فیبرومیالژی یک سندرم مزمن است که به شکل طولانی مدت افراد را درگیر می کند. این سندرم علایم متعددی دارد و موجب بروز موارد زیر در بیمار خواهد شد:
- درد عضلانی و استخوانی
- گرفتگی قسمت هایی از بدن
- ضعف و خستگی
- اختلالات خواب و ادراک
شناسایی این سندرم کار دشواری است و حتی گاهی پزشکان نیز به راحتی قادر به تشخیص آن نمی باشند. علایم این سندرم مشابه سایر بیماری ها بوده و هیچ تست به خصوصی نیز برای تشخیص قطعی این بیماری در دسترس نیست. به همین دلیل این بیماری معمولاً به درستی تشخیص داده نمی شود.در گذشته بعضی از پزشکان حتی شناخت فیبرومیالژی را به عنوان یک بیماری واقعی زیر سوال می بردند. اما امروزه درک بهتری از این بیماری در جامعه پزشکی وجود دارد و حواشی که پیرامون آن وجود داشته برطرف شده است.درمان فیبرومیالژی همچنان کاری دشوار و چالش برانگیزی است، اما استفاده از داروها، روش های درمانی و تغییر سبک زندگی می تواند به شما در مدیریت علایم بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
علت فیبرومیالژی
هنوز علت یا علل غیبرومیالژی معلوم نیست.بر مبنای یک تئوری اگر فردی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری است در معرض یک یا چند عامل محیطی خاص قرار گیرد، علایم پیدا می شوند. بسیاری از بیماران شروع فیبرومیالژی را به یک عامل استرس زا نسبت می دهند از قبیل یک حادثه مانند تصادف اتومبیل، یک بیماری با تب، یک عمل جراحی و یا استرس های مداوم روانی که گاهی از دوران بچگی وجود داشته است. بعضی از تغییراتی که در بیماران فیبرومیالژی وجود دارد و ممکن است بعضی از علایم را اینجا کنند اکنون شناخته شده اند. بیشتر محققین عقیده دارند که ناهنجاریهایی در عملکرد سیستم اعصاب مرکزی اتفاق می افتد که منجر به افزایش سیگنالهای طبیعی درد می شود و واکنش غیرطبیعی به استرس علایم فیبرومیالژی را ایجاد می کنند. در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
عوارض فیبرومیالژی
فیبرومیالژی ( Fibromyalgia) سندرمی است که بیمار مبتلا به آن دردهای منتشر و مزمن در همه جای بدن دارد و در معاینه نیز نقاط حساس به فشار در قسمت های مختلف بدن وجود دارد. واژه فیبرومیالژی به معنی درد در عضلات لیگامان ها (رباط ها) و تاندون ها (زردپی ها) استت. اختلالات خواب و خستگی و علایم همراهی مانند افسردگی و اضطراب زمینه ای هستتند که تقریبا همیشه در فیبرومیالژی وجود دارند گرچه این علایم اختصاصی نیستند و در بیماری های دیگر هم دیده می شوند. کلمه فیبرومیالژی از سه جز، فیبر (بافت) سازنده تاندون ها و رباطها، می (عضله) و الژی (درد) ساخته شده است که به معنای حس درد در تاندون ها و عضلات می باشد.
تغییر در پردازش حس های مختلف
بیماران مبتلا به فیبرومیالژی نه تنها بیشتر از افراد طبیعی نسبت به درد حساس هستند بلکه نسبت به صدای بلند، نور زیاد، بوها، داروها، تغییر در درجه حرارت محیط و بعضی از مواد شیمیایی نیز حساسیت زیاد نشان میدهند. این مساله را این گونه می توان شرح داد که در این بیماران استانه حس درد و حسهای دیگر نسبت به افراد طبیعی و یا قبل از بیماری تغییر کرده است.
افزایش Substance P
در مایع نخاعی بیماران مبتلا به فیبرومیالژی میزان غلظت Substance P سه برابر طبیعی است . این ماده شیمیایی احساس درد را زیاد می کند.
