بسیاری از افراد، فاصله زیاد بین دندان ها غالباً بین دندان های قدامی یا پیشین دیده می شود، اگرچه دندان های عقب نیز گاهی فاصله دار می شود. فاصله بین دندانی گاهی بزرگ و نتیجه یک یا چند دندان غایب است و گاهی فاصله یا فضای مختصر و کوچکی است که بین دندان ها ایجاد شده است. دندان های فاصله دار عموماً در کودکان مشاهده می شود، البته این وضعیت موقتی است و به خودی خود پس از افتادن دندان های شیری و درآمدن دندان های دائمی اصلاح می شود. اما فاصله بین دندان ها در بزرگسالان دائمی است و درمان ارتودنسی باید برای اصلاح و بستن این فاصله انجام شود.
علل فاصله دار شدن دندان ها
متناسب نبودن اندازه دندان ها با اندازه فک شایع ترین دلیل درمان برای بستن فاصله بین دندان است. فاصله زمانی ایجاد می شود که بزرگی دندان ها طبیعی باشد، اما فک بیش از حد بزرگ باشد، یا بالعکس اندازه فک معمولی اما دندان ها بیش از حد کوچک باشد.
عارضه خاصی به نام دندان لترال میخی شکل که باعث نقص رشدی دندان ثنایای لترال می شود، فاصله ای را بین این دندان و دندان های مجاور یعنی ثنایای میانی و نیش ایجاد می کند.فاصله زیاد بین دندان ها باعث می شود که دندان ثنایای میانی به سمت فضای خالی حرکت کند و فاصله کمی بین دو دندان ثنایای میانی نیز ایجاد شود.دندان غایب یا نهفته، عادت های دهانی مانند زبان زدن و مکیدن انگشت، بیماری های لثه، مزیودنس (دندان اضافی) و فرنوم لبی بزرگ از دیگر علل فاصله دار شدن دندان ها به شمار می آید.فاصله بین دندان ها گاهی مربوط به دندان غایب می شود، این فاصله به مرور زمان و با حرکت کردن بقیه دندان ها به سمت این فضا بیشتر می شود و دندان های بیشتری فاصله دار می شوند.عادت های دهانی مانند زبان زدن و مکیدن انگشت، دندان های پیشین را به جلو می راند و با جلو آمدن آن ها دندان ها فاصله دار می شود.
مینای دندان چیست و علائم تخریب آن؟
ناهمخوانی طول قوس با دندان ها
این اختلاف طول که در آن طول قوس دندانی بیشتر از دندان های موجود می باشد می تواند موجب بروز فاصله ی میان دندان ها شود. این حالت می تواند در اثر شرایطی چون افتادن دندان، کوچک بودن دندان ها، بزرگ بودن اندازه ی فک و کشیدن دندان که موجب رانده شدن دندان های مجاور می گردد، پدید آید.
فرنوم بین دندان ها
فرنوم یک بافت ضخیم و گوشتی است که در قسمت جلویی دهان وجود دارد و بر روی لثه های طرف بالا و پایین مشاهده می شود. این بافت می تواند منجر به ایجاد فاصله میان خط میانی دندان ها شود. در این حالت به علت وجود بافت پیوندی قرار گرفته در میان دو دندان جلویی از نزدیک شدن آنها به همدیگر جلوگیری می شود.
عادت فشار دادن دندان ها
عاداتی چون مکیدن انگشت و زبان، فشار دادن زبان و غیره نیز سبب ایجاد فاصله بین دندان ها می گردد. این گونه عادت ها در موارد جلوآمدگی دندان ها و بوجود آمدن فاصله بین دندان های جلویی مشاهده می شوند.
ارث بری ناهنجاری های دندان
دیاستم یا فاصله بین دندان ها معمولاً ارثی و نتیجه تفاوت اندازه بین دندان ها و فک است. چنانچه دندان ها کوچک باشد، فضایی بین دندان ها ایجاد می شود. در اکثر موارد فک یا بیش از اندازه برای دندان ها بزرگ است و وجود فضای اضافی باعث می شود دندان ها از هم فاصله بگیرند یا این که بالعکس فک برای دندان ها بسیار کوچک است و دندان ها به دلیل کمبود فضا به هم فشرده می شوند و یک یا چند دندان نامرتب می شود.
فرنوم لب
رشد بیش از حد لثه به ویژه فرنوم لب علت دیگر فاصله دار شدن دندان ها است. فرنوم لب بافت باریکی است که لب بالا را به خط لثه بین دو دندان پیشین متصل می کند. بزرگ بودن فرنوم لبی یا پایین بودن اتصال لب بالا غالباً باعث فاصله دار شدن دندان های پیشین (قدامی) فک بالا می شود. این عارضه دیاستم میانی نامیده می شود.
چگونه می توان نامرتبی دندان را متوقف کرد؟
بسیاری از افراد به صورت ژنتیکی دچار نامرتبی دندانی می شوند اما برخی از رفتارها نیز در ایجاد این نامرتبی، دخالت دارد.اگر فرزند شما عادت به مکیدن انگشت شست خود دارد، باید برای پیشگیری از نامرتبی دندان هایش، وی را از این کار، باز دارید.اگر فرزند شما دارای دندان غایب است، به ارتودنتیست مراجعه کنید تا با ارائه راهکارهای خود، دندان غایب را بر سر جای اصلی خود قرار دهد.خواب بر روی شکم، می تواند به نامرتبی دندان منجر شود.
روش درمان فاصله بین دندان ها:
1. درمان فاصله بین دندان با درمان اورتودنسی: در مواردی که بهم ریختگی شدید دندانی وجود دارد و ترتیب دندانها هم مرتب نیست طبعا ارتودنسی دندانهای فاصله دار درمان موفقی است.
2. اگر فرنوم بلند ، علت فاصله افتادن بین دندان ها ست؛ در صورتی که در سنین پایین جراحی فرنکتومی انجام شود ، دندانها به جای خود بر می گردند و این امر خود باعث درمان فاصله بین دندانها بصورت خودبخود میشود.
3. اگر علت فاصله بین دندانی ، بیماریهای پریودنتال باشد، قطعا ابتدا باید مشکل لثه شما بر طرف شود و بعد دندانها با توجه به شرایط آنها یا اورتودنسی میشوند ، یا با درمانهای ونیر کامپوزیت و یا لمینیت سرامیکی و یا روکش کردن دندانها ، به پر کردن فاصله دندانها بپردازیم.
4. در مواردی که سایز دندانها کوچک است، برای بستن فاصله بین دندانها میتوان از روشهای ونیر کامپوزیتی یا لامینت دندانی و یا روکش دندانها استفاده کرد.
