پرسش های زیادی در مورد نحوه مراقبت از پوست بچه ها وجود دارد، به خصوص اینکه درماتیت پای بچه ناشی از پوشک،مشکل شایعی است و تقریبا تمام کودکان به نوعی دچار درماتیت در ناحیه پوشک می شوند. درماتیت پوشک ممکن است در اثر رطوبت، ادرار یا مواد تحریک آمیز موجود در پوشک یا در اثر حساسیت ایجاد شود. در تمام بچه ها در صورتی که استفاده از پوشک قطع شود،بهبود سریع تری ایجاد می شود. علایم شایع این بیماری عبارتند از بثورات ساده قرمزرنگ، خشن و پوسته پوسته. این بثورات معمولا روی نواحی پوشک شده پوست کودک ظاهر می شود. پوست می تواند به وسیله موادشیمیایی که در ترکیبات پودر لباس شویی، صابون، مواد نرم کننده و سفیدکننده هاست، تحریک شود.
چه عواملی احتمال بروز حساسیت پوستی ناشی از بستن پوشک را بیشتر می کنند؟
هر نوزاد یا بچه ای ممکن است حساسیت پوستی در ناحیه زیر پوشک را تجربه کند؛ اما عواملی هستند که احتمال بروز چنین حساسیت هایی را بیشتر می کنند. این عوامل عبارت اند از:
- عوض نکردن پوشک بچه طی روندی منظم؛
- کارکردن مکرر شکم بچه یا ابتلای او به اسهال؛
- مصرف آنتی بیوتیک (چه خود کودک آنتی بیوتیک بخورد، چه مادر شیردهِ او، امکان بروز حساسیت به این خاطر وجود خواهد داشت).
راهکارهای مناسب برای پیشگیری از بروز حساسیت پوستی در کودکان
بهترین راه برای پیشگیری از بروز حساسیت در کودکان، تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه زیر پوشک است. راهکارهای ساده دیگری هم هستند که احتمال بروز حساسیت را کمتر می کنند؛ در ادامه، آنها را معرفی می کنیم.
عوض کردن پوشک طی روندی منظم
بهتر است طی بازه های زمانی ۲ تا ۳ساعته، پوشک بچه را عوض کنید و اجازه ندهید پوشک کثیف به مدت طولانی تن بچه بماند. اگر مراقبت از بچه را به شخص دیگری سپرده اید، از او بخواهید این نکته را رعایت کند.
شست وشوی باسن بچه با آب گرم
هر بار که پوشک بچه را عوض می کنید، پیش از بستن پوشک جدید، باسن او را با آب گرم بشویید. برای این منظور می توانید از سینک، تشت یا بطری حاوی آب گرم استفاده کنید؛ همچنین می توانید از حوله مرطوب، پنبه یا دستمال مرطوب مخصوص کودک برای تمیزکردن ناحیه زیر پوشک کمک بگیرید. اگر این کار را می کنید، رعایت چند نکته ضروری است:
- حوله/ پنبه/ دستمال را با ملایمت روی پوست بکشید؛
- از دستمال های مرطوب حاوی الکل یا مواد معطر استفاده نکنید؛
- اگر به هنگام شست وشو از صابون استفاده می کنید، یکی از انواع ملایم آن را انتخاب کنید و از صابون های معطر استفاده نکنید.
خشک کردن مناسب ناحیه زیر پوشک
برای خشک کردن ناحیه زیر پوشک می توانید کودک را چند دقیقه بدون بستن پوشک به حال خود بگذارید تا ناحیه زیر پوشک هوا بخورد و به خودی خود خشک شود. اگر از حوله استفاده می کنید، این کار را با ضربه های ملایم و آهسته حوله روی باسن و پاها انجام دهید. از کشیدن حوله روی این قسمت ها خودداری کنید، چراکه باعث تحریک و ناراحتی بیشتر پوست می شود.
هر زمان برایتان مقدور بود، اجازه دهید کودک چند دقیقه ای را بدون پوشک سر کند و ناحیه زیر پوشک با هواخوردن خشک شود. اگر از بابت کثیف کاری کردن او نگران بودید، می توانید او را این چند دقیقه روی حوله بخوابانید و چیزی دستش دهید تا سرگرم باشد و راه نیفتد.
سبک زندگی و درمان خانگی التهاب پوشکی
بطور کلی، سوختگی و التهابات ناشی از پوشک با استفاده از شیوه های زیر در خانه قابل درمان خواهد بود:
قسمت بستن پوشک را تمیز و خشک نگه دارید.
بهترین راه برای تمیز و خشک کردن ناحیه پوشک کودک، تعویض سریع پوشک بلافاصله پس از خیس یا مرطوب شدن آن است. بهتر است تا زمانی که ضایعات پوستی کودک بهبود یابد، زمان تعویض پوشک را کاهش داده و به محض خیس شدن آن را عوض کنید، در بعضی موارد نیاز است که شب ها در هنگام خواب نیز از خواب بیدار شده و پوشاک کودک خود را تعویض کنید.بعد از اینکه پوست را به آرامی تمیز و خشک کردید به پوست کودک کرم، پماد یا روغن بزنید. برخی محصولات مانند زینک اکساید و وازلین نیز گزینه های خوبی برای محافظت از پوست در برابر رطوبت بوده و می توانید قبل از دوباره پوشک کردن کودک از این کرم و پمادها استفاده کنید. در تغییر پوشک بعدی سعی نکنید این لایه محافظ را کاملاً از روی پوست تمیز کنید، زیرا این کار ممکن است آسیب بیشتری به پوست کودک برساند یا اگر می خواهید آن را پاک کنید بهتر است از پنبه و روغن برای اینکار استفاده کنید.
