در مورد فیتواستروژن چه می دانید؟

فیتواستروژن ها گروهی از مواد شیمیایی گیاهی (فیتوکمیکالها) هستند که به طور طبیعی در گیاهان تولید شده و دارای نقش های زیست شناسی از قبیل تشکیل بخشی از سیستم دفاعی گیاه و حفاظت از گیاه در مقابل تنش ها می باشند. فیتو استروژن واژه ای عمومی است که به هر ترکیب یا متابولیت گیاهی که در مهره داران پاسخهای زیستی ایجاد نموده و با اتصال به گیرنده های استروژن، عملکرد استروژنهای درونزاد را تقلید یا تعدیل می کند اطلاق می شود.

فیتواستروژن ها چه موادی هستند ؟

فیتواستروژن ها یا استروژن های رژیم غذایی ترکیبات طبیعی هستند که در گیاهان یافت می شوند. در حال حاضر بسیاری از این گیاهان بخشی از رژیم غذایی فرد هستند. استروژن هورمونی است که در بدن زنان آزاد می شود و چرخه قاعدگی را تنظیم می کند. سیستم غدد درون ریز بدن مسئول تولید این هورمون است. در بزرگسالی ، استروژن در رشد سینه های زن ، موهای زیر بغل و موهای ناحیه شرمگاهی نقش دارد. تا زمان یائسگی ، استروژن قاعدگی یک زن را کنترل می کند.مواد غذایی حاوی فیتواستروژن ها عبارتند از:

• سبزیجات
• میوه
• برخی از غلات
• حبوبات

هنگامی که فرد غذاهای گیاهی حاوی فیتواستروژن ها را بخورد ، ممکن است اثر مشابهی با استروژن تولید شده توسط بدن داشته باشد. به همین دلیل ، فیتواستروژن ها به عنوان استروژن های رژیم غذایی شناخته می شوند. مکمل های فیتواستروژن وجود دارند ، اما به دست آوردن از منابع غذایی طبیعی انتخاب بهتری است.برخی از مواد غذایی سرشار از فیتواستروژن ها:

• دانه های کتان
• دانه های آفتابگردان
• دانه کنجد
• بادام ها
• گردو
• میوه ها
• سیب
• هویج
• انار
• توت فرنگی
• انگور
• سبزیجات
• عدسیان
• جوانه یونجه
• لوبیا
• محصولات سرشار از سویا
• سویا
• توفو
• سوپ میسو
• خمیر میسو
• شبدر قرمز
• ریشه شیرین بیان
• قهوه
• آبجو
• شراب قرمز
• روغن زیتون
• روغن گل یاس
• جو دوسر
• جو
• جوانه گندم

فیتواستروژن ها چگونه اثر می کنند؟

فیتواستروژن ها از استروژن تقلید می کنند زیرا ساختار شیمیایی آنها بسیار شبیه به استروژن موجود در بدن است. هنگامی که فیتواستروژن ها وارد بدن می شوند ، گیرنده های استروژن بدن مانند استروژن با آنها رفتار می کنند. فیتواستروژن ها در عملکرد غدد درون ریز اختلال ایجاد می کنند زیرا مواد شیمیایی هستند که عملکرد طبیعی هورمونی را مختل می کنند. با این حال ، فیتواستروژن ها به اندازه استروژن تولید شده توسط بدن به گیرنده های استروژن متصل نمی شوند ، بنابراین اثرات آنها ممکن است ضعیف تر باشند.

فواید فیتواستروژن

فیتواستروژن می تواند برای زنانی مناسب باشد که با نزدیک شدن به دوره یائسگی به دنبال برقراری تعادل هورمونی هستند.در دوره پری مُنوپوز (حوالی یائسگی) میزان هورمون در بدن زنان نوسان پیدا می کند. پری منوپوز معمولا از چهل سالگی زنان شروع می شود و تا یائسگی ادامه می یابد.

علائم پری منوپوز شامل موارد زیر است:

• گرگرفتگی؛
• سینه های حساس؛
• میل جنسی کم؛
• خستگی؛
• قاعدگی های نامنظم؛
• نوسان های خلقی.

این علائم ممکن است ناخوشایند باشند و حتی بعد از یائسگی هم ادامه داشته باشند. بعضی از زنان برای کنترل این علائم از درمان جایگزینی با هورمون استفاده می کنند. فیتواستروژن جایگزینی طبیعی در مقابل استروژن های مصنوعی است که در درمان جایگزینی با هورمون استفاده می شود. در ادامه، فواید فیتواستروژن را توضیح می دهیم.

خلاصی از گرگرفتگی

فیتواستروژن می تواند به خلاصی از گرگرفتگی آزاردهنده کمک کند. مطالعه ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که فیتواستروژن بدون هیچ گونه اثر جانبی جدی می تواند دفعات گرگرفتگی در زنان یائسه را کاهش دهد.

جلوگیری از پوکی استخوان

کمبود استروژن بعد از یائسگی ممکن است بر سلامت استخوان اثر بگذارد و وضعیتی مثل پوکی استخوان ایجاد کند. روش درمان جایگزینی با هورمون (HRT) می تواند به درمان این بیماری کمک کند و استحکام استخوان ها را تقویت کند؛ اما ممکن است عوارض جانبی آزاردهنده ای به همراه داشته باشد. فیتواستروژن می تواند جایگزینی طبیعی محسوب شود.

