ذات الریه عفونتی است که موجب التهاب کیسه های هوا در یک یا هر دو ریه می شود. کیسه های هوا ممکن است با آب یا چرک (مواد چرکی) پر شوند و به سرفه همراه با خلط یا چرک، تب، لرز و مشکلات تنفسی منجر شوند. انواع میکروب ها، از جمله باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها، می توانند باعث ذات الریه شوند.ذات الریه از نظر شدت به خفیف تا تهدید کننده حیات تقسیم می شود. خطرناک ترین حالت آن در نوزادان و کودکان نوپا، افراد بالای 65 سال و افراد دارای مشکلات قبلی و دارای سیستم ایمنی ضعیف رخ می دهد.
علائم ذات الریه
علائم و نشانه های ذات الریه از خفیف تا شدید بسته به عواملی مانند نوع میکروب منجر شده به عفونت، سن فرد و وضعیت سلامت کلی تقسیم بندی می شوند. علائم و نشانه های خفیف آن با سرماخوردگی یا آنفولانزا مشابه است اما مدت زمان طولانی تری باقی می مانند.
علائم ذات الریه عبارت اند از:
- درد در قفسه سینه در هنگام تنفس یا سرفه
- سردرگمی یا تغییر در هشیاری ذهنی (در افراد بالای 65 سال)
- سرفه همراه با خلط
- خستگی
- تب و لرز و تعریق
- دمای بدن پایین تز از طبیعی (در بزرگ سالان بالای 65 سال و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف)
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- تنگی نفس
نوزادان و اطفال ممکن است هیچ کدام از علائم عفونت را نداشته باشند. یا ممکن است دچار استفراغ، تب و سرفه شوند و خسته و بدون انرژی به نظر برسند و یا در تنفس و غذا خوردن دچار مشکل شوند.
شایعترین علل ذات الریه
بیماری ذات الریه (پنومونی) عفونت یا التهاب بسیار شدید ریه ها می باشد. در این بیماری حبابچه های هوایی موجود در ریه ها پر از چرک و سایر مواد مایع می شود و رسیدن اکسیژن به خون با مشکل مواجه می گردد. اگر اکسیژن موجود درخون شما کاهش یابد سلولهای بدن شما به درستی کار خود را انجام نخواهند داد. به همین علت و ثانویه به انتشار عفونت در داخل بدن، امکان دارد فرد بمیرد. علل آن باکتریایی، علل ویروسی، مایکوپلاسمائی، سایر علل عفونی نظیر قارچ ها و ترکیبات شیمیایی مختلف می باشد.
ذات الریه باکتریائی
این نوع ذات الریه می تواند هر فردی را در هر سنی مبتلا سازد. افراد الکلی و ناتوان، کسانی که عمل جراحی داشته اند، افرادی که دچار بیماری تنفسی یا عفونتهای ویروسی هستند و افرادی که دارای نقص ایمنی هستند از جمله افرادی هستند که شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.باکتری هایی ایجاد کننده این بیماری در حلق بعضی از افراد سالم نیز یافت می شوند.
زمانیکه سیستم دفاعی بدن به هر علتی نظیر بیماری، افزایش سن، سوء تغذیه، ناتوانی عمومی یا نقص ایمنی ضعیف می شود،این باکتریها می توانند تکثیر یافته و منجر به بروز صدمات شدیدی شوند.معمولاً زمانیکه مقاومت بدن کاهش می یابد این باکتریها به سمت ریه ها رفته و در آنجا سبب التهاب حبابچه های هوایی می شوند.امکان دارد قسمتی از یک لوب یا یک لوب کامل و یا حتی هر پنچ لوب ریه ها بطور کامل از مایع پر شود.این عفونت به هر علت از طریق جریان خون منتشر شده و کل بدن را فرا می گیرد.نوعی باکتری به نام پنوموکوک شایع ترین علت بروز ذات الریه باکتریایی می باشد. این نوع بیماری یکی از اشکال پنومونی است که دارای واکسن می باشد.
ذات الریه ویروسی
بنظر می رسد نیمی از موارد عفونت های ریه به علت عوامل ویروسی باشد.هر روزه به تعداد ویروسهایی که می توانند منجر به عفونتهای تنفسی شوند افزوده می گردد که اکثر آن ها مجاری هوایی فوقانی را درگیر می کنند، اما بعضی دیگر نیزبخصوص در گروه سنی اطفال می توانند منجر به این نوع بیماری شوند.اکثر این موارد چندان جدی و خطرناک نبوده و بعد از یک مدت زمان کوتاه بهبود می یابند.عفونت با ویروس آنفولانزا ممکن است بسیار شدید بوده و حتی گهگاهی منجر به مرگ شود. ویروس به ریه ها حمله کرده و در آنجا تکثیر می یابد ولی معمولاً علیرغم آنکه بافت ریه پر از مایع می شود علایم بسیار کم خواهند بود. معمولاً این ویروس افرادی را مبتلا می سازد که خود دارای بیماری های ریوی یا قلبی زمینه ای بوده و یا حامله هستند.
