در مورد سرطان مقعد چه می دانید؟

سرطان مقعد در ناحیه مقعد به وجود می آید. مقعد انتهای روده بزرگ است که در هنگام خروج مدفوع به خارج از بدن باز می شود تا مدفوع از بدن خارج شود. طول مقعد حدود 5/3 سانتی متر است، مقعد ساختمان پیچیده ای دارد بخشی از آن در داخل و بخشی دیگر آن در خارج از بدن قرار دارد. دو بافت مهم و لایه داخلی تر که به رکتوم می پیوندد، گلندولار است.

پوستی که روی قسمت خارجی مقعد را می پوشاند مانند پوست سایر قسمت های بدن است این پوست، پوست پری آنال یا پوست اطراف مقعد نامیده می شود . لایه سطحی این پوست شامل سلول های صاف و مسطح است که سلول های اسکوآموس نامیده می شود. بخش پایین تر مقعد، از سمت خارج به طرف داخل بدن حاشیه مقعدی است. این ناحیه شامل سوراخ مقعد است و اسفنگتر نام دارد .

دلایل ایجاد سرطان مقعد چیست؟

سرطان مقعد به دلایل مختلفی ایجاد می شود که بیشتر آن ها شامل سبک زندگی افراد است. بنابراین اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که سبک زندگی خطرناکی دارید، ممکن است با این بیماری روبرو شوید. در این بخش قصد داریم به بررسی مهم ترین دلایل ایجاد سرطان مقعد بپردازیم تا با دوری از این رفتار ها، بتوانید در مقابل این بیماری سلامت بمانید:

ویروس پاپیلوم انسانی (HPV)، از دلایل سرطان مقعد در مردان

یکی از مهم ترین دلایلی که موجب بروز سرطان مقعد می شود، وجود ویروس پاپیلوم انسانی است. هنگامی که شریک جنسی افراد تعدد می یابد و زیاد می شود، خطر ابتلا به این ویروس هم افزایش می یابد که شانس درگیر شدن با بیماری سرطان مقعد را زیاد می کند. در واقع این ویروس را می توان در شاخه بیماری های آمیزشی دانست که می تواند مشکلات زیادی برای شما ایجاد کند. یکی از مشکلاتی که این ویروس ایجاد می کند، زگیل آمیزشی است.

انجام رفتارهای جنسی پر خطر مانند رابطه مقعدی

یکی دیگر از مواردی که باعث افزایش شانس ابتدا به سرطان مقعد می شود، مقاربت از طریق مقعد است. همچنین علت این امر را می توان ابتدا به ویروس اچ پی وی دانست. به همین دلیل بهتر است به جای رفتارهای جنسی پر خطر، رفتار جنسی سالم را تجربه کنید تا از این ویروس در امان باشید.

تضعیف سیستم ایمنی

سیستم ایمنی بخش مهمی از بدان است که شما را در مقابل عفونت ها و بیماری هایی نظیر سرطان مقعد حفظ می کند. بنابراین اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال بروز سرطان مقعد در شما بیشتر از سایر افراد است! مثلاً کسانی که به دلیل رفتار های جنسی پر خطر به ویروس ایدز مبتلا می شوند، احتمال آن که به سرطان مقعد هم دچار شوند زیاد است.

سابقه ابتلا به سرطان فردی یا خانوادگی

یکی دیگر از مواردی که باعث افزایش شانس ابتدا به سرطان مقعد می شود، سابقه بیماری سرطان روده ای در یکی از اعضای خانواده است. همچنین اگر کسی از خانواده شما به بیماری سرطان دهانه رحم یا واژن مبتلا شده باشد، احتمال آن که شما با بیماری سرطان مقعد روبرو شوید وجود دارد.

مصرف سیگار

مصرف سیگار شانس ابتدا به چندین بیماری را افزایش می دهد که سرطان مقعد هم یکی از آن ها است. بعد از رعایت رفتار جنسی سالم، کنار گذاشتن سیگار می تواند تغییر مثبتی در سبک زندگی شما باشد که از وقوع انواع بیماری مقاربتی جلوگیری می کند.

عوامل خطر سرطان مقعد

چندین عامل در افزایش خطر ابتلا به سرطان مقعد کشف شده است ، از جمله:

