غرب هیچ برگ برنده دیگری برای تحمیل فشار جدید بر ایران ندارد!

راهبرد انتخابی دولت آقای رئیسی به روشنی اعلام شده است؛ ما به هیچ وجه مرحله به مرحله پیش نمی رویم و مذاکره فقط و فقط برای برداشته شدن کامل تحریم ها است و تداوم برجام و احیای آن فقط به این شرط میسر است که آمریکا کل تحریم های برجامی را به صورت کامل و یک جا بردارد.

ساعد نیوز: مذاکرات برای احیای برجام با استقرار دولت بایدن در کاخ سفید در دولت دوازدهم کلید خورد و چندین دور مذاکره در وین بین طرف ایرانی و طرف های غربی صورت گرفت. با تغییر دولت در ایران و شروع ریاست جمهوری آقای رئیسی، بسیاری بر این عقیده بودند که بلافاصله تیم جدید دیپلماسی کشور این مذاکرات را از سر خواهد گرفت ولی دولت ترجیح داد که این مذاکرات با وقفه ای چهارماهه با بررسی روند مذاکرات قبلی به صورت شروع شود. چه دلایلی این وقفه پیش آمده را توجیه می کند؟

دکتر سید جعفر قنادباشی: ما دو مرحله مختلف را در جریان اجرای برجام و تعامل با طرف غربی پشت سر گذاشتیم و برای ورود به مرحله سوم، نیازمند تعریف راهبرد جدیدی بودیم. در مرحله اول، ما بعد از امضای برجام، در دولت آقای روحانی، به صورت دقیق، تمام تعهداتمان را انجام دادیم؛ غنی سازی را متوقف کردیم؛ بازرسی های فراپادمانی را پذیرفتیم و هر آنچه که غرب می خواست و شاید بیشتر از آن چیزی که آنها در نظر داشتند را انجام دادیم تا اعتماد حداکثری را برای اجرای کامل تعهدات طرف غربی ایجاد شود. ولیکن طرف غربی بنا به ذات و طبیعت خودش، از انجام تعهداتش سرباز زد و حتی فشارها و تحریم های جدیدی را علیه ملت ایران وضع کرد. در مرحله دوم با تصویب قانون راهبردی رفع تحریم ها در مجلس شورای اسلامی، دولت موظف شد که برای مقابله با عهدشکنی غرب، تعهدات را به صورت مرحله ای کاهش دهد تا نقطه ای که طرف غربی و مشخصاً آمریکایی ها بدانند که ما اگر قرار است به برجام پایبند بمانیم این پایبندی باید با اجرای تعهدات طرف غربی تضمین شود. این اقدام نیز در اواخر دولت آقای روحانی صورت گرفت و خُب در ایران انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم برگزار شد و این حق دولت جدید بود که راهبرد خودش را برای پیگیری مذاکرات احیای برجام مشخص کند. دولت جدید در اواسط مرداد ماه بر سر کار آمد و برای تدارک مقدمات اولیه تشکیل دولت و انتخابات نفرات مورد اعتماد با توجه به این که دولت از یک جناح دیگر بر سر کار آمده بود زمان نیاز بود. پایه گذاری های جدیدی در داخل و خارج نیاز بود و باید ریل گذاری هایی برای حرکت جدید در دولت سیزدهم صورت می گرفت. بنابراین، دو عامل بیشترین تأثیر را بر روی وقفه به وجود آمده داشت: یکی بی عملی دولت آقای روحانی در آخرین ماه های ریاست جمهوری اش و مشکلات عدیده ای گریبانگیر کشور بود از جمله بحث واکسیناسیون که دولت آقای رئیسی آن را با جدیت به عنوان اولویت اول دنبال کرد، و عامل دیگر، نیاز مبرم به اتخاذ تصمیم راهبردی برای پیشبرد مؤثرتر مذاکرات. راهبرد انتخابی هم به روشنی اعلام شده است؛ ما به هیچ وجه مرحله به مرحله پیش نمی رویم و مذاکره فقط و فقط برای برداشته شدن کامل تحریم ها است و تداوم برجام و احیای آن فقط به این شرط میسر است که آمریکا کل تحریم های برجامی را به صورت کامل و یک جا بردارد.

درست است که شهادت شهید سپهبد سلیمانی برای ما داغ سنگینی بود ولیکن شهادت ایشان ثمرات و دستاوردهای بزرگی برای ملت ایران داشت. این فرهنگ عاشورایی است. خون می دهیم و پیروزی های بزرگتری نصیبمان می شود و در برابر ظلم سکوت نمی کنیم.

ساعد نیوز: دولت هشتم آذر ماه را برای شروع دور جدید مذاکرات وین برای احیای برجام انتخاب کرد. آذر ماه یادآور شرارت های اسرائیل با حمایت مستقیم غرب و آمریکا است. در هفتم آذر ماه 1399 اسرائیل دکتر محسن فخری زاده دانشمند برجسته هسته ای ایران را به شهادت رساند و در هشتم آذر ماه 1389 دکتر مجید شهریاری دیگر دانشمند بزرگ هسته ای کشورمان به دست عمال صهیونیستی به شهادت رسید. انتخاب این تاریخ برای شروع دور جدید مذاکرات چه پیام هایی را به داخل و خارج کشور دارد؟

دکتر سید جعفر قنادباشی: به نظر من انتخاب این تاریخ برای شروع مذاکرات بسیار هوشمندانه بوده است و چندین پیام می تواند به داخل و خارج مخابره کند. یکی از این پیام ها به داخل کشور این است که علیرغم پیش کشیدن راه مذاکره از سوی غرب، ترور و ایجاد رعب و وحشت و راه های غیردیپلماتیک نیز به صورت جدی در دستور کار غرب است و نباید از این موضوع غفلت کرد. همین موضوع هم دلیل بی اعتمادی به غربی ها است. کشورهای غربی حتی اگر هم به صورت مستقیم در این ترورها نقش نداشتند و این اسرائیل بود که این ترورها را انجام داد ولی در برابر این ترورها سکوت کردند و حتی در مواردی به صورت آشکار این ترورها را تأئید کردند. ایران عضو آژانس بین المللی اتمی است و در چارچوب این پیمان بین المللی حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را دارد. انرژی هسته ای امروز در همه جای دنیا در حال گرفتن جای سوخت های فسیلی است. یکی از موضوعاتی که در گلاسکو در کنفرانس تغییرات اقلیمی مطرح شد همین جایگزینی سوخت پاک و سبز با سوخت های فسیلی است که بلای جان جهان شده و گرمایش جهانی را ایجاد کرده است. ولی ما شاهد این بودیم که به بهانه های واهی دانشمندان هسته ای ما که در حال تلاش برای ایجاد بستر لازم برای استفاده از انرژی هسته ای در ایران بودند، توسط اسرائیل با چراغ سبز آمریکا ترور شدند. پیام دیگر انتخاب این تاریخ آن است که ما علیرغم ایجاد رعب و وحشت و ترور از پای ننشسته ایم. مواضع ما مستحکم تر شده است. این هم به فرهنگ شیعی برمیگردد. خون شهید صدها اراده را تقویت می کند. درست است که شهادت شهید سپهبد سلیمانی برای ما داغ سنگینی بود ولیکن شهادت ایشان ثمرات و دستاوردهای بزرگی برای ملت ایران داشت. این فرهنگ عاشورایی است. خون می دهیم و پیروزی های بزرگتری نصیبمان می شود و در برابر ظلم سکوت نمی کنیم. سومین پیامی که می توانم در اینجا به آن اشاره کنم این است که مردم ما زخم خورده اند. امروز مردم عقبه تلخی را در زمینه تعامل با غرب در اختیار دارند. در دولت قبل به این موضوع توجه کافی نمی شد. دولت آقای روحانی از بسیاری از ظرفیت های دیپلماسی کشور استفاده نکرد. تعامل با غیرمتعهدها، متحدین، همسایگان هیچگاه در دستور کار دولت آقای روحانی نبود. امروز مردم ما به غرب بی اعتماد هستند. سال های سال غرب وعده های دروغین به ما داده است. دلالتش همین خون پاک شهدای هسته ای ما است که اسرائیل با حمایت آمریکا و غرب بر روی زمین ریخته است. امروز غربی ها در دشمنی با مقاومت اسلامی خنجر را از رو بسته اند. قرار دادن حماس در لیست تروریست ها توسط بریتانیا یا قرار گرفتن حزب الله لبنان در لیست تروریست ها توسط استرالیا همه یک معنا دارد؛ تأئید جنایت های اسرائیل و حمایت بی پرده از رژیم غاصب صهیونیستی. امروز مردم ما می دادند که دیپلمات های ما در وین با کشورهایی در حال مذاکره هستند که از تروریسم حمایت می کنند.