ذات الریه مایکوپلاسمایی
به دلیل علایم و یافته های بالینی نسبتاً متفاوت و بدلیل آنکه سیر این بیماری با عفونت ریه پنوموکوکی متفاوت می باشد. در ابتدا به نظر می رسید که در این بیماری بدلیل یک یا چند ویروس ناشناخته ایجاد می شود و آن را با نام ذات الریه غیر معمول اولیه می شناختند. در طی جنگ جهانی دوم عامل این بیماری شناخته شد. مایکوپلاسماها کوچکترین موجودات زنده هستند که می توانند به تنهایی زندگی کنند به گونه ای که قابل طبقه بندی در رده باکتری ها یا ویروس ها نبوده اما به لحاظ بعضی خصوصیات شبیه به هر دو هستند.این نوع عفونت ریه درجات مختلف داشته و می تواند خفیف یا بسیار شدید باشد.این عامل تمامی گروه های سنی را مبتلا می سازد اما افراد مسن، اطفال و نوجوانان را بیشتر مبتلا می کند.میزان مرگ حتی در موارد درمان نشده بسیار پائین می باشد.
درمان پزشکی ذات الریه
به طور کلی، درمان ذات الریه شامل مصرف آنتی بیوتیک است. بسته به این که چه چیزی باعث عفونت، خصوصیات، وضعیت کلی سلامت بیمار دارد، پزشکان آنتی بیوتیک ویژه ای تجویز می کنند و یا می توانند ترکیبی از چند آنتی بیوتیک را انتخاب کنند.
ذات الریه پنوموکوک و درمان
شایع ترین ذات الریه در این گروه پنومونیه است. برای معالجه این مورد بعضی از پزشکان آموکسی سیلین تجویز می کنند. با این حال، احتمال زیاد مقاومت در برابر این آنتی بیوتیک وجود دارد.اگر بدن مقاومت نشان دهد، درمان می تواند انواع دیگری از داروها را شامل شود:
سفالوسپورین، کلیندامیسین، سفوروکسیم، اریترومایسین
واکسن برای ذات الریه استرپتو کوکول وجود دارد. هدف حفظ کودکان و افراد بالاتر از 50 سال است. با این حال، ذات الریه ناشی از عوامل مسبب دیگر مانند موارد ذکر شده در بالا جلوگیری نمی کند.
ذات الریه استافیلو کوک و درمان
در این بین انواع مورد از ذات الریه، علت اصلی استافیلو کوکوس اورئوس است. درمان برای این نوع بیماری پنی سیلین است.در میان انواع پنی سیلین موجود :
- فلوکلوگزاسیلین
- سفالوسپورین حاوی سفالوتین وسفامندول است
- کلینداماسین تاثیر موثری روی 90 در صد از گونه باکتری دارد
ذات الریه باکتری گرم منفی و درمان
در گروه باکتری گرم منفی، علل اصلی ذات الریه عبارتند از :
- هموفیلوس آنفولانزا
- کلبسیلا پنومونیه
- اشریشیا کلی
- سودوموناس آئروژینوزا
درمان های مذکور برای هر کدام از آنها عبارتند از:
- هموفیلوس آنفولانزا :واکسن برای هموفیلوس آنفولانزا وجود دارد. به عنوان اقدام پیشگیرانه، به همه کودکان توصیه می شود واکسن را دریافت کنند. دارو انتخابی کوتریموکسازول است که آنتی بیوتیک است، تری متو پریم و کو تر یمو کسازول را ترکیب می کنند.
- کلبسیلا پنومونیه : این باکتری به دلیل بتاlactamase در برابر آموکسی سیلین مقاوم استبا این حال، نسبت به aminoglycosides و cephalosporins آنتی بیوتیک بسیار حساس است.
- اشریشیا کولی :درمان ذات الریه که این باکتری را هدف قرار می دهد، نیازمند بستری شدن بیمار برای کمک تنفسی است. این حمایت می تواند اکسیژن کافی را تامین کند. در این موارد، پزشکان سفالوسپورین وfluoroquinolones مانند، را cefixime, cefpodoxime, ceftibuten and cefdinir انتخاب می کنند.
- سودو موناس آئروژینوزا :به منظور ایجاد درمان موثر برای این مورد، پزشکان به نمونه برداری نیاز دارند و باید درمان را از نتایج جدا کنند. این باکتری در برابر انواع مختلف آنتی بیوتیک ها مقاوم است.
درمان بیماری آسم چیست؟
