خارش دوران بارداری به خصوص خارش شکم گاهی غیرقابل تحمل است . به گفته برخی خارش پوست در دوران حاملگی طبیعی است اما به عقیده برخی باید خارش ها را جدی گرفت و با روش های مناسب درمان کرد.
بارداری ممکن است بسیاری از مشکلات پوستی را به همراه داشته باشد:آکنه, رشد موی غیرمعمول, و تجمع رنگ دانه ها. شایع ترین چیز نه چندان خوبی که در میان آن ها وجود دارد, پاپول های کهیری خارش دار و پاپول های حاملگی (PUPPP) یا جوش های چند ریختی بارداری (PEP) است.
علت خارش شدید کل بدن در بارداری
کلستاز
در صورت مشاهده علائم کلستاز از جمله زردی (زردی پوست و ناحیه سفید پوست چشم)، ادرار تیره، عدم اشتها، حالت تهوع، اسهال، افسردگی و خارش شدید کل بدن در بارداری از جمله خارش پا ها باید به متخصص مراجعه کنید.
کلستاز یک بیماری کبدی است که منجر به ایجاد اسیدهای صفراوی در خون می شود. در این بیماری معمولاً بثوراتی وجود ندارد، اما ممکن است پوست زرد رنگ شود. این بیماری معمولا در بارداری در سه ماهه سوم بروز می کند.
روش تشخیص بیماری، آزمایش خون است. تاریخچه پزشکی بیمار نیز بررسی می شود زیرا کلستاز یک بیماری ارثی است و در صورتی که مادر یا خواهر خانم باردار در یکی از بارداری هایشان این بیماری را تجربه کرده باشند، احتمال بروز آن در خانم بالاست.اگر کلستاز دلیل خارش شدید کل بدن در بارداری باشد، بسیاری از داروهای بدون نسخه ضد خارش مؤثر نیستند و پزشک باید به کمک دارو مقدار اسید صفراوی را کاهش دهد. درمان قطعی کلستاز زایمان است و پس از آن خارش ها تمام خواهد شد.کلستاز احتمال سقط جنین یا زایمان زودهنگام را افزایش می دهد و به همین دلیل ممکن است پزشک پس از تشخیص کلستاز القای زودرس یا نظارت مکرر در دوران بارداری (و برای یک دوره بعد از زایمان) را تجویز کند.
PUPPP
بثورات شامل جوش های ریزی هستند که در نواحی تحت کشش بروز می کنند و از سینه بالاتر نمی روند. خانم ممکن است دچار تاول های اطراف بثورات شده و از تشدید خارش در شب شکایت داشته باشد. پزشک از طریق معاینه پوستی PUPPP را تشخیص می دهد و در موارد نادر ممکن است بیوپسی تجویز شود. درمان نهایی PUPPP زایمان است و بثورات معمولاً طی چند هفته پس از زایمان از بین می روند. مرطوب کننده ها ، کرم های استروئیدی و آنتی هیستامین ها که توسط پزشک تجویز شده است ، و همچنین حمام های تسکین دهنده خارش ، می توانند به رفع موقت خارش تا موعد مقرر کمک کنند.
خارش های نیازمند مراقبت و پیگیری پزشکی
اگر در دوران بارداری علائمی از قبیل بثورات جدید بر روی پوست، شرایط رو به وخامت در پوست یا خارش بسیار زیاد در سراسر بدن، حتی بدون بثورات را داشتید، پزشک خود را از وجود آنها مطلع سازید. ممکن است برخی از خارش ها و بثورات پوستی نشانۀ بیماری هایی باشد که می تواند سلامت شما و جنین را تهدید کند. پزشک برای تشخیص مشکل، شما را معاینه می کند و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد. خارش شدید در سه ماهۀ دوم یا سوم می تواند علامت کلستاز داخل کبدی (icp) باشد. این بیماری بیشتر در سه ماهۀ دوم خود را نشان می دهد. زمانی که صفرا به شکل طبیعی در مجراهای کوچک کبد جریان نداشته باشد، نمک های صفراوی در پوست تجمع می کند و در نتیجه باعث خارش در فرد می شود.
ممکن است ابتدا خارش از کف پا و کف دست ها شروع شود، اما می تواند در هر جایی از بدن نیز رخ دهد. بیشتر زنان مبتلا به کلستاز، احساس خارش را در سراسر بدن دارند. خارش، هنگام شب می تواند بی نهایت شدید و بدتر شود. این بیماری خودبه خود ایجاد بثورات نمی کند، اما ممکن است در نهایت با یک پوست قرمز و تحریک شده به همراه بریدگی های کوچک شبیه زخم در قسمت هایی از پوست مواجه شوید که زیاد آنها را خارانده اید. برخی زنان علائم دیگری مانند کاهش اشتها، تهوع خفیف و ضعف را نیز دارند. عدۀ اندکی از زنان نیز زردی خفیف را نشان می دهند. اگر فکر می کنید که مبتلا به کلستاز هستید با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در جنین شما شود. پزشک شما را ارزیابی می کند و برخی از آزمایش های خون را برای کمک به تشخیص مشکل تجویز خواهد کرد.
هشدارها
1- از آب داغ در حمام به هیچ عنوان استفاده نکنید، زیرا نه تنها سبب خشکی پوست و افزایش خارش پوستی می شود، بلکه احتمال سقط جنین در ماه های اول بارداری و زایمان زودرس در ماه های آخر بارداری را افزایش می دهد.
2- استحمام بیش از حد نیز باعث خشکی پوست و تشدید خارش آن می شود. پس در تعداد دفعات استحمام خود دقت کنید.
3- از گرم نگه داشتن بیش از حد مناطقی که دچار خارش شده اند جدا اجتناب کنید. این کار سبب تحریک پوست و افزایش خشکی آن می شود و زمینه را برای بیماری های پوستی نظیر اگزما آماده می کند.
4- بعد از حمام و شستن دست ها، حتما با حوله پوست خود را خشک کنید و از کرم مرطوب کننده جهت جلوگیری از خشکی آن استفاده کنید.
5- هر گونه التهاب و قرمزی پوست در دوران حاملگی باید تحت نظر پزشک متخصص مورد بررسی قرار بگیرد. شاید نیاز به مصرف داروهای کورتونی باشد.
6- از هر گونه خارش بیش از حد اجتناب کنید. خاراندن زیاد سبب آسیب پوست و کبودی و یا بروز عفونت های پوستی می شود.