ممکن است که در بدنه دولت هم افرادی باشند که چنین نگاه منفی ای به برجام داشته باشند و به هیچ وجه به غرب اعتماد ندارند. ولیکن این بدان معنا نیست که ایده ها و عقاید این افراد حاضر در دولت، همان مشی و استراتژی کلی دولت است.

ساعد نیوز: یکی از مسائلی که در کمپین های انتخاباتی آقای رئیسی به صورت برجسته مطرح می شد؛ عدم اعتماد به غرب و انتقاد صریح از برجام بود. بسیاری از جریان های حامی دولت مخالف سرسخت برجام هستند و حتی برخی برجام را آتش زدند و صریحاً معتقدند که برجام اساساً برای اجرا نوشته نشده است و نباید روی احیای آن تأکید کرد. آیا با وجود چنین رویکردهایی در بدنه دولت آقای رئیسی، با فرض درستی این ایده که غربیها هیچگاه تعهدات خودشان را آنطور که منتهی به تأمین منافع ملت ایران شود اجرا نخواهند کرد، تأکید بر ادامه گفتگوهای احیای برجام کار درستی است؟

دکتر سید جعفر قنادباشی: البته شکی نیست که افراد آزادند که عقیده خودشان را درباره برجام ابراز کنند و هیچ کس اعتراضی به این موضوع ندارد و ممکن است که در بدنه دولت هم افرادی باشند که چنین نگاه منفی ای به برجام داشته باشند و به هیچ وجه به غرب اعتماد ندارند. ولیکن این بدان معنا نیست که ایده ها و عقاید این افراد حاضر در دولت، همان مشی و استراتژی کلی دولت است. در دولت های غربی هم حتی ممکن است افرادی حاضر باشد که معتقد به مذاکره نیستند و گزینه های دیگری را مطرح می کنند. این به معنای آن نیست که دولت بر اساس عقاید این افراد راهبرد خودش را تعیین می کند. بنابراین، این فرضیه ای که مطرح کردید مبنی بر این که دولت آقای رئیسی اعتقادی به مذاکره ندارد فرضیه درستی نیست. خصوصاً حرف های آقای رئیسی را درباره برجام مرور کنید مشاهده می کنید که حرف های بسیار مثبتی بوده است. دولت همیشه دیدگاه ها را احصاء می کند و برایند آن ها را به عنوان سیاست و راهبرد عملی اش انتخاب می کند. و این راهبرد است که اساس عمل در دولت است نه عقاید فردی. آقای رئیسی به صراحت اعلام کرده است که دولت سیزدهم مذاکرات را با قدرت پی خواهد گرفت. اما هیچ چیزی وابسته به نتیجه مذاکرات نیست. تقویت روابط با همسایگان و کشورهای منطقه؛ عضویت ایران در پیمان شانگهای یا حضور قوی در اکو همه در همین راستا است. فعال کردن ظرفیتهای داخلی برای حل مشکلات مردم. دولت آقای روحانی حتی آب خوردن ملت را هم به اجرای برجام گره زده بود. ولی در دولت آقای رئیسی چنین چیزی وجود ندارد. برای ما شکست یا موفقیت مذاکرات مساوی است. در هر نبردی شما باید چنین ذهنیتی داشته باشید. حتی به نظر من، اگر تحریم ها هم شکسته نشود این به نفع صنایع داخلی ما می تواند باشد؛ ما قوی تر می شویم.

