ترشحات سینوسی از طریق مجرایی در داخل بینی تخلیه می شود و جریان فیزیولوژیک این تراشه ها با حرکت مهره های بینی به طرف حلق می رود. هر عاملی که باعث اختلال این روند فیزیولوژیک شود، موجب سینوزیت می گردد.
از جمله عواملی که موجب سینوزیت می شود، انحراف تیغه بینی، بزرگی شاخک های موجود در بینی است. سرماخوردگی نیز ممکن است موجب سینوزیت شود، اما زمانی که التهاب و تورم ایجاد شده از سرماخوردگی همراه با عفونت باشد، ممکن است هر سرماخوردگی همراه با سردرد با سینوزیت اشتباه گرفته شود.
آلرژی نمی تواند در ایجاد سینوزیت موثر باشد، زمانی که آلرژی پیشرفته می شود، موجب پلیپ می شود. این نوع آلرژی و پلیپ ممکن است موجب سینوزیت شوند اما باز هم نباید هر نوع آلرژی را عامل بروز سینوزیت دانست.
سینوزیت به دو صورت حاد و مزمن بروز می کند. در صورت حاد بودن، سینوزیت بین ۲ تا ۴ هفته بطول می انجامد. سینوزیت حاد عمدتا در پی سرماخوردگی و آنفلوآنزا بروز می کند. عفونت اولیه به مخاط سینوس ها هجوم آورده و التهاب در آن ها ایجاد می کند. سینوزیت حاد علائمی چون سردرد، سنگینی سر و ترشحات بینی دارد.سینوزیت وقتی بیش از چهار هفته تداوم می یابد، مزمن می شود. سینوزیت مزمن ممکن است تا سال ها گریبان گیر بیمار شود و عموما توسط عوامل آلرژی زا و عفونت های باکتریایی ایجاد می شود. آسم و اختلالات آلرژیک مزمن نیز عموما باعث ایجاد سینوزیت مزمن می شوند. ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن،به پولیپ بینی نیز مبتلا می شوند. در عین حال در سینوزیت مزمن، سردرد نداریم و این بیماری با ترشحات پشت بینی همراه است. در این نوع سینوزیت، تغییر صدا و سرفه نیز دیده می شود. اگر در سینوزیت مزمن سردرد رخ دهد، فرد یا دچار عارضه دیگری شده یا سینوزیت روند حاد پیدا کرده است.
دریافت درمان پزشکی
برای درمان دارویی سر درد سینوزیت می توانید از چند روش استفاده کنید:
از اسپری استروئیدی بینی استفاده کنید
استروئیدهای درون بینی، مانند فلوتیکازون (Flonase) یا تریامسینولون (Nasacort)، در حال حاضر بدون نسخه در دسترس هستند. اینها با کاهش التهاب در بینی کار می کنند. این اسپری ها می توانند به ویژه برای سردرد سینوسی که توسط آلرژی ایجاد می شوند، مفید باشند. مزیت اسپری استروئیدی بینی نداشتن عوارض جانبی مهمی مانند مواردی است که توسط بسیاری از داروهای ضد احتقاق خوراکی و آنتی هیستامین ها مثل خواب آلودگی و خشکی دهان ایجاد می شوند. با این حال، به یاد داشته باشید که چند روز طول می کشد تا استروئید اثر خود را به طور کامل ایجاد کند؛ این به این معنی است که بلافاصله دچار تسکین نمی شوید. اگر از Flonase استفاده می کنید، دوز معمولی یک اسپری در هر سوراخ بینی دو بار در روز است. اگر از Nasacort استفاده می کنید، دوز معمولی دو اسپری در هر سوراخ بینی یک بار در روز است. استروئیدهای تجویزی نیز وجود دارند از جمله مومتازون فوروات (Nasonex). عوارض جانبی بالقوه شامل سوء هاضمه، تهوع، سر درد، و طعم و بوی بد در هنگام استفاده از اسپری است. دستورالعمل های جدید نشان می دهد که استروئیدهای داخل بینی باید خط اول درمان گرفتگی بینی سینوسی باشند.
از دکونژستانت استفاده کنید
استفاده از دکونژستانت بدون نسخه یا دارو می تواند به تسکین فشار در سینوس شما با استفاده از باز کردن انسداد راه های هوایی بینی و کمک به تخلیه آنها کمک کند. شما می توانید آنها را به شکل اسپری های بینی یا داروهای خوراکی دریافت کنید و می توانید آنها را در اکثر داروخانه ها خریداری کنید. با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که ضد احتقاق بر روی عارضه های سلامتی شما مانند فشار خون بالا تأثیر نمی گذارد و یا هیچ گونه تداخل منفی با داروهایی که ممکن است مصرف کنید ندارد.علاوه بر این، از اسپری آب نمک برای کمک به تسکین احتقاق بینی استفاده کنید. از آن بیش از 6 بار در روز استفاده نکنید. اسپری های بینی دیگر به غیر از انواع آب نمک، ممکن است احتقاق یا التهاب را افزایش دهند. دستورالعملهای دوز و استفاده که باید با اسپری بینی انجام دهید را دنبال کنید.
آنتی هیستامین مصرف کنید
آنتی هیستامین برای برخی افراد مفید است، بعضی افراد آنتی هیستامین ها را مفید می دانند، به ویژه در موارد رخدادهای طولانی مدت عفونت های سینوسی یا افرادی که دارای آلرژی هستند مفید است، زیرا می توانند باعث کاهش احتقاق بینی شوند. آنتی هیستامین های خوراکی شامل دیفن هیدرامین (Benadryl)، ستیریزین (Zyrtec) و لوراتادین (Claritin) هستند. با این حال، توجه داشته باشید که برخی از آنتی هیستامین های قدیمی مانند Benadryl می توانند عوارض جانبی جدی برای سینوس ها داشته باشند، از جمله خشک شدن غشای مخاطی بافت بینی و ضخیم شدن ترشحات، و همچنین باعث خواب آلودگی می شوند.