مطالعه ای در سال ۲۰۱۱ نشان داد که فیتواستروژن به مبارزه با پوکی استخوان بعد از یائسگی کمک می کند؛ بااین حال ممکن است کمی عوارض جانبی داشته باشد. ازآنجاکه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به تازگی بر فیتواستروژن نظارتی نداشته است، این مطالعه مصرف فیتواستروژن برای پوکی استخوان را پیشنهاد نمی کند.

مبارزه با مشکلات قاعدگی و تسکین قاعدگی

میزان استروژن ممکن است در زمان های خاصی طی چرخه قاعدگی افت کند. زمانی که میزان استروژن زنی افت می کند، این موضوع ممکن است روی حالت و سطح انرژی او اثر بگذارد و علائم ناخوشایندی ایجاد کند.بعضی از زنان سعی می کنند در این دوران غذاهایی سرشار از فیتواستروژن بخورند تا سطح هورمون را متعادل کنند و از علائم قاعدگی خلاص شوند. آنها از فیتواستروژن به عنوان درمانی طبیعی و گیاهی برای تسکین مشکلات یا بی نظمی های قاعدگی استفاده می کنند. اگر استروژن جایگزین شود (با مصرف فیتواستروژن یا ازطریق قرص)، ممکن است علائم از بین بروند.

درمان آکنه

به وجودآمدن آکنه در زنان ممکن است به دلیل افزایش هورمون های مردانه (آندروژن ها) در بدن باشد. فیتواستروژن با متعادل کردن سطح هورمون ها می تواند به مبارزه با آکنه کمک کند. مطالعه ای در سال ۲۰۱۷ این فرضیه را تااندازه ای تأیید کرد؛ اما تحقیقات بیشتری لازم است تا تأثیر فیتواستروژن بر درمان آکنه اثبات شود.

مبارزه با سرطان سینه

ادعاهایی وجود دارد مبنی بر اینکه فیتواستروژن برای مبارزه با سرطان های هورمونی مانند سرطان سینه مناسب است.مطالعه ای در سال ۲۰۰۹ ثابت کرد که مصرف غذاهای حاوی سویا خطر مرگ و بازگشت بیماری در زنان مبتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد.مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۵ نشان داد که فیتواستروژن رشد سلول های سرطان سینه را مهار می کند؛ بااین حال مطالعات دیگر تأکید کردند نقش فیتواستروژن در نجات فرد مبتلا به سرطان سینه پیچیده است و به این موضوع بستگی دارد که بیمار در چه مرحله ای از یائسگی باشد.مطالعات بیشتری برای اثبات این موضوع نیاز است که آیا فیتواستروژن می تواند نقش مفیدی در پیشگیری از سرطان و درمان آن داشته باشد یا خیر. فیتواستروژن برای تمام انواع سرطان مناسب نیست. هر فردی که تمایل دارد از فیتواستروژن استفاده کند، ابتدا باید با پزشک مشورت کند.

تقویت سلامت قلب

فیتواستروژن ممکن است در سلامت قلب مؤثر باشد. مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد فیتواستروژن به درمان وضعیتی که رگ ها را تحت تأثیر قرار می دهد، کمک می کند و سلامت قلب در زنان یائسه را بهبود می دهد.

آیا فیتواستروژن عوارض و خطراتی دارد؟

با اینکه مطالعات نشان داده اند فیتواستروژن ها می توانند فوایدی مانند استروژن های طبیعی یا مصنوعی داشته باشند اما نمی توان به طور کامل آنها را بی ضرر دانست و یا آنها را نسبت به هورمون های مصنوعی کم خطرتر دانست. در سال های اخیر عوارض متعددی همچون چاقی، سرطان، اختلالات تولیدمثلی و نقص های تولد در زنان باردار برای استروژن های مصنوعی گزارش شده است. فیتواستروژن نیز می تواند همانند هورمون های مصنوعی خطراتی نظیر موارد زیر را در فرد ایجاد کنند:

• مشکلات شیردهی
• افزایش خطر اندومتریوز
• افزایش خطر هپاتیت سمی غیر ویروسی
• تغییرات در چرخه های هورمونی
• افزایش خطر سرطان پستان
• افزایش خطر سرطان اندومتر
• افزایش خطر فیبروئید رحم

به همین دلیل باید برای مصرف مکمل های فیتواستروژن حتما با پزشک مشورت شود.

مصرف فیتواستروژن ها یا مکمل های حاوی استروژن برای کدام گروه از افراد ممنوع است؟

درباره ممنوعیت های مصرف فیتواستروژنها همواره بحث های فراوانی وجود داشته است. با این حال، نتایج بیشتر تحقیقات نشان می دهند بعضی سرطانها وابسته به هورمون استروژن هستند؛ یعنی اگر سطح استروژن در بدن بعضی افراد بالا برود، احتمال ابتلا به سرطان هایی مانند سرطان سینه ، سرطان پروستات و سرطان تخمدان هم در این افراد افزایش پیدا می کند. از این رو، افرادی که دارای کیستهای خوش خیم پستان یا رحم هستند یا افرادی که در خانواده درجه اول خود سابقه ابتلا به سرطان پروستات، سرطان پستان و سرطان تخمدان را داشته اند، باید در مصرف منابع حاوی فیتواستروژنها شدیدا احتیاط کنند و این گیاهان هورمونی را چندان وارد رژیم غذایی خودشان نکنند.

آشنایی با مهمترین خواص سوپ برای بدن