سلامت دندانها به معنای پیشگیری از ابتلا به سایر بیماری ها از جمله مشکلات گوارشی می باشد. اگر دندان ها خراب شوند، مشکلات دیگری را به دنبال دارند. از سوی دیگر درمان دندانهای تخریب شده به هزینه های زیادی نیاز دارد. گاهی نیز ممکن است نتیجه دلخواه حاصل نشود. در این میان پیشگیری از ابتلا به بیماری های دندان اهمیت پیدا می کند.
اگر فرد احساس کند دندانهایش در معرض بیماری و خراب شدن هستند، باید به پزشک مراجعه کند. دندانپزشک ابتدا دندانهای بیمار را بررسی می کند و پس از اینکه تشخیص داد به ترمیم نیاز ندارند، در صورت نیاز برای آنها دارو تجویز می کند. اغلب داروهایی که از سوی دندانپزشک زیبایی برای دندانها تجویز می شود، سلامت آنها را در پی دارد. از جمله مهمترین این داروها می توان به قرص های حاوی کلسیم اشاره کرد. این دارو با تامین کلسیم مورد نیاز بدن، موجب استحکام دندانها می شود.با این وجود برخی از داروها که برای درمان بیماری ها استفاده می شود، گاهی آسیب جدی به دندانها وارد می کند. از جمله این داروها که بر روی سلامت دندان تاثیرات نامطلوبی دارند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
پوسیدگی دندان
برخی از داروها حاوی مقدار زیادی گلوکز (نوعی قند مصنوعی) هستند که این ماده تاثیرات مخربی بر روی دندانها دارد. برای مثال شربت های ضدسرفه در حالت عادی تلخ هستند. اما برای خوشایند شدن طعم آنها، از ماده شیرین کننده برای آنها استفاده می شود. بنابراین توصیه می شود زمانی که از داروهای شیرین استفاده می شود، حتما پس از مصرف، دهان را با آب بشویید. بویژه در خرسالان این امر اهمیت بیشتری دارد تا دندانهای کودک در معرض پوسیدگی قرار نگیرد.
آسیب به مینای دندان
برخی داروها حاوی یک ماده اسیدی هستند که به مرور زمان مینای دندان را از بین می برند. برای مثال آسپرین یک داروی اسیدی است که در زمان جویدن، اسید آن مینای دندان را از بین می برد. پس از مصرف این دارو باید دندانها را بخوبی شست.
تغییر رنگ دندان
برخی داروها به مرور زمان موجب تغییر رنگ دندانها می شوند. برای مثال قطره های آهن و داروهای تقویتی که بیشتر برای خردسالان استفاده می شود، دندانهای آنها را تیره رنگ می کند. اگر چه فقط رنگ دندان سیاه می شود، اما چهره کودک زشت می شود. اگر این داروها در بزرگسالان استفاده شود، دندانها قهوه ای تیره می شوند که درمان دندان تنها با روکش کردن ممکن می شود.
همچنین داروهایی که حاوی فلوراید هستند، اگر چه موجب استحکام دندانها می شود، اما به مرور زمان رنگ دندانها را تغییر می دهند. از جمله داروهای حاوی فلوراید می توان به کلرهگزیدین (دهانشویه)، داکسی سایکلین و تتراسایکلین اشاره کرد. خمیردندان و آب نیز حاوی مقدار زیادی فلوراید هستند.اغلب داروهای آتروپین، آنتی هیستامین، داروهای ضدافسردگی و مسکن ها نیز عوارض جانبی روی دندان ها داشته ممکن است باعث بروز لکه های زرد دائمی و یا خشکی دهان شوند.
مصرف دارو در دوره بارداری
براساس نظر متخصصین مصرف برخی داروها از قبیل تتراسایکلین تاثیر نامطلوبی بر روی دندانهای فرزند دارد. ماده تتراسایکلین در کلسیم بدن جنین ته نشین می شود و پس از تولد و رویش دندانها، موجب زرد شدن آنها می شود. به مرور زمان هم دندانهای زرد شده در معرض نور خوشید قرار می گیرند که از رنگ زرد به قهوه ای متمایل می شوند.
خونریزی
مصرف برخی دیگر از دندانها به لثه ها آسیب می رساند و هر از گاهی موجب خونریزی لثه می شود. از جمله مصرف بیش از حد آسپیرین و داروهای ضدانعقاد که از لخته خون جلوگیری می کند، خونریزی لثه را به دنبال دارد. اگر فرد به جراحی لثه نیاز پیدا کند، خونریزی لثه مانع از انجام درمان می شود.
پوکی استخوان
برخی داروها تراکم استخوان ها را کمتر می کنند. بنابراین تاثیر نامطلوبی نیز بر روی دندانها دارند. اگر در دهان ایمپلنت وجود داشته باشد، پوکی استخوان آسیب جدی به آن وارد می کند. زیاده روی در مصرف داروهایی از قبیل ایبوبروفن موجب ابتلا به پوکی استخوان می شود. در نتیجه دندانها استحکام خود را از دست می دهند.