برای درد مسکن استفاده کنید
درد را با داروهای NSAIDs (ضدالتهاب غیراستروئیدی) بدون نسخه مانند ایبوبروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve) تسکین دهید که با کاهش التهاب به باز کردن راه های هوایی کمک می کنند. آنها همچنین تب را کاهش می دهند و درد را تسکین می دهند. در صورتی که هر گونه شک در مورد استفاده از آنها و اینکه آیا این داروها برای شما مناسب هستند یا نه دارید، باید در مورد این گزینه ها با پزشک صحبت کنید.آسپیرین (استیل سالیسیلیک اسید) یک داروی است که به عنوان یک داروی مسکن عمل می کند و باعث کاهش درد با مهار سیگنال های درد در مغز می شود. این همچنین یک داروی تب بر است، دارویی که تب را کاهش می دهد. با این حال، نباید به کودکان زیر 18 سال داده شود. استامینوفن (تیلنول) می تواند برای درد و تب استفاده شود اما به التهاب کمک نمی کند. استامینوفن برای کودکان ایمن است.
روش های طبیعی برای کاهش سردرد سینوسی
یادتان باشد وجود درد در ناحیه سینوس ها لزوما به معنای ابتلا به سینوزیت نیست. درمان هایی خانگی هم برای از بین بردن سردرد و ناراحتی های ناشی از آن وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:
۱. استفاده از بخور
مخاط خشک و زیادی که در بینی شکل می گیرند باعث مسدود شدن سینوس ها و ایجاد لایه ای می شوند که ذرات ریز و ویروس ها را به دام می اندازد و نگهداری می کنند. اگر محیط مرطوب باشد و مایعات زیادی به بدن وارد کنید، این مخاط سفت، روان خواهند شد. استفاده از دستگاه بخور و پرهیز از قرار گرفتن در هوای سرد و خشک، حمام بخار گرفتن، مصرف مایعات و یک فنجان چای یا سوپ گرم هم می تواند به رفع سردردهای سینوسی کمک کند.
۲. تنقیه
اسنشاق آب و نمک، بهترین راه برای پاک سازی سینوس ها و بینی است. این کار می تواند مانع یا باعث بهبود سردرد سینوسی شود. استفاده از قوری تنقیه، اسپری بینی، سرنگ حبابی تنقیه و… هم برای رفع سردرد فکر خوبی است. به کمک ابزارهای تنقیه، حدود ۲۵۰ میلی لیتر آب ولرم استرلیزه و تمیز را درون ظرف تنقیه بریزید (از آب شیر استفاده نکنید چون آب باید استرلیزه باشد و حداقل یک تا سه دقیقه آن را جوشانده باشید). نصف قاشق چای خوری نمک بدون یُد و کمی جوش شیرین را به آب اضافه و از ترکیب حاصل برای بینی خود استفاده کنید. محلول را داخل بینی بکشید و حواس تان باشد که دستگاه تنقیه کاملا تمیز باشد.
۳. کمپرس سرد و گرم
استفاده از یک حوله داغ و قرار دادن آن روی چشم ها و بینی به روان شدن مخاط سفت موجود در بینی کمک می کند. برای کاهش درد و فشار سینوس ها می توانید از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید. برای این کار باید حدود سه دقیقه، حوله یا پارچه ای داغ را روی سینوس ها بگذارید. سپس کمپرس سرد را در حد ۳۰ ثانیه روی سینوس ها قرار بدهید. این کار را متناوبا تکرار کنید. استفاده از کمپرس سرد و گرم به تعداد چهار بار در هفته، به رفع مشکلات سردرد کمک خواهد کرد.
۴. استفاده از ادویه و غذاهای تند
بسیاری از افراد معتقدند مصرف فلفل تند به باز شدن راه بینی و سینوس ها کمک می کند. واقعیت این است که ماده فعال کپسایسین در فلفل تند باعث تسکین درد در ناحیه سر و سینوس ها می شود. بعضی پژوهش ها نشان می دهند که تندی فلفل به درمان بعضی دردهای صورت و رینیت کمک شایانی می کند. برای تسکین سردرد سینوسی می توانید از غذاهای تند و ادویه دار هم بهره ببرید.
۵. متمایز دانستن سردرد سینوسی با میگرن
بسیاری از افرادی که احساس می کنند دچار سردرد در ناحیه سینوس هستند، میگرن دارند و درد سینوسی را با آن اشتباه می گیرند. هر دو نوع سردرد همراه با گرفتگی بینی، حالت تهوع و حساسیت به نور هستند. برای رفع سردردهای میگرنی، بهترین روش استراحت کردن در یک اتاق آرام و تاریک است.
۶. زمزمه کردن بی صدای یک آهنگ
زمزمه کردن بی صدای یک آهنگ یعنی تولید اصواتی ریتمیک و ملودیک بدون کلام از توی گلو هم، در مواردی باعث پاک نگه داشتن سینوس ها شده است. اما چطور چنین چیزی ممکن است؟ این کار باعث می شود تا هوا در سینوس ها جریان پیدا کند و میزان نیتریک اکسید هم در سینوس ها افزایش بیابد. ترکیب نیتریک اکسید و جریان هوا باعث کاهش سردرد سینوسی می شود. پس اگر حساسیت دارید یا سرما خورده اید می توانید آهنگ جذابی را که دوست دارید، در گوش تان بگذارید و با آن بی صدا زمزمه کنید تا ضمن سرگرمی و لذت بردن از موسیقی، راه هوا به سینوس هایتان را هم باز کنید.