مسأله دیگری که می خواهم در اینجا به آن اشاره کنم ضعیف شدن غرب است. امروز آمریکایی ها با سیلی صورت شان را سرخ می کنند. هزینه تحریم ایران را آمریکا می دهد. وقتی آمریکا از هند می خواهد که پول نفت خریداری شده از ایران را ندهد یا به کره جنوبی فشار می آورد که دلارهای نفتی ایران را ندهد در مقابل باید به این کشورها باج بدهد. مگر می شود بدون امتیاز چنین اقدامی را از این کشورها انتظار داشت. بنابراین، هزینه ادامه تحریم ها همه به گردن آمریکا است. تیم جدید مذاکره کننده بر این عقیده است که ما قدرتمندتر شده ایم. مردم به صراحت تجربه کردند که غرب دروغگو است. اهرم فشار مذاکره به هر قیمتی دیگر از سوی مردم وجود ندارد. مردم به خوبی می دانند که با مذاکره با غربی ها چیزی عاید ملت ایران نمی شود. یکی از استراتژی های غرب با برقراری فشار حداکثری تحریم ها، ایجاد قحطی در ایران بود. قرار بود در ایران قحطی ایجاد کنند و بعد آشوب و فروپاشی اقتصادی و براندازی نظام. هیچ یک از این اتفاقات نیفتاد. امروز تولید محصولات اساسی در ایران با کشورهای همسایه قابل مقایسه نیست. این پیشرفت ها با وجود تحریم ها حیرت آور است. بنابراین، سیاست و راهبرد دولت این است؛ اگر توافق شد چه بهتر اگر هم نشد اتفاق خاصی نیفتاده است و ما کار خودمان را می کنیم چون مدیریت کشور به توافق با غرب وابسته نشده است.

همه اهرم های فشار از دست رفته است و امروز شرط گذاشتن آمریکا خنده دار است. دیگر برگ برنده ای دست آمریکا نیست که بخواهد با اتکای به آن برگ برنده شرط بگذارد.

ساعد نیوز: خبرگزاری رویترز از پیشنهاد "توافق موقت" از سوی ایالات متحده آمریکا خبر داده است. گفته می شود طرف آمریکایی خواستار یک توافق شش ماهه است که تحریم ها به صورت موقت برداشته شود و در مقابل اجرای تعهدات از سوی ایران راستی آزمایی شود. به نظر حضرتعالی چنین توافقی اساساً از سوی ایران پذیرفتنی است یا نه؟

دکتر سید جعفر قنادباشی: اولاً آمریکایی ها به دلیل خروج از برجام دارای ضعیف ترین موضع ممکن هستند. دوماً از نظر این که هزینه های دیگر کشورها را دادند وامدار آنها هستند. این نوع شرط گذاری ها در اصل سرپوش نهادن به شکست هایی است که متحمل شدند. ما انتظار نداریم که آمریکایی ها شکست خودشان را به صورت آشکار بپذیرند. آنها ایده توافق موقت را مطرح می کنند که کم کم شکست خودشان را علنی کنند. قدرت لابی های صهیونیستی در آمریکا باعث می شود که آمریکا در این مواقع محافظه کارانه حرکت کند. باید دستورهای اسرائیلی ها هم مد نظر قرار بگیرد. دموکراتها هم تحت تأثیر این لابی قدرتمند در آمریکا هستند. اگر اعلام کنند که ما یک باره تمام تحریم ها را برداشتیم؛ گوشمالی می شوند. بنابراین ایده برداشته شدن مرحله ای تحریم ها را مطرح می کنند. ما پیشتر اجرای مرحله به مرحله تعهدات را تجربه کردیم و نتیجه ای نگرفتیم؛ بنابراین، استراتژی ما برداشته شدن کل تحریم ها است. عقل سالم و عقل روشن و عقلی که منافع ملی را در نظر می گیرد هیچگاه راه رفته و شکست خورده را انتخاب نمی کند. ما در هر دو مرحله در دولت آقای روحانی دروغگو بودن طرف غربی را شاهد بودیم. در تیم هسته ای دولت آقای روحانی فردی حاضر بود که برای انگلیس جاسوسی می کرد. وندی شرمن خودش در جمعی گفته بود که ما واژه ها را طوری انتخاب می کردیم که ابهام وجود داشته باشد و بعداً بتوانیم به طرف ایرانی زور بگوئیم. ولی تیم مذاکره کننده ما این موضوع را نفهمیده بود. ما تعهداتمان را انجام دادیم بدون این که نتیجه ای در بر داشته باشد. دیگر تحریم جدیدی وجود ندارد که بر علیه ما اعمال شود. این مطلبی است که بوش پسر خودش به آن اذعان کرده بود. ترامپ به عنوان دیوانه ترین رئیس جمهور تاریخ ایالات متحده فشار حداکثری را به کار برد ولی به نتیجه ای نرسید. همه اهرم های فشار از دست رفته است و امروز شرط گذاشتن آمریکا خنده دار است. دیگر برگ برنده ای دست آمریکا نیست که بخواهد با اتکای به آن برگ برنده شرط بگذارد.

دکتر سید حسین نقوی حسینی : تجربه تلخ اعتماد به غرب و راه روشن دولت انقلابی