گرمازدگی شرایطی است که علائم آن شامل عرق شدید و نبض بالا است. این یکی از سه سندروم مرتبط با گرما است که گرفتگی عضلات را خفیف ترین و گرمازدگی شدید ترین آن موارد است.علل گرمازدگی عبارتند از قرار گرفتن در معرض دمای بالا، به ویژه هنگامی که همراه با رطوبت بالا و فعالیت فیزیکی شدید باشد. بدون درمان سریع، گرمازدگی می تواند منجر به یک وضعیت تهدید کننده زندگی شود. خوشبختانه، گرمازدگی قابل پیشگیری است.
علل گرمازدگی
ترکیب گرمای بدن با گرمای محیط دمای مرکزی نامیده می شود. این به معنی دمای داخلی بدن است. بدن برای حفظ درجه حرارت مرکزی طبیعی که تقریباً ۹۸.۶ فارنهایت (۳۷ درجه سانتیگراد) است نیاز به دریافت گرما از محیط یا از دست دادن گرما دارد. در صورت بروز مشکل در عدم توانایی بدن در خنک کردن دمای مرکزی خود، گرمازدگی اتفاق می افتد.در هوای گرم بدن عمدتا با تعریق خنک می شود. تبخیر عرق دمای بدن را تنظیم می کند. با این حال، وقتی در هوای گرم و مرطوب بیش از حد ورزش کنید یا فعالیت سنگین داشته باشید، بدن قادر به خنک کردن خود نخواهد بود. در نتیجه ممکن است دچارگرمازدگی، خفیف ترین نوع بیماری مرتبط با گرما، شوید.علائم گرما گرفتگی معمولاً شامل تعریق شدید، خستگی، تشنگی و کرامپ یا گرفتگی عضلات است. درمان سریع نیز معمولاً از پیشرفت علائم آن جلوگیری می کند. گرما گرفتگی را می توان با نوشیدن مایعات یا نوشیدنی های ورزشی حاوی الکترولیت ها، رفتن به مکان خنک تر مانند اتاق با تهویه مطبوع یا زیر سایه و استراحت، درمان کرد.علاوه بر هوای گرم و فعالیت شدید، سایر دلایل گرمازدگی عبارتند از:
- کمبود آب بدن که باعث کاهش توانایی تعریق و حفظ درجه حرارت طبیعی بدن می شود.
- مصرف الکل که می تواند توانایی بدن در تنظیم دما را تحت تأثیر قرار دهد.
- پوشیدن لباس زیاد، به خصوص لباس هایی که اجازه نمی دهند عرق به راحتی تبخیر شود.
علائم گرمازدگی
علائم و نشانه های گرمازدگی ممکن است به طور ناگهانی یا در طول زمان، به خصوص در دوره های طولانی مدت ورزش ایجاد شود. علائم و نشانه های گرمازدگی عبارتند از:
- پوست مرطوب سرد با گرگرفتگی در هنگام گرما
- عرق کردن شدید
- ضعف
- سرگیجه
- خستگی
- نبض ضعیف یا تند
- فشار خون پایین
- گرفتگی عضلات
- حالت تهوع
- سردرد
روش های درمان گرمازدگی در خانه
درمان گرمازدگی، عوارض مرتبط با گرمازدگی بستگی به شدت آن دارد. درمان فوری گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر دیدید کسی دچار گرمازدگی شده، فوراً یک آمبولانس خبر کنید یا هر چه سریع تر او را به نزدیک ترین بیمارستان برسانید. اولین اقدام، کاهش هر چه سریع تر دمای بدن فرد است.
برای درمان گرمازدگی ماست بخورید
مصرف ماست با آب برای مقابله با گرمازدگی بسیار مفید است و پیشنهاد می شود برای درمان گرمازدگی ماست بخورید. دو قاشق ماست را با کمی نمک و پودر زیره در آب حل کرده و بنوشید. با نوشیدن 1 الی 2 لیوان دوغ در روزهای گرم می توانید تا حد زیادی از گرمازدگی جلوگیری کنید.ماست به دلیل داشتن آب باعث طراوت و سرد شدن بدن تان می شود. همچنین ماست شامل پروبیوتیک ها، پروتئین ها، مواد معدنی و ویتامین است که مواد مورد نیاز بدن شما را نیز تامین می کند.
برای درمان گرمازدگی حمام آب خنک بگیرید
حمام آب سرد و خنک اقدامی ضروری و اورژانسی در مقابله با گرمازدگی است. دوش گرفتن با آب سرد یا غوطه ور شدن در وان به مدت 15 تا 20 دقیقه می تواند دمای بدن رو کاهش دهد و یکی از اقدامات ضروری و اورژانسی قبل از رساندن فرد گرمازده به بیمارستان است. این درمان توسط متخصصان نیز توصیه می شود زیرا خنکی آب باعث کاهش کلی درجه حرارت بدن می شود.هیچ وقت از آب یخ برای این کار استفاده نکنید زیرا ممکن است درجه حرارت بدن را به شدت کاهش دهد که این امر عوارض بیشتری را در پی خواهد داشت. دمای آب کمی خنک باشد کافی است.
