دررفتگی کتف یا شانه آسیبی است که در آن استخوان بازوی فوقانی که بخشی از تیغه شانه است؛ از محل اصلی خود خارج می شود. این آسیب عموما بر اثر وارد شدن یک ضربه شدید به قسمت بیرونی کتف ایجاد می شود.مفصل شانه از جمله پرتحرک ترین مفصل های است؛ به گونه ای که این مفصل قادر است به هر طرف بچرخد. اما همین موضوع آن را مستعد آسیب دیدگی و دررفتگی مکرر قرار می دهد.چرا برخی مواقع به دررفتگی کتف، دررفتگی شانه گفته می شود؟ برای پاسخ به این سوال باید به آناتومی کتف توجه کنید.این مفصل از دو استخوان بازو و استخوان کتف تشکیل شده است که با قرار گرفتن در کنار یکدیگر حرکت مفصل را به هر طرف هموار می کنند. پس به همین منظور به دررفتگی کتف همان دررفتگی شانه می گویند زیرا با درفتن کتف، مفصل شانه نیز دچار دررفتگی می شود و به درستی نمی تواند به طرفین حرکت کند.استخوان کتف یک استخوان سه گوش و صاف در اندام فوقانی است که به استخوان بازو متصل است. این استخوان در ناحیه پشتی قفسه سینه و در محدود دنده دوم تا دنده هفتم قرار گرفته.شاید برایتان جالب باشد اما استخوان کتف دارای سه کنار، سه زاویه ، سه زائیده و دو سطح می باشد و هریک از آنها بسیار حساس و شکننده می باشند و همین عامل امکان دررفتگی شانه در آنها را بسیار بالا برده است.
علت دررفتگی کتف چیست؟
از آنجایی که مفصل شانه به چندین جهت می چرخد؛ به همین جهت امکان اینکه این مفصل در معرض دررفتگی قرار بگیرد بسیار بالاست. مفصل شانه از جلو، عقب، پایین دچار دررفتگی می شود این دررفتگی به دو صورت جزئی و کامل ظاهر می شود. یک نیروی قوی همچون ضربه ناگهانی به شانه می تواند استخوان ها از جای خود خارج کند که از مهم ترین دلایل دررفتگی کتف می توان به :
وارد شدن ضربه مستقیم به شانه
با وارد شدن ضربه مستقیم به شانه، این مفصل در موقعیت آسیب پذیری قرار می گیرد و به صوت ناگهانی از جای خود خارج می شود. این مکانیسم دررفتگی شانه در هنگام سقوط از ارتفاع و زمین خوردن در بازی هایی همچون فوتبال رخ می دهد.
کشیدگی بیش از حد رباط شانه
رباط ها یا تاندون ها رشته های طناب مانند و محکمی هستند که ماهیچه ها را به استخوان متصل می کنند و موجب انتقال حرکت از ماهیچه ها به استخوان می شود. قرار گرفتن طولانی مدت بدن در وضعیت نامناسب باعث کشیده شدن رباط ها و در نهایت دررفتگی کتف می شود. کشیدگی رباط شانه در افراد مبتلا به شلی رباط شایع تر است و به سادگی در می رود.
از جمله عواملی که موجب دررفتگی کتف می گردد شامل:
- آسیب های ورزشی، فوتبال و هاکی از مهم ترین ورزشی هایی هستند که فرد را در معرض دررفتگی شانه قرار می دهند.
- حوادث رانندگی خصوصا تصادفات با وسیله نقلیه موتور
- زمین خوردن و سقوط از یک ارتفاع کوتاه
علائم در رفتگی کتف و شانه
علائم و نشانه های در رفتگی شانه عبارت اند از:
- تغییر شکل یا در رفتگی واضح شانه
- تورم یا کبودی
- درد شدید
- عدم توانایی در حرکت مفصل
دررفتگی شانه همچنین ممکن است باعث بی حسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در نزدیکی جراحت مانند گردن یا پایین بازو شود. عضلات موجود در شانه ممکن است بر اثر در رفتگی دچار اسپاسم شوند که اغلب درد را افزایش می دهد.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشکوک شدن به در رفتگی در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. تا پیش از مراجعه به پزشک اقدامات زیر را انجام دهید.
- از حرکت مفصل جلوگیری کنید. مفصل شانه را در موقعیت فعلی خود نگاه دارید. سعی نکنید شانه را جابجا کنید یا آن را با زور به جای خود برگردانید. این کار می تواند به مفصل شانه و عضلات اطراف آن، رباط ها، اعصاب یا رگ های خونی آسیب برساند.
- از کمپرس یخ استفاده کنید. استفاده از کمپرس یخ بر روی قسمت آسیب دیده می تواند به کاهش درد و تورم با کنترل خونریزی داخلی و انباشت مایعات در اطراف مفصل شانه جلوگیری کند.
تشخیص در رفتگی کتف
پس از صحبت کردن درباره علائم مشکل و سابقه آسیب دیدگی، متخصص فیزیوتراپی وضعیت شانه بیمار را در ارتباط با در رفتگی یا علائم بی ثباتی مورد معاینه قرار می دهد. این معاینه معمولاً در کلینیک یا در زمین ورزش قابل انجام است.
متخصص فیزیوتراپی یا پزشک ممکن است از بیمار بخواهد تصویر از شانه و مفصل آن تهیه کند تا به این ترتیب بتواند تشخیص خود را تایید کرده و سایر مشکلات احتمالی ایجاد شده را شناسایی نماید. این تصویر برداری شامل تهیه عکس رادیولوژی، اسکن ام آر آی (MRI)، و اسکن ام آر آ (MRA) است. نتیجه حاصل از این روش های تصویر برداری می تواند موارد شکستگی استخوان ترقوه، ضایعه بنکارت یا پارگی لابرال را نشان دهد.
پیشگیری از در رفتگی کتف
برای جلوگیری از دررفتگی کتف:
- مراقب باشید که به زمین نخورید
- هنگام انجام ورزش های تماسی، از وسایل محافظ استفاده کنید
- به طور مرتب ورزش کنید تا قدرت و انعطاف پذیری در مفاصل و ماهیچه ها حفظ شود
پس از در رفتگی مفصل کتف، ممکن است فرد مستعد در رفتگی در آینده نیز باشد. برای جلوگیری از بروز مجدد، تمرینات قدرتی و پایداری خاصی را که پزشکتان بعد از آسیب دیدگی تجویز کرده است را انجام دهید.
در رفتگی مچ دست چیست؟
