پیری پوست تظاهر طبیعی سن فرد است. ولی افرادی که سن یکسان دارند ممکن است جوان تر یا پیر تر از یکدیگر به نظر برسند. عوامل وراثتی تاثیر زیادی بر کیفیت پوست در گذشت زمان دارند.
عامل موثر دیگر در پیری پوست عوامل محیطی مثل اشعه آفتاب، مه، سرما و آلودکننده های محیطی مثل دود هستند.
نازک شدن پوست نیز یکی از علل بروز چین و چروک در پوست است. به طور کلی در حدود 45 سالگی لایه های پوست از جمله اپیدرم و درم به تدریج نازک می شوند. این روند در پوست زنان بارز تر از مردان است همچنین اتصالات موجدار بین اپیدرم و درم به تدریج پهن و لایه چربی زیر پوستی نازکتر می شود. فقدان لایه چربی در برخی نواحی مثل صورت، دستها و ساق پاها آشکارتر است. روند دژنراسیون و نازک شدن بافت های آتروفی نامیده می شود مجموعه چنین تغییرات سبب بروز چین و چروک و فقدان کشسانی پوست می شود. از بین رفتن قدرت و ضخامت پوست سبب می شود که پوست و لایه زیر آن آسیب پذیرتر شود. با پیشرفت سن تمایل به ایجاد خونریزی های موضعی به دنبال آسیب های جزئی ایجاد می شود که به تمایل به ایجاد کبودی مشهود است. چنین وضعیتی ناشی از کیفیت پوست و شکنندگی زیاد عروق خونی است.
تغییرات زیر به طور طبیعی با گذشت زمان در تمام بخشهای بدن صرف نظر از مدت زمانی که در معرض آفتاب بوده اند اتفاق می افتد: دژنراسیون رشته های الاستین، دژنراسیون رشته های کلاژن
رشته های نازک و فعال الاستین پوست دچار فرایند دژانراسیون یا تحلیل روندگی می شوند و به تدریج به توده هایی از رشته هایی با کیفیت پایین تبدیل می شوند. تغییرات در فیبر های الاستین علت اصلی ایجاد چین و چروک ها و فاقد الاستینه یا کشسانی پوست هستند. علاوه بر رشته های الاستین رشته های کلاژن هم دچار دژنراسیون می شوند و میزان آنها کاهش می یابد. که این امر سبب کاهش استحکام پوست و متعاقب آن شلی و افتادگی پوست می شود.
كلاژن، الاستین و اسید هیالورونیك
ویژگی اصلی در پیری پوست، تحلیل ماتریس و شبكه به هم بافته كلاژن است. كاهش در كلاژن فیبریل (انواع ۱ و ۳) از ویژگی های پیری پوست در نتیجه مسن شدن است و البته با قرارگرفتن در معرض نور خورشید، شدت هم می یابد. كاهش كلاژن موجب فیبروبلاست (پیرشدن سلولی) شده ومی تواند روی حجم و اندازه منافذ پوست اثر بد بگذارد. به مرور با صدمه دیدن الیاف الاستین، پوست خاصیت ارتجاعی و قدرت كششی خود را از دست می دهد. از طرفی روند پیری باعث می شود مولكول اسید هیالورنیك كه مسؤول حفظ آب در پوست است، دچار ناكارایی شده و پوست رطوبت خود را از دست داده و خشك شود.
از دست رفتن خاصیت چسبندگی
لایه ها و سلول های پوستی، بافت های متصل كننده را تشكیل می دهند. ارتباط بین این سلول ها باعث می شود تكثیر سلولی و جابه جایی پروتئین ها از طریق مجرای یونی، به خوبی صورت بگیرد. با پیر شدن، سلول های پوستی، ارتباط و چسبندگی موثرشان را از دست می دهند و اجزای لیپیدی پوست دچار تحلیل و در نهایت پیری پوست می شود.
تراكم پوست و فعالیت غدد چربی
فیبروبلاست ها مسؤول تولید كلاژن هستند و كاهش سلول های فیبروبلاست، موجب كاهش كلاژن و كم شدن حجم و انعطاف پذیری پوست می شود. غدد چربی پوست (سباسه) معمولا به پیازهای مو متصل هستند و سبوم (چربی) ترشح می كنند. سبوم، پیازهای مو را چرب نگه می دارد. و پوست و موی پستانداران را ضد آب می كند. این غدد طی روند مسن شدن و پیری زودرس، دستخوش تغییرات و صدمه می شود. سطح ترشح سبوم در دوران پیری، به ویژه در زنان پس از یائسگی بسیار كم می شود.
هیپركراتوز و ماهیچه ها
كراتین نوعی پروتئین فیبری و سخت است كه در ناخن، مو و پوست یافت می شود. وقتی بدن گرفتار التهاب می شود، بدن به منظور مقاومت در برابر فشار، كراتین زیادی تولید می كند. در روند پیری، بالا بودن سطح كراتین باعث می شود توازن pH پوست به هم بخورد یا نقاط مختلف پوست دچار التهاب شود.
بعلاوه در فرآیند پیری، الیاف ماهیچه ها شروع به منقبض شدن و تحلیل رفتن می كنند و همین موضوع روی یكپارچگی بافت همبند پوست اثر بدی می گذارد. در نتیجه پوست استحكام و انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و شل می شود.
تغییر در روند بهبودی جراحت ها
پیر شدن سلولی، اثری منفی روی درمان جراحت ها می گذارد. فاكتورهای رشد و درمان، مانند رگ زایی و الیاف كلاژن در گذر زمان تحلیل می روند. در نتیجه مشكلاتی چون از دست رفتن انعطاف پذیری پوست و بیماری های مربوط به بالا رفتن سن به وجود می آید. از این بیماری ها می توان به مشكلات قلبی ـ عروقی، دیابت اشاره كرد. در واقع وقتی جریان خون به دلیل صدمه به سیستم رگ زایی به خوبی صورت نمی گیرد، مناطق صدمه دیده با كمبود مواد مغذی و اكسیژن مواجه می شوند و درمان حاصل نمی شود.
اثر پیرشدن تراكم استخوان
محتوای كلاژن پوست و تراكم استخوان، در پیری دچار كاهش می شود. تراكم مواد معدنی استخوان ها در پیری دچار كاهش شده و اثر مستقیم روی پوست می گذارد. زیرا بافت همبند پوست و همچنین قدرت استخوان ها كم شده و موجب شكنندگی پوست می شود.
برجستگی گونه بدون جراحی با روشی ساده
اثر سیگار بر پیری پوست
سیگار به جریان خون مویرگی آسیب رسانده و با از بین بردن توانایی كافی در رساندن اكسیژن و مواد مغذی به پوست، موجب پیری پوست می شود. افراد سیگاری كلاژن كمتری دارند و پوست شان انعطاف پذیری كافی ندارد. آلودگی هوا هم اثری مانند سیگار بر پوست می گذارد. بنابراین برای داشتن پوستی سالم و جوان باید لب به سیگار نزنید و در محیط زیست آلوده زندگی نكنید.
چه زمانی باید برای جوانسازی پوست اقدام کنید؟
بهترین زمان برای دریافت درمان های جوانسازی پوست به شرایط شما بستگی دارد. این که چه زمانی علائم پیری برایتان آزاردهنده یا نگران کننده می شود و چقدر از پوست خود محافظت کرده اید، از جمله عوامل موثر بر زمان جوانسازی هستند. استفاده از کرم های مرطوب کننده و ضد آفتاب، شستن پوست و تمیز نگه داشتن آن مهم ترین مراقبت های پوستی هستند که می توانند در کاهش سرعت پیری پوست موثر باشند.
برخی از متقاضیان جوانسازی پوست، از اوایل ۳۰ سالگی دچار علائم اولیه پیر پوستی مانند چین و چروک های ظریف می شوند. افتادگی و لکه های پوستی هم ممکن است در این سنین مشاهده شود. درمان های لیزری، لایه برداری و هایفوتراپی از جمله روش های کم تهاجمی و موثری هستند که می توانند باعث بهبود ساختار پوستی و جلوگیری از پیری شوند.
دهه ی چهارم زندگی زمانی است باید بیشتر مراقب پوست خود باشید. بدن خانم ها با نزدیک شدن به سنین یائسگی دچار تغییرات هورمونی می شود که تاثیر فراوانی روی صورت دارند. نمایان شدن چین و چروک های اطراف چشم و دهان، خشکی و لکه های پوستی از جمله مواردی هستند که در سنین بالای ۴۰ سالگی رخ می دهند. در این سنین هم روش های کم تهاجمی تر مثل هایفوتراپی، لیزر درمانی، تزریق ژل یا تزریق بوتاکس توصیه می شود.