• سن بالا. بیشتر موارد سرطان مقعد در افراد 50 سال به بالا اتفاق می افتد.
• تعدد شرکای جنسی. افرادی که در طول زندگی خود شرکای جنسی متعددی دارند ، بیشتر در معرض خطر سرطان مقعد هستند.
• رابطه جنسی مقعدی. افرادی که در رابطه جنسی مقعدی مفعول هستند ، خطر ابتلا به سرطان مقعد در آنها افزایش می یابد.
• استعمال دخانیات. کشیدن سیگار ممکن است خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش دهد.
• سابقه ابتلا به سایر سرطان ها. افرادی که به سرطان دهانه رحم ، سرطان رحم یا سرطان واژن مبتلا شده اند ، خطر ابتلا به سرطان مقعد در آنها افزایش می یابد.
• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV). عفونت اچ پی وی خطر ابتلا به چندین سرطان از جمله سرطان مقعد و سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد. عفونت HPV نوعی عفونت منتقله از راه جنسی است که می تواند باعث ایجاد زگیل تناسلی نیز شود.
• داروها یا بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می کند. افرادی که برای سرکوب سیستم ایمنی بدن خود دارو مصرف می کنند (داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی) ، از جمله افرادی که پیوند عضو انجام داده اند ، ممکن است در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد باشند. HIV ، ویروسی که باعث ایدز می شود نیز سیستم ایمنی را سرکوب می کند و خطر سرطان مقعد را افزایش می دهد.

روش های تشخیصی برای سرطان مقعد

آندوسکپی: از وسیله خاصی برای دیدن مقعد استفاده می شود .

پروکتوسکوپی: در این روش از ابزار نوری خاصی برای دیدن داخل کانال مقعد استفاده میشود.سونوگرافی داخل رکتوم : در این روش دستگاهی که امواج صوتی تولید می کند به داخل رکتوم فرو برده می شود امواج برگشتی توسط کامپیوتری تفسیر می شود سونوگرافی به پزشک در تشخیص میزان گسترش تومور به بافت ها یا اندام های مجاور کمک می کند. پزشک ممکن است از روش هایی مثل کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی برای تشخیص استفاده کند.

مطالعات تصویر برداری: اگر سرطان در فرد تشخیص داده شود لازم است آزمایشات دیگری برای تعیین میزان گسترش سرطان انجام شود.

• سونوگرافی.
• CT اسکن.
• RI .
• تصویربرداری از قفسه سینه.
• توموگرافی توسط پرتوهای پوزیترون.

پیشگیری از سرطان مقعد چگونه است؟

بسیاری از سرطان ها به کمک پیشگیری قابل کنترل نیستند اما راه هایی وجود دارد که می توانید شانس ابتدا به سرطان مقعد را کاهش دهید. یکی از مهم ترین مواردی که شانس ابتدا به این بیماری و ده ها بیماری دیگر را کاهش می دهد، ترک سیگار است. همچنین با جلوگیری از رفتار های جنسی پر خطر نظیر رابطه جنسی مقعدی از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید. استفاده از کاندوم می تواند ابتلا به عفونت های HPV و HIV را کاهش و احتمال بروز عفونت HPV را به حداقل برساند. البته کاندوم نمی تواند کاملا از انتقال عفونت HPV جلوگیری کند چون این عفونت از پوست منتقل میشود و میتواند در نواحی دیگر بدن قرار گرفته باشد و حتی در ابتدای مبتلا شدن علائمی را مشاهده نکنید.

درمان سرطان مقعد

سرطان مقعد ناشی است از سلول های اطراف مقعد و دهانه ی مقعد و یا درون كانال. سرطان مقعد غالبا از نوع سرطان سلولی فلسی (كه شامل سرطان هایی است به نام basaloid, epidermoid, cloacogenic, or mucoepidermoid كه همگی به یك روش درمان میشوند) میباشد. سرطان های نادر دیگری هم در كانال مقعد رخ میدهند مثل دو نوع : تومور استرومال دستگاه گوارش (GIST) و ملانوم) كه هر یك جداگانه نیاز به مشورت و درمان مناسب دارند. ضمنا تومور میتواند بر پوست در حدود 5 سانتیمتری بیرون مقعد ایجاد شود ، به نام سرطان پری آنال كه درمان آن مشابه درمان سرطان پوست می باشد.اكثر سرطان های مقعد با درمان رفع می شوند، چند نوع درمان به شرح زیر میباشند:

جراحی

برای برداشتن تومور از جراحی استفاده میشود. اغلب اوقات تومورهای كوچك یا تازه بدون نیاز به درمان های بعدی با حداقل آسیب به عضلات اسفنكتر كه مدفوع را كنترل میكند توسط جراحی برداشته میشوند. بعضی اوقات جراحی پیچیده تری برای جدا كردن تومور لازم است كه طی آن مقعد و ركتوم و عضله ی كنترل اجابت برداشته و یك كولوستومی دائمی ایجاد میشود (روده از شكم بیرون آورده و كیسه ای برای جمع آوری مدفوع به آن متصل میگردد).در این حالت بخشی از روده ی سرطانی در نزدیكی بافت سالم بریده و منفذی ایجاد و كیسه به آن متصل میگردد.

