ورزش و ماجراجویی ترکیب لذت بخشی است که تنها در چند رشته خاص می توان نمونه های آن را پیدا کرد. غارنوردی بدون شک یکی از جذاب ترین و ماجراجویانه ترین رشته های ورزشی است.غارنوردی ورزش تفریحی نوردیدن و اکتشاف غارهاست.
غارنوردی آماتور
غارنوردان آماتور کسانی هستند که به این فن بیشتر از جنبه ورزشی نگاه می کنند. امروزه تعداد این غارنوردان از غارنوردان حرفه ای بیشتر است و اکثر غارهای جدید توسط این افراد کشف می شود. به طور کلی غارنوردی آماتور بیشتر در میان کوهنوردان رایج است. بسیاری از غارنوردان آماتور به خاطر علاقه خاصی که در طی سال ها غارنوردی به این فن پیدا می کنند تبدیل به غارنوردان حرفه ای می شوند و در بعضی از رشته های آن تجربه های زیادی کسب می کنند. از نگاه غارنوردان آماتور غارنوردی ورزش تفریحی نوردیدن و اکتشاف غارهاست. چالش های مربوطه به نوع و گونه غاری که نوردیده می شود بستگی دارد ولی معمولاً بهره گیