درباره اندوخته قانونی چه می‌دانید؟

انواع اندوخته

در حسابداری اندوخته های مختلفی تعریف شده است از قبیل:

۱- اندوخته قانونی: اندوخته ای است که دارای الزامات و محدودیت های قانونی می باشد و جهت تقویت بنیه مالی موسسه در نظر گرفته شده است.

۲- اندوخته احتیاطی سرمایه ای: اندوخته ای است جهت مصارف عمومی و احتیاطی که بیشتر به عنوان پشتوانه ای برای بازپرداخت تعهدات به اشخاص ثالث در نظر گرفته می شود.

۳- اندوخته توسعه و تکمیل: اندوخته ایست جهت پیشبرد اهداف شرکت. این اندوخته مهمترین اندوخته اختیاری است که اگر دارای مجوز وزارت صنایع باشد معاف از مالیات می باشد.

اندوخته قانونی

بخشی از سود خالص هر سال می باشد که طبق ماده ۱۴۰ اصلاحیه قانون تجارت باید به عنوان ذخیره قانونی در نظر گرفته شود. طبق قانون تجارت باید هر ساله معادل ۵%سود شرکت جهت اندوخته قانونی ذخیره شود تا میزان آن به ۱۰%سرمایه برسد. پس از اینکه مقدار اندوخته قانونی با ۱۰% سرمایه شرکت برابر شد الزامی به ذخیره مقدار بیشتر وجود ندارد و اختیاری می باشد.

ماده ۲۳۷ لایحه اصلاحی قانون تجارت نیز سود خالص را اینگونه تعریف می کند: سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخیره ها و مالیات. تا اینجا مشخص شده است که اندوخته قانونی باید از سود خالص کسر شود؛ یعنی از درآمدی که پس از کسر همه هزینه های نام برده، برای شرکت باقی می ماند. منظور از هر سال نیز در این ماده، هر سال مالی شرکت است که از قبل در اساسنامه تعیین شده است. بنابراین در صورت مالی یک شرکت، درصورتی که آن شرکت درطول سال مالی زیان ده نبوده باشد، تخصیص ۵٪ (معادل یک بیستم) از سود خالص به نام اندوخته قانونی قابل مشاهده است.

طبق ماده ۲۳۸ اصلاحیه قانون تجارت، مبنای محاسبه قانونی ، سود خالص پس از وضع زیان های وارده در سالها می باشد. بنابراین ، در شرایطی که شرکت زیان انباشته (سنواتی ) دارد، تنها، رقم سود خالص سال جاری نباید مبنای محاسبه اندوخته قانونی قرار گیرد بلکه لازم است جمع زیان سنواتی از رقم سود خالص سال جاری کسر و یک بیستم مازاد محاسبه و به عنوان اندوخته قانونی در نظر گرفته شود .

در ماده ۱۴۰ لایحه ی اصلاحی قانون تجارت می خوانیم: همین که اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه شرکت رسید، موضوع کردن آن اختیاری است و درصورتی که سرمایه شرکت افزایش یابد، تا زمانی که اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه بالغ گردد، کسر یک بیستم مذکور ادامه خواهد یافت. این یعنی اگر شرکت شما با سرمایه ده میلیون ریال ثبت شده باشد، درصورتی که اندوخته قانونی شما طی ذخیره کردن های پنج درصدی، به یک میلیون ریال برسد، از آن پس لحاظ کردن و ذخیره اندوخته قانونی موضوعیتی نخواهد داشت و درصورتی که هیئت مدیره تصمیم به ادامه این فرآیند بگیرد، این اندوخته، اختیاری نام خواهد داشت.

نحوه محاسبه اندوخته قانونی:

با در نظر گرفتن سود 300.000.000 ریالی و میزان اندوخته قانونی معادل ۵% سود خالص و اندوخته احتیاطی معادل ۱۰% سود خالص ثبت حسابداری مربوطه به شرح زیر می باشد:

سود (زیان) انباشته 45.000.000

اندوخته قانونی 15.000.000

اندوخته احتیاطی 30.000.000

نکته: مبنای محاسبه اندوخته ها، میزان سود خالص قبل از کسر ذخیره مالیات می باشد.

مانده این حساب ها به همراه سایر حساب های دائمی به صورت مستقیم به دوره مالی بعد منتقل می شود. برای این کار از حساب “تراز اختتامیه” استفاده می کنیم. بدین صورت که تمام حساب های دائم که دارای مانده بستانکار هستند را بدهکار کرده و حساب تراز اختتامیه را بستانکار می کنیم. سپس تراز اختتامیه را معادل مانده حساب­های با مانده بدهکار، بدهکار می کنیم و همه حساب­های دارای مانده بدهکار را بستانکار می کنیم:

سرمایه *****

اندوخته قانونی *****

در مورد قانون کار چه می دانید؟