شکاف کام و لب شکری، شکافی در لب فوقانی، سقف دهان یا هر دو است.هنگامی که ساختارهای صورت در حال رشد در یک نوزاد متولد نشده و به طور کامل رشد نکرده بسته نمی شود، این مشکل پدید می آید.شکاف کام و لب شکری از شایع ترین نقص های مادرزادی هستند که آن ها عموماً به عنوان نقص های مادرزادی مجزا رخ می دهند، اما با بسیاری از شرایط ژنتیکی ارثی یا سندرم ها مرتبط هستند.داشتن فرزندی که با شکاف کام به دنیا می آید می تواند ناراحت کننده باشد، اما می توان آن را با روش هایی که در این بخش خواهیم گفت اصلاح و درمان کرد.در بیشتر کودکان، یک سری عمل جراحی ها می تواند عملکرد نرمال را احیا و ظاهر را عادی تری کند.
شکاف لب و کام به منظور وجود فضای غیر طبیعی در لب بالا می باشد.
عامل ارثی در لب شکری شدن کودکان
طی پژوهش ها و تحقیقات صورت گرفته ، محققان به این نتیجه رسیده اند که در حدود ۳۳ % تا ۳۶ % از موارد عارضه شکاف لب موروثی می باشد .
عوامل محیطی در لب شکری شدن کودکان
طی تحقیقات انجام شده، بیماری های عفونی مادر، اختلال های هورمونی، دارو ها، ویتامین ها، سیگار کشیدن مادر در زمان حاملگی و ... عواملی هستند که در لب شکری شدن کودکان تاثیر دارند.
عوامل روانی در لب شکری شدن کودکان
عوامل روانی و هیجانی جزو عواملی هستند که در لب شکر شدن تاثیر گذار هستند.
مادر چه کارهایی را برای جلوگیری از شکاف لب و کام انجام ندهد
مادران در دوران بارداری خود نباید به هیچ عنوان سیگار بکشند. متاسفانه مادرانی که در دوران بارداری سیگار می کشند سبب ایجاد هیپوکسی در جنین خواهند شد و این امر ابتلا به لب شکری و شکاف کام و لب را در جنین بسیار افزایش خواهد داد.
مادرانی که در دوران قبل از بارداری خود نیز مبتلا به دیابت بوده اند باید به صورت کاملا دقیق قند خون خود را کنترل نمایند و در تمام طول بارداری رعایات لازم را برای کنترل بیماری خود و عدم اثرگذاری بر روی نوزاد انجام دهند.بسیاری از مادران در دوران بارداری به علت بیماری های مختلفی از جمله صرع دارو های خاصی را مصرف می کنند که در سه ماهه اول بارداری می تواند جنین را در معرض بروز این عارضه قرار دهد. این افراد بهتر است با نظر پزشک خود میزان دارو های مصرفی خود را بخصوص در سه ماه اول کنترل یا قطع نمایند تا به جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد کمک نمایند.
مصرف دارو های کورتونی در دوران بارداری حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود و مادرانی که از دارو های آرام بخش و ضدتشنج استفاده می کنند باید حتما به این نکته دقت کنند که برای جلوگیری از لب شکری شدن و شکاف کام نوزاد خود باید استفاده از خیلی از دارو ها را کنار گذاشته و یا حتما طبق نظر متخصص خود آن را مصرف کنند.عفونت های دوران بارداری باید به شدت جدی گرفته شوند و بیماری هایی از قبیل سرخک، سرخجه و سایر بیماری های عفونی و باکتریایی سریعا درمان شوند تا سیستم ایمنی دچار اختلال نشود.
مادر چه کارهایی را برای پیشگیری از شکاف لب و کام انجام دهد
یکی از راه های پیشگیری شکاف لب و کام استفاده از برخی گیاهان دارویی مانند مارچوبه است که به علت آهن فراوانی که دارد از بروز نقص های مادرزادی این چنینی پیشگیری می کند.مادر باید در دوران بارداری خود از تمامی استرس های روانی و محیطی به دور باشد و در شرایطی آرام و بدون دغدغه سپری کند. جالب است بدانید که در خانواده هایی با زمینه ارثی بیماری لب شکری احتمال اینکه فرزندان بعدی نیز به این عارضه مبتلا شوند بسیار زیاد است. لذا انجام نکات و مراقبت های لازم به جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد کمک بزرگی می کند. بنابراین مادران برای جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد آرامش خود را حفظ کنند و آرامش داشته باشند.
اگر مادر دچار سوء تغذیه باشد و به اندازه کافی از ویتامین ها و مکمل های مورد نیاز استفاده نکند بدون شک جنین مبتلا به عارضه لب شکری خواهد شد. ویتامین های گروه ب و آ و اسید فولیک به خصوص در سه ماه اول بارداری باید حتما به طور کافی مصرف شوند.
درمان شکاف کام و لب
هدف از درمان کودک بهبود تکلم، ظاهر بیمار، غذا خوردن و پیشگیری از عفونت های گوش و ریه است . درمان ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. برای درمان تیمی متشکل از پزشکان جراح گوش و حلق بینی، متخصص کودکان ،جراح پلاستیک، ارتودنتیست، گفتار درمان و رولنشناس نیاز است. در صورت وجود شکاف کام و لب توام، جراحی ترمیم لب در اولین فرصت قبل از شش ماهگی و ترمیم شکاف کام در اولین فرصت قبل از هجده ماهگی صورت می گیرد.
مصرف اسید فولیک و مکمل های ویتامینی قبل و حین بارداری: خانم هايي كه از مكمل هاي مولتي ويتامين حاوي اسيد فوليك طي دوران بارداري استفاده نموده اند، 50-25 % كاهش در ريسك بروز زايمانهاي همراه با شکاف های دهانی–صورتی نشان دادند.
- پرهیز از ازدواج های فامیلی
- انجام مشاوره ژنتیک قبل از بارداری
- انجام مراقبت های حین بارداری بطور کامل