استفاده از طب چینی برای درمان گرمازدگی
در حال حاضر در بیشتر جهان و بخصوص در طب چینی استفاده از ماش افزایش یافته یکی از درمان های اصلی برای گرمازدگی محسوب می شود. زیرا ماش گیاهی ضد تب در طبیعت است و جوشانده ی آن باعث دفع سموم بدن می شود. یک فنجان ماش را به همراه 3 فنجان آب بجوشانید و عصاره ی آن را برای کاهش دمای بدن تان میل کنید.
استفاده از روغن های گیاهی برای درمان گرمازدگی
روغن نعناع، روغن اسطوخودوس، روغن زیتون یا روغن بادام رو به نسبت های مساوی باهم مخلوط کرده و در پشت گردن، کف دست و داخل مچ دست بمالید. با این کار شما به کاهش دمای بدن تان کمک می کنید. اسطوخودوس برای تسکین پوست در موقع آفتاب سوختگی و همچنین برای اعصاب نیز بسیار مفید است. روغن نعناع اثر خنک کنندگی برای بدن دارد و تب رو کاهش می دهد.
برای درمان گرمازدگی آب پیاز استفاده کنید
دو راه برای استفاده از آب پیاز در درمان گرمازدگی وجود دارد:
با دیدن علایم گرمازدگی و برای کاهش دمای بدن تان آب پیاز را در پشت گوش، زیر پا و روی قفسه ی سینه ی خود بمالید.بعد از گرمازدگی یک قاشق چای خوری آب پیاز را با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کرده و میل کنید.
بهتر است که این مخلوط را تا چند روز بعد از گرمازدگی هم مصرف کنید تا کاملا علائم برطرف بشوند. آب پیاز به عنوان یکی از درمان های طبیعی در گرمازدگی استفاده می شود اما مکانیزم دقیق عملکردش هنوز شناخته شده نیست.
آب تمبر هندی برای درمان گرمازدگی
تمبر هندی را برای چند دقیقه بجوشانید و عصاره ی آن را با شکر یا عسل مخلوط و استفاده کنید. میوه ای با طبیعت سرده و برای رفع تشنگی و از بین بردن تب بسیار مفید است. حتی استفاده از تمبر هندی تهوع را هم از بین می برد.
برای درمان گرمازدگی آب گشنیز بنوشید
برای رفع تهوع و استفراغ آب گشنیز بنوشید. گشنیز گیاهی خنک کننده است و با از بین بردن حرارت بالای بدن علائم گرمازدگی رو بهبود می بخشد.
سرکه سیب برای درمان گرمازدگی
یک قاشق چایخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید. سرکه سیب حاوی مواد معدنی و ویتامین هاست که به دوباره پر کردن الکترولیت های از دست رفته ی بدن کمک می کند.
درمان گرمازدگی در کودکان
- هرچه سریع تر کودک خود راخنک کنید و لباسش را در آورید.
- از مایعات خنک اما نه چندان سرد برای کودک استفاده کنید.
- استفاده از پنکه و آب ولرم هم برای رفع گرما موثر است.
- بهتر است بلافاصله بعد از کاهش دمای نوزاد یا کودکتان، او را به مرکزدرمانی ببرید تا اقدامات لازم برای جلوگیری از گرمازدگی انجام شود.
پیشگیری از گرمازدگی
می توانید برای جلوگیری از گرمازدگی و سایر بیماری های مرتبط با گرما اقدامات احتیاطی انجام دهید. هنگام افزایش دما، به یاد داشته باشید:
- لباس های سبک و گشاد بپوشید: پوشیدن لباس اضافی یا تنگ، جلوی خنک شدن بدن را می گیرد.
- مواظب آفتاب سوختگی باشید: آفتاب سوختگی بر توانایی خنک شدن بدن تأثیر می گذارد. بنابراین در فضای باز از کلاه لبه دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵ هر دو ساعت یک بار استفاده کنید.
- مصرف مایعات فراوان:هیدراته ماندن به تعریق و حفظ دمای بدن کمک می کند.
- احتیاط در مصرف داروهای خاص: اگر داروی مصرفی شما اختلالی در میزان آب بدن یا دفع گرما به وجود می آورد، مراقب مشکلات مربوط به گرما باشید.
- داخل اتومبیلی که پارک شده ننشینید: این یکی از دلایل عمده مرگ های ناشی از گرما در کودکان است. دمای خودرویی که زیر آفتاب پارک شده می تواند در عرض ۱۰ دقیقه، ۲۰ درجه فارنهایت (بیش از ۷/۶ درجه سانتیگراد) افزایش یابد.
نشستن داخل اتومبیل پارک شده در هوای گرم، حتی اگر شیشه ها پایین یا ماشین زیر سایه باشد، ایمن نیست. وقتی ماشین را پارک می کنید برای جلوگیری از ورود کودکان به داخل، آن را قفل نگه دارید. - در ساعات گرم روز به خود استراحت دهید: اگر مجبور به انجام فعالیت شدید در روز گرم هستید، مایعات بنوشید و مرتبا در یک مکان خنک استراحت کنید. ورزش یا فعالیت بدنی را در ساعات خنک روز مانند صبح زود یا عصر انجام دهید.
- به آب و هوای جدید خو بگیرید: زمان کار یا ورزش در گرما را تا زمانی که به آن خو می گیرید، محدود کنید. افرادی که به هوای گرم عادت ندارند، مستعد ابتلا به بیماری های مربوط به گرما هستند. چند هفته طول می کشد تا بدن با هوای گرم سازگار شود.