در رابطه با انواع لک های پوستی ، علل ایجاد این لک ها و روش های بسیار عالی برای درمان آن با هم به بحث بپردازیم. پوست یک عضو حسی و یکی از بزرگترین ارگان های بدن می باشد که دارای عملکردهای متفاوتی است، از جمله این عملکردها :
- تنظیم دمای بدن
- ذخیره سازی آب و چربی ها
- حفاظت از شما در مقابل گرما و نور و همچنین عفونت ها
رنگ پوست، یک ویژگی فیزیکی و ژنتیکی است و عوامل مختلفی در آن دخالت دارند.
- مصرف داروهای خاص
- ملانین، یکی از مهمترین عامل رنگ تیره و حضور آن عامل تعیین کننده رنگ پوست شماست.
- هموگلوبین، جزء خون شماست و به پوست شما رنگ قرمز می دهد.
- کاروتن، که به شما رنگدانه نارنجی می دهد.
- در معرض اشعه ماوراء بنفش یا تابش خورشید قرار داشتن.
لک های پوستی توسط سلول های تولید کننده ملانوسیت یا سلول های تولید کننده ملانین (رنگدانه های پوست ) تولید می شوند. یک نکته جالب که باید در باره ملانوسیت ها بدونید اینه که: تعداد عامل اصلی تعیین کننده رنگ، تعداد ملانوسیتها نیست بلکه میزان فعالیت آن ها مهم است.
علت لکه شدن پوست در نوزادان و بزرگسالان
لکه هاى پوستى به دلائل مختلفى بروز پیدا مى کنند، از جمله:
- ماه گرفتگى مادرزادى
- اختلالات رنگدانه های پوستی
- راش هاى پوستى
- عفونت های پوستی
- سرطان های پوستی
- برخى شرایط پزشکی
در زیر هر یک از این موارد با جزئیات بیشتری مورد بررسى قرار گرفته اند.
کک ومک
کک و مک ، لکه های قهوه ای کم رنگ کوچک به اندازه 1 تا 2میلی متر است و در اوایل زندگی ظاهر میشود. کک و مک تبدیل به خال نمی شود.رنگ کک و مک ها متفاوت است آنها ممکن است قرمز، زرد، برنزه، قهوه ای روشن و یا سیاه باشند. اما همیشه از رنگ پوست اطراف خود تیره ترند چرا که آنها در نتیجه باقیماندن رنگدانه های تیره به نام ملانین ایجاد می گردند.(برای درک بهتربه بخش ساختمان پوست مراجعه نمائید) کک و مک نتیجه توزیع ناموزون و نامتوازن رنگدانه ملانین در پوست می باشد. به عبارت دیگرناشی از ته نشین شدن نامتعارف ملانین در یک نقطه از پوست میباشد.درابتدا تعداد ان کم است ولی به مرور زمان و درصورتیکه شخص مبتلا به پزشک مراجعه نکند یا راه های پیشگیری را رعایت نکند، تعداد آن بتدریج زیاد میشود ، در بروز کک ومک عوامل ژنتیکی یا سرشتی کاملا دخیل است ولی عوامل محیط خصوصا نور آفتاب در بروز و تشدید آن کاملا اثر دارد ، عوامل هورمونی هم در بروز آن نقش دارد مثلا بعضی خانم هایی که باردار میشوند یا افرادی که به سن بلوغ میرسند افزایش تعداد کک ومک را کاملا حس میکنند ، در مواردی هم استرس و تنش های عصبی باعث تشدید کک ومک در افراد مستعد میشود.
لکه های حاملگی
به آنها لکه هورمونی هم میگویند .این لکه ها ابتدا بصورت قهوه ای کم رنگ ( بزرگتر از کک ومک ) ظاهر میشود و بتدریج اندازه ان بزرگتر و رنگ آن تیره تر میشود و در موارد شدید مناطق وسیعی از صورت ( مثلا گونه ها یا بینی یا پیشانی ) را درگیر میکند . همانند کک ومک سه عامل : 1- ژنتیک ، 2- هورمون ، 3- نور آفتاب در بروز و تشدید آن دخیل است ولی بر خلاف کک ومک در ملاسما نقش عوامل هورمونی بارزتر واشکارتر است ، مثلا دیده شده فردی که اصلا دچار این لک نبوده بعد از ازدواج و استفاده از قرص های ضد بارداری یا هنگام بارداری مبتلا به این لکه ها میشود و بعد از ان اگر فرد مصرف قرص را ادامه دهد یا درمعرض نور آفتاب قرار گیرد شدت و وسعت این لکه ها بیشتر و بیشتر میشود . لکه های بارداری بصورت لکه های تیره و قهوه ای روی گونه هایا پیشانی و اطراف چشمها دیده می شوند این ضایعات بتدریج ایجاد شده و قرینه هستند.بروز لکه های حاملگی بیشتر در نیمه دوم بارداری شروع می شود اما گاه دربانوانی که از قرص های ضد حاملگی استفاده میکنند نیز دیده می شود که بستگی مستقیم به مدت زمان مصرف دارو و نوع دارو ( حاوی استروژن و پروژسترون ) دارد.
لکه های حاملگی معمولا بطور کامل در عرض یک سال بعد از زایمان ناپدید می شوند اگر چه ممکن است بعد از ده سال نیز باقی بمانند. لکه های ناشی از مصرف قرص های ضد حاملگی مدت بیشتری می مانند. درمان هر چه سریعتر شروع شود نتیجه بهتری میتوان گرفت و نباید به امید بهبودی خودبخودی درمان را به تاخیر انداخت .علاوه بر این، نوک پستان، کک مک یا خال، محل زخم ها، پوست دور ناحیه تناسلی، و نواحی از پوست که در معرض اصطکاک قرار دارند (نظیر زیر بغل و کشاله ران) در زمان حاملگی تیره تر یا اصطلاحاً هیپرپیگمانته (HYPER PIGMENTED) می شوند.تمام این تغییرات ناشی از افزایش موقتی (و بی ضرر) تولید ملانین در بدن استتیرگی پوست ظرف چند ماه پس از حاملگی از بین می رود، هر چند در بعضی از زنان این تغییرات رنگدانه هیچگاه کاملاً برطرف نمی شوند.