دندانهای جلویی به عقب کشیده می شود.
ناهماهنگی خط وسط دندان ها
در صورتیکه بیمار مشکل فکی داشته باشد حتما باید قبل بلوغ یا حداکثر تا ۶ ماه بعد بلوغ تحت درمان با پلاکهای متحرک قرار گیرد که اصطلاحا درمانهای ارتوپدیک یا درمانهای فاز اول گفته می شود. در صورت عدم انجام این درمانها درزمان مناسب در آینده نیاز به درمانهای جراحی فک خواهد بود.
گاهی به دلیل عقب بودن فک پایین به اشتباه به نظر میرسد که فک بالا جلو است که در این موارد باید درمان روی فک پایین متمرکز شود.در صورتیکه واقعا فک بالا جلو باشد و رشد زیاد به جلو یا پایین داشته باشد باید از دستگاههای خارج دهانی به نام هدگیر (که عوام آنرا فک بند میگویند) استفاده کرد که با کمک کشهایی که روی سر یا پشت گردن قرار می گیرند از رشد زیاد فک بالا جلوگیری میشود.
تشخیص بزرگی فک بالا
گاها با دیدن افرادی که فک بالای آنها بزرگ تر یا جلوتر به نظر می رشد این سوال پیش می آید که آیا فک بالا دچار ناهنجاری است و یا فک پایین بیش از اندازه کوچک است؟ متخصص ارتودنسی چطور این ناهنجاری را تشخیص می دهد؟
به طور طبیعی فک بالا باید مختصری از فک پایین جلوتر باشد. این یعنی وقتی فکین را روی هم قرار می دهیم فک بالا باید 1 الی 2 میلی متر از فک پایین در موقعیت جلوتری قرار بگیرد. اگر این اندازه و فاصله بیشتر باشد ناهنجاری بزرگی و جلو بودن فک بالا تشخیص داده می شود. حال آنکه مقصر اصلی این ناهنجاری کدام فک است در درمان صحیح بزرگی فک بالا بسیار حائز اهمیت است. متخصص ارتودنسی با گرفتن رادیوگرافی و بررسی وضعیت فک بالا و پایین می تواند علت بزرگی فک بالا را تشخیص دهد.
پس از گرفتن رادیوگرافی متخصص ارتودنسی اعداد و ارقام را محاسبه می کند و ناهنجاری را به طور دقیق تشخیص می دهد. برای مثال عدد نرم برای فک بالا را در نظر می گیرد و اگر عددی که رادیوگرافی می دهد بزرگ تر از این عدد نرم باشد یعنی فک بالا بزرگ است.
همچنین با مقایسه عدد رادیوگرافی فک پایین بیمار با عدد نرم فک پایین می تواند کوچکی یا بزرگی فک پایین را هم تشخیص دهد. برای مثال اگر عدد رادیوگرافی فک پایین بیمار کمتر از عدد نرم باشد، بیمار دچار کوچکی فک پایین است. به همین دلیل است که فک بالا بزرگ تر به نظر می رسد.
در ناهنجاری های شدید بزرگی فک بالا بیمار دچار ناهنجاری در هر دو فک است. یعنی علاوه بر بزرگی فک بالا دچار عارضه کوچکی فک پایین نیز می باشد.