به این نوع جراحی APR میگویند (abdominoperineal resection ) و تا سال 1970 (كه شیمی درمانی و پرتو درمانی موفقیت آمیز شد) معمول ترین نوع درمان به حساب می آمد . این نوع جراحی هنوز كاربرد دارد اگر درمان های دیگر جواب ندهد و سرطان پس از گذشت شش ماه از دوره ی درمان هنوز برطرف نشده باشد یا پس از درمان موفق طی شش ماه دوباره برگردد و یا نتوان برای بیمار نوع درمان دیگری قرارداد . تمام جراحی ها میتوانند پیچیدگی مختص خود را داشته باشند مخصوصا مشكل التیام زخم ، برش و عفونت كه برای بیش از 80% بیماران رخ میدهد. در مورد كولوستومی ، هرچند كیفیت و سبك زندگی تحت تاثیر قرار میگیرد ولی بسیاری از بیماران یك زندگی عادی و فعال خواهند داشت و می توانند با داشتن كولوستومی مشغول بكار باشند.

پرتو درمانی

در این روش از پرتوی ایكس با دوز بالا برای نابود كردن سلول های تومور استفاده میشود. تومور در مقابل پرتو بسیار حساس است ، بدین معنی كه به خوبی به این نوع درمان پاسخ میدهد (مخصوصا اگر در كنار آن شیمی درمانی استفاده شود). تومور معمولا با نواحی كشاله ران تحت پرتو قرار میگیرد تا هرگونه سلول سرطانی كه به غدد لنفاوی پخش شده هم درمان گردد. در بیش از 40 الی 60 درصد از بیمارن عوارض جانبی رخ میدهد كه شامل آسیب دیدین پوست ، باریك شدن كانال مقعد ، زخم مقعد و ركتوم ، اسهال ، احساس اجابت یا حتی عدم كنترل مدفوع ، التهاب روده و انسداد روده كوچك ناشی از پرتو افشانی میباشد. درضمن امكان بروز سرطان های جانبی وجود دارد ولی میزان خطر آن نامعلوم است. عوارض پرتو درمانی میتواند كوتاه مدت یا بلند مدت باشد. پرتو درمانی جدید مثل IMRT (intensity-modulated radiation therapy) عوارض جانبی كمتری دارند.

شیمی درمانی

دارو برای كشتن سلول های سرطانی مستقیما به رگ تزریق میشود. مزیت این نوع درمان در مقایسه با پرتو درمانی عدم نیاز به جراحی است. داروهای شامل 5-fluorouracil or 5-FU, mitomycin C, cisplatin می باشد. این داروها عوارضی مانند سرگیجی ، استفراغ ، اسهال ، ریزش مو ، تنزیل مغز استخوان و كاهش تولید سلول ایمنی خون ، التهاب ریه و عملكرد نامناسب عصبی دست و پا دارند. هرچند نادر (كمتر از 5% خطر) ولی مصرف این داروها میتواند منجر به مرگ شود البته فقط برای بیمارانی كه قبل از درمان مشكلات سلامتی دیگری داشته باشند.[/vc_column_text][vc_empty_space height=”32px”][vc_column_text]امروزه “درمان تركیبی” شامل پرتو و شیمی درمانی برای اكثر سرطانهای مقعدی استاندارد شده است. هرچند “درمان تركیبی” خطر و عوارض بیشتری دارد ولی بالاترین میزان نجات بیمار در بلند مدت (70 تا 90 درصد بیماران زنده می مانند و با گذشت 5 سال از شروع درمان كاملا عاری از سرطان می شوند) را نشان داده است. اگر سرطان برگردد یا باقی بماند ، جراحی APR هنوز روش بسیار مناسبی است ، ولی میزان موفقیت آنچنان بالا نیست ، طبق مطالعات انجام شده 24 الی 69 درصد از بیمارانی كه از شیمی درمانی و پرتو درمانی سود نبرده اند ، پس از گذشت 5 سال از جراحی هنوز زنده و عاری از سرطان میباشند. البته اكثر بیماران با سرطان مقعد نیاز به كولوستومی دائمی ندارند.

گزینه دیگر برای سرطان مقعد این است كه هیچ درمانی انجام نشود. در این صورت تومور به رشد خود ادامه داده و گسترش می یابد. اگر تومور وسیع شود میتواند روده را مسدود كند ، بین مقعد و دیگر اندام ها فیستول (اتصال غیرعادی) ایجاد كند (مثلا واژن یا شكم) ، درد بخاطر رشد به درون عصب یا دیگر ارگان ها ایجاد كند ، خون ریزی ، انسداد روده یا علائمی دیگر بوجود آورد. زمانیكه تومور گسترش یابد ، بیمار معمولا بدون درمان بیش از 1 الی 2 سال عمر نمیكند . داروهای مسكن ، عمل جراحی تسكینی و مراقبت های حمایتی میتوانند تاثیرات پیشرفته ی سرطان مقعد را برای بیمار آسوده تر كنند.

بیماری خارش مقعد و نکات مهم در مورد آن