داروهایی که عامل خشکی دهان و پوسیدگی دندان می شود
در این قسمت رایج ترین داروهایی را نام می بریم که می تواند عاملی برای خشکی دهان و پوسیدگی دندان باشد و سپس به شما خواهیم گفت که چه اقداماتی می توانید در این مورد انجام دهید.
داروهای ضد اسید
اسید و رفلاکس معده می تواند عاملی برای پوسیدگی دندان باشد . درمان این وضعیت ها با آنتی اسید ها ممکن است برای بهداشت دهان شما مضر باشد از آن جایی که ضد اسید ها احتمال آسیب دیدگی به دندان بر اثر اسید داخل دهان را کاهش می دهند اما می توانند باعث ضعیف شدن دندان و پوسیدگی آن شوند.آنتی اسیدها همچنین حاوی قند هستند و شیرین کننده های مصنوعی دارند که عاملی برای تخریب دندان می باشد. ضد اسید های جویدنی مخصوصا برای دندان مضر می باشند و می توانند بین دندان تان گیر کنند و پوسیدگی آن را به وجود بیاورند.
داروهای مسکن
بیمارانی که درد مزمن را تجربه می کنند، اغلب از بیماری های دندانی و پوسیدگی دندان به دلیل خشکی دهان رنج می برند زیرا عوارض جانبی داروهای مسکن و اوپیوئیدها می توانند عاملی برای خشکی دهان و پوسیدگی دندان باشد.
آنتی هیستامین ها و داروهای ضد سرفه
آنتی هیستامین دریافت کننده های هیستامین را برای جلوگیری از واکنش های آلرژیک مسدود می کند. اگرچه که اثرات جانبی یکسانی در نواحی دیگر بدن اتفاق می افتد که شامل دهان و دندان می شود.آنتی هیستامین ها آزادسازی بزاق را مسدود می کنند که عاملی برای خشکی دهان است. داروهای ضدسرفه یکی دیگر از درمان های رایج برای آلرژی ها و سرماخوردگی ها می باشند.داروهای ضد سرفه نیز عاملی برای خشکی دهان هستند. شربت سرفه می تواند سطح دیگری از آسیب را به دندان ها وارد کند زیرا میزان اسید بالایی دارد و مانند آنتی هیستامین ها می تواند موجب پوسیدگی و یا از بین رفتن رنگ دندان شود.
داروی فشار خون
بتا بلاکرها و بلاکر های کانال کلسیم ، داروهای ادرارآور، داروهای قلب و آنژیوتنسین ها باعث مسدود سازی آنزیم ها می گردند. در نتیجه برای درمان فشار خون بالا تجویز می شوند . این داروها همگی عوارض جانبی مثل خشکی دهان دارند و احتمال پوسیدگی دندان را بالا می برند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی اثرات منفی زیادی روی سلامت استخوان ها دارند که می تواند باعث افزایش احتمال پوسیدگی دندان، تنفس بدبو، بیماری های لثه، عفونت های مخمری دهانی و شکست درمان ایمپلنت شود. مهم تر از همه داروهای ضد افسردگی عاملی برای خشکی دهان هستند.
آسپیرین
برخی داروهای پرمصرف مانند آسپیرین که برای رقیق شدن خون تجویز می شود، عوارض دندانی مانند خونریزی لثه به همراه دارد. اگر از قبل به التهاب لثه دچار باشید و به مدت طولانی برای بهبود ناراحتی های قلبی آسپیرین مصرف کنید، بیشتر دچار خونریزی از لثه که ناشی از مصرف آسپیرین باشد، می شوید. با قطع کردن این دارو خونریزی لثه درمان می شود اما این کار فوق العاده خطرناک است.
مکمل آهن و سیاهی دندان
آیا به دلیل فقر آهن و کم خونی مکمل آهن مصرف می کنید؟ مکمل آهن به شکل شربت می تواند باعث سیاه شدن رنگ دندان حتی با چند روز استفاده شود. معمولا با قطع مصرف دارو، سیاهی دندان هم رفع می شود اما بهترین روش این است که از قطره چکان استفاده کنید تا دندان ها تغییر رنگ ندهند و بلافاصله بعد از مصرف قطره آهن آب بنوشید. اگر احساس می کنید سیاه شدن دندان در حال پیشرفت است و مایه نگرانی شما شده، هرگز سرخود مصرف مکمل آهن را قطع نکنید و ابتدا با متخصص در این رابطه صحبت کنید.
دهانشویه و تغییر رنگ دندان
غیر از قطره آهن برخی دهانشویه ها هم می توانند باعث قهوه ای شدن رنگ دندان ها یا پروتزهای دندانی شوند. بیشتر این نوع دهانشویه ها حاوی کلرهگزیدین هستند. معمولا تاثیر این نوع دهانشویه ها بعد از گذشت 15 روز از استفاده، نمایان می شود. به همین دلیل بهتر است بیش از 10 روز از آن ها استفاده نکنید. اگر متوجه تغییر رنگ دندان شدید، فورا استفاده از دهانشویه را کنار بگذارید و در عین حال که دندان ها را مسواک می زنید به خوبی آن ها را آب بکشید.