روش های تشخیص و درمان برفک دهان

برفک دهان، یک بیماری است، که در اثر رشد بی رویه قارچ مخمری شکل به نام Candida albicans overgrows در دهان و حلق، ایجاد می شود. برفک ممکن است در اثر عوامل مختلفی مثل: بعضی از بیماری ها، سیگار کشیدن، بارداری، برخی از داروها و یا داشتن دندان مصنوعی نامتناسب، به وجود بیاید. برفک، بیشتر در اطفال و نوزادان شایع است و معمولاً خطرناک نیست.

برفک دهان (کاندیدیازیس اوروفارینژل)، یکی از انواع زخم های دهان است، که در اثر رشد بی رویه قارچ مخمری شکل به نام Candida albicans overgrows (نام قدیمی تر کاندیدا، Monilia است، که امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.) در دهان و حلق، ایجاد می شود. مخمر C. albicans به صورت طبیعی، در دهان، دستگاه گوارش و پوست افراد سالم وجود دارد. سیستم ایمنی و باکتری های مفید بدن، معمولاً میزان این مخمر را در حالت طبیعی نگه می دارند، اما اگر بنا به دلایلی، تعادل آن بهم بریزد، ممکن است باعث بروز بیماری برفک دهان، عفونت مخمری دهان یا (کاندیدیازیس مری) شود.

به چه علت برفک دهان بوجود می آید :

• زمانیکه قارچ Candida albicans به صورت غیر طبیعی شروع به رشد می کند باعث بوجود آمدن عفونت می شود .
• در مواقعی استفاده ی برخی داروها باعث می شود میکروبهای مفیدی که در دهان قرار دارند کم می شوند .
• سرطان های مختلف که نیاز به شیمی درمانی دارند باعث می شود سلول های سالم نیز از بین بروند و همین امر باعث می شود در نتیجه سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده وامکان بروز بیماریهای عفونی و برفک در افراد بیشتر می شود .
• برخی بیماریها که مستقیما بر روی سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارند مانند ایدز ، لوسمی باعث می شود ابتلا به برفک دهانی در آنها افزایش پیدا کند .
• بالا رفتن قند در بزاق افراد دیابتی درصد ابتلا به برفک دهانی افزایش پیدا می کند زیرا تصور می شود که قارچی که باعث ایجاد این برفک می شود از این قند برای رشد استفاده می کند .
• امکان انتقال این عفونت از مادر به نوزاد در موقع زایمان وجود دارد

راه های تشخیص برفک دهان

پزشک احتمالاً قادر خواهد بود به سادگی با بررسی دهان و زبان و مشاهده برفک های سفید رنگ آن را تشخیص دهد.دربرخی موارد، پزشک ممکن است انجام یک بیوپسی(نمونه برداری)را برای تأیید تشخیص خود تجویز کند.بیوپسی شامل خراش دادن و برداشتن یک بخش بسیار کوچک از ضایعات رشد کرده در دهان است.نمونه به یک آزمایشگاه فرستاده می شود تا برای تأیید وجود کاندیدیا آلبیکنس مورد آزمایش قرار گیرد.ممکن است مری نیز تحت تاثیر عفونت دهان و دندان قرار گرفته باشد.پزشک احتمالاً روش ها و آزمایش های بیشتری را برای اطمینان از تشخیص دقیق خود انجام خواهد داد.این آزمایش ها می تواند شامل کشت میکروبی گلو و آندوسکوپی باشد.

کشت میکروبی گلو

در طول یک کشت میکروبی گلو، پزشک یک سواب پنبه ای را وارد حلق بیمار کرده تا به یک نمونه بافت از پشت گلو آغشته شود.سپس نمونه برای تجزیه و تحلیل به یک آزمایشگاه کشت میکروبی و سلولی فرستاده می شود.

آندوسکوپی

در روش آندوسکوپی، پزشک با استفاده از آندوسکوپ (ابزاری متشکل از یک لوله نازک با یک نور و دوربین متصل به آن) مری را از طریق ورود این ابزار به دهان بررسی می کند.ه طی آن ممکن است یک نمونه از بافت برای بررسی دقیقتر و تشخیص صحیح از قسمت مری برداشته شود.سپس به آزمایشگاه فرستاده می شود که در واقع همان بیوپسی از راه مری محسوب می شود.

راه های درمان برفک دهان

درمان برفک دهان به سن و سلامت کلی بدن بستگی داشته و روش انجام آن متفاوت است.هدف از درمان این بیماری جلوگیری از رشد و گسترش قارچ است.

درمان پزشکی

درمان پزشکی این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• استفاده از فلوکونازول که یک داروی ضد قارچی خوراکی است.
• قرص کولتریمازول که داروی ضد قارچ دیگری است.به محض این که داخل دهان آب می شود اثر بسیار خوبی برای درمان برفک دهان دارد.
• نایساتین، دهان شویه ضد قارچی است که در دهان غرغره می کنند و برای درمان این عارضه مؤثر است.
• ایتراکونازول، یک دارو ضد قارچی خوراکی است.برای افرادی که به درمان های اولیه مقاوم بوده یا به HIV مبتلا هستند، تجویز می شود.
• آمفوتریسین B دارویی است که برای درمان عفونت های قارچی شدید استفاده می شود.

ابتلا به برفک دهان چگونه صورت می گیرد؟

درمان های خانگی

پیشنهاداتی برای تغییر سبک زندگی و درما ن های خانگی درباره ابتلا به برفک دهان وجود دارد:

۱. رعایت بهداشت دهان و دندان

به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان استفاده کنید. مسواک تان را هر چند وقت یک بار عوض کنید و هرگز آن را با شخص دیگری به طور مشترک استفاده نکنید.

۲. ضدعفونی پروتزهای دندانی

برای پرهیز از آلوده شدن و آگاهی از روش های صحیح ضدعفونی کردن پروتز دندانی از پزشک مشورت بگیرید.

۳. آب کشی دهان با محلول آب نمک گرم

نصف قاشق چای خوری نمک (۲.۵ میلی لیتر) را در یک فنجان (۲۳۷ میلی لیتر) آب گرم حل کنید. محلول را در دهان بچرخانید و سپس آن را تُف کنید. محلول را قورت ندهید.

۴. استفاده از پَدها یا همان دستمال های مخصوص شیردهی

اگر در دوران شیردهی هستید و به برفک مبتلا شده اید، از پدهای مخصوص شیردهی برای جلوگیری از سرایت عفونت به لباس هایتان استفاده کنید. پدهایی که محافظ پلاستیکی دارند، رشد قارچ را افزایش می دهند، پس از آنها استفاده نکنید. هر روز، سینه بندی تمیز بپوشید و راه مناسب تمیز کردن نوک پستان ها، پستانک، درِ شیشه، شیردوش و هر چیزی را که با سینه در ارتباط است، از پزشک بپرسید.