افزایش جریان هوا
برای کمک به بهبود بثورات پوشک، هر کاری را می توانید انجام دهید تا میزان قرار گرفتن در معرض هوا در ناحیه پوشک افزایش یابد. این نکات ممکن است به شما کمک کند:
- به کودک اجازه دهید تا در مدت زمان کوتاهی بدون پوشک و پماد باشد، شاید سه بار در روز به مدت 10 دقیقه زمان مناسبی باشد.
- از پوشاندن شلوارهای پلاستیکی یا کاور پوشک پلاستیکی بپرهیزید.
- تا زمان از بین رفتن ضایعات پوستی از پوشک های بزرگ تر استفاده کنید.
زدن پماد، کرم یا لوسیون
داروهای متنوعی برای درمان ضایعات پوستی ناشی از پوشک داخل داروخانه ها موجود است که می توانید بدون نسخه آن ها را خریداری و برای کودک استفاده کنید. اما اگر نیاز به داروی بخصوصی دارید یا ضایعات به وجود آمده روی پوست کودکتان خاص است بهتر است با پزشک در مورد داروهای تجویزی مشورت بگیرید. محصولات داروخانه بدون نیاز به نسخه شامل پماد ویتامین آ + د می شود.
زینک اکساید یکی از مواد مؤثری است که در بیشتر محصولات درمانی برای التهاب پوشکی وجود دارد. معمولاً برای محافظت از پوست بچه در طول روز از این کرم استفاده کرده و لایه نازکی از آن را به پوست کودک خواهند زد. البته می توانید از این محصولات بر روی کرم های درمانی مثل کورتیکو استروئیدها و ضد قارچ ها استفاده کنید. در صورت لزوم می توانید یک لایه وازلین نیز روی پوست کودک خود بزنید تا از تماس کرم و چسبیدن آن به پوشک کودک جلوگیری کنید.
گاهی اوقات استفاده از پمادها، وازلین یا حتی کرم ها ممکن است از لوسیون ها تحریک کنندگی کمتری داشته و باعث آزردگی کمتر پوست کودک شود. اما به خاطر داشته باشید که مصرف پمادها و وازلین مانعی روی پوست ایجاد کرده و اجازه نمی دهند تا هوا به پوست برسد. اما کرم ها به سادگی روی پوست خشک شده و اجازه عبور هوا را خواهند داد. در نتیجه بهتر است در مورد نوع محصولی که می خواهید بر روی پوست کودک خود استفاده کنید با پزشک مشورت کرده و از او راهنمایی بگیرید. به عنوان یک قاعده کلی بهتر است همیشه برای کودکان از محصولات مناسب برای پوست کودک و طراحی شده برای آن ها استفاده کنید. از محصولاتی که حاوی جوش شیرین، اسید بوریک، کافور، فنل، بنزوکائین، دیفن هیدرامین یا سالیسیلات ها هستند خودداری کنید. این مواد ممکن است برای نوزادان خطرناک باشند.
حمام روزانه
تا زمانی که ضایعات پوستی کاملاً از بین نرفته، بهتر است کودک خود را هر روز به حمام ببرید. از آب گرم با صابون ملایم و غیر معطر برای شست و شوی پوست کودک خود استفاده نمایید.
درمان های جایگزین التهاب پوشکی
می توانید از درمان های جایگزین زیر نیز به عنوان راه حل های درمانی التهابات پوشک کودک خود استفاده کنید:
-
شیر مادر
تحقیقات نشان داده که اگر شیر مادر بر روی ضایعات پوستی مالیده شود می تواند نتایج بسیار بهتری در مقایسه با دیگر درمان ها داشته باشد. به عنوان مثال یکی از تحقیقات نشان داده که استفاده از شیر مادر راه حلی مطمئن و مؤثر بوده و پوست کودک با آن بهبود خواهد یافت. در این آزمایش که بر روی 141 نوزاد صورت گرفت، درمان با شیر مادر همانند اعمال کرم هیدروکوتیزون 1 درصد مؤثر بود و بعد از مدت کوتاهی التهابات به وجود آمده به کلی برطرف شد.
در یکی دیگر از آزمایش ها نیز تأثیر شیر مادر بر روی ضایعات پوستی با اثر زینک اکساید مقایسه شد که در این تحقیق که بر روی 63 نوزاد انجام شد نشان می داد که استفاده از کرم تأثیر بیشتری داشته و التهابات پوستی با سرعت بیشتری نسبت به شیر مادر بهبود یافت.
-
کالاندولا و آلوئه ورا
در یک آزمایش دیگر در این مورد، کالاندولا و آلوئه ورا برای درمان سوختگی ناشی از پوشک مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه این آزمایش، هر دو مورد اثر مشابهی داشت و باعث بهبود التهابات شد.