کاهش سروتونین
در بیماران مبتلا به فیبرومیالژی مقدار سروتونین مغز کاهش یافته و یا پردازش آن دچار اختلال می شود. سروتونین در تنظیم حس درد نقش دارد.
اختلال در محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – آدرنال
در بیماران مبتلا به فیبرومیالژی چند اختلال در تنظیم مقدار هورمونهایی که فعالیت فیزیولوژیک بدن از جمله استرس را کنترل می کنند مشاهده شده است.
کاهش هورمون رشد
در بعضی از بیماران مبتلا به فیبرومیالژی مقدار هورمون رشد کمتر از طبیعی است. این تغییر ممکن است در پیدایش درد عضلات بعد از فعالیت نقش داشته باشد.
عوامل روانی و رفتاری
در حال حاضر اعقتاد بر این است که علت فیبرومیالژی عوامل روانی است ولی اضطراب و افسردگی که در نتیجه دردهای مزمن و خستگی به وجود می آیند به نوبه خود علایم فیبرومیالژی را بدتر کرده و یک سیکل معیوب ایجاد می کنند به طوریکه که درد، خستگی، اضطراب و عدم تطابق منجر به درد بیشتر شده و این سیکل ادامه می یابد.
علایم فیبرومیالژی
فیبرومیالژی باعث ایجاد درد در نواحی مختلف بدن می شود. بعضی از این نواحی در واقع همان نواحی حساس هستند که در گذشته به آنها نقاط شروع درد یا نقاط حساس گفته می شد. با این وجود، بعضی از این نواحی دیگر به عنوان نواحی درد شناخته نمی شوند.دردی که در این نواحی احساس می شود معمولاً مزمن و مداوم می باشد. بر اساس معیارهای بازبینی شده تشخیص فیبرومیالژی در سال ۲۰۱۶، در صورتی که شما در ۴ ناحیه از ۵ ناحیه درد مربوط به سیستم عضلانی – استخوانی خود دچار احساس درد شوید، ممکن است پزشک معالج تشخیص دهد که شما مبتلا به فیبرومیالژی هستید.این دستورالعمل تشخیصی با عنوان درد چند جایگاهی شناخته شده و با معیارهای تعریف شده برای تشخیص فیبرومیالژی در سال ۱۹۹۰، تحت عنوان درد مزمن سرتاسری، تفاوت دارد.در این روش تشخیص، تمرکز پزشک برروی نواحی سیستم عضلانی – استخوانی که دچار درد شده اند، به همراه ارزیابی شدت درد در این نواحی می باشد. این دقیقاً برخلاف روندی است که روش تشخیصی پیشین، با تمرکز بر طول مدت احساس درد برای تشخیص فیبرومیالژی، اتخاذ کرده بود.
سایر علایم فیبرومیالژی شامل:
- ضعف و خستگی
- مشکلات خواب
- خوابیدن برای مدت های طولانی بدون اینکه خستگی رفع شود.
- سردرد
- افسردگی
- اضطراب
- عدم تمرکز
- درد مزمن در قسمت های تحتانی ناحیه شکم
- خشکی چشم
- مشکلات ادراری، مانند التهاب میان بافتی مثانه
در افراد مبتلا به فیبرومیالژی، مغز و اعصاب ممکن است در برابر سیگنال های طبیعی درد، از خود واکنش بیش از حد نشان دهند. این موضوع می تواند ناشی از عدم توازن مواد شیمیایی در مغز یا نواقص ریشه پشتی گنگلیونی باشد که مرکز احساس درد را در مغز تحت تاثیر قرار می دهد. فیبرومیالژی حتی می تواند عواطف و سطح انرژی بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
درمان فیبرومیالژی با فیزیوتراپی و ورزش
در درمان فیبرومیالژی باید به بیمار اطمینان داد که مبتلا به بیماری پیشرونده ناتوان کننده یا تهدیدکننده حیات نیست. ترکیبی از گزینه های درمانی شامل درمان دارویی و فیزیوتراپی در اکثر بیماران موثر است. درمان های فیزیوتراپی برای فیبرومیالژیا شامل موارد زیر است:
- سرما درمانی
- گرما درمانی سطحی (هات پک، هیدروتراپی، پارافین، حمام متضاد)
- گرمادرمانی عمقی (US، دیاترمی)
- تحریکات الکتریکی (تنس، IF، دیاداینامیک، APS و یونتوفورز)
- درمان های دستی ( تکنیک های انرژی عضلانی MET، تکنیک های ماساژ: استروک، نیدینگ و فریکشن. آزادسازی مایوفاشیال، منیپولیشن ستون فقرات)
- تمرین درمانی (خصوصا تمرینات هوازی، تمرینات کششی، تمرینات قدرتی)
انجام ورزش برای کم کردن علایم فیبرومیالژی ضروری است. به علت درد، خستگی و ضعفی که بیماران مبتلا به فیبرومیالژی دارند وضعیت فیزیکی بدن آن ها در شرایط مناسبی نیست. انجام ورزش های هوازی اثرات ضد درد و ضد افسردگی داشته و احساس سالم بودن را تقویت می کنند.
درباره درمان فیبرومیالژیا بیشتر بدانید
طبق تحقیقات فعلی، تصدیق و توضیح ساده علائم و استراتژی های آرام سازی می تواند توانایی بیمار را برای کنار آمدن با شرایط خود تغییر دهد.
از این روش های آرام سازی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- توضیح بی نظمی
- اطمینان از وضعیت و علائم
- کنترل فعالیت ها، نظارت بر خود، استراحت، اجتناب از تشدید، تعیین اهداف فعالیت ها
- تکنیک های آرامش – کاهش استرس محیطی، تنفس عمیق، عادات سبک زندگی سالم و فعال، خواب کافی، ماساژ درمانی
فیزیوتراپیست شما با ارزیابی شرایط شما برنامه مناسبی را طراحی می کند که در این برنامه به شما نشان می دهد چگونه:
- آهسته شروع به فعالیت بکنید
- برنامه ورزشی مناسب را انجام دهید
- برنامه خود را در زمان استرس اصلاح کنید
فیزیوتراپیست شما می تواند با طراحی یک برنامه ورزش هوازی، که قلب و ریه ها و همچنین عضلات شما را آموزش می دهد، نه تنها تناسب اندام بلکه کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد. تمرینات هوازی شامل راه رفتن سریع (می توانید صحبت کنید اما باید نفس های عمیق بکشید)، دوچرخه سواری، شنا و پله نوردی می باشد.
اگر علائم شدیدی دارید، فیزیوتراپیست شما با شما کار خواهد کرد تا به تدریج سطح فعالیت کلی شما و تحمل شما را برای ورزش افزایش دهد، و شما با تمریناتی شروع می کنید که می توانید برای مدت کوتاهی (مثلاً ۱۰ دقیقه) انجام دهید، و سپس به تدریج تحمل خود را برای ورزش طولانی تر تقویت کنید.حتی جلسات تمرینی کوتاه و ۱۰ دقیقه ای که ۲ یا ۳ بار در روز انجام می شود می تواند قدرت شما را بهبود بخشد و استقامت شما را افزایش دهد.اگر علائم خفیف تری دارید، ممکن است درمانگر بر تقویت عضلات یا افزایش تناسب قلب و عروق تمرکز کند. درمانگر ممکن است برای کمک به کاهش سفتی و درد هنگام ورزش، ورزش در آب را در استخر توصیه کند.فیزیوتراپیست شما را با آموزش تکنیک هایی که می توانید در خانه استفاده کنید، مانند روش های آرام سازی و ورزش های کششی، شما را آماده می کند.
ممکن است علاوه بر فیبرومیالژیا، بیماری های دیگری مانند تاندونیت، آرتروز یا بیماری قلبی نیز داشته باشید. این شرایط می تواند ورزش را برای شما دشوارتر کند. فیزیوتراپیست شما با در نظر گرفتن تاثیری که ممکن است بر علائم فیبرومیالژیا و توانایی ورزشی شما داشته باشد، به طور منحصر به فرد آموزش دیده است تا درمان آن شرایط را به صورت فردی انجام دهد.
فلج عصب صورت یا فلج بل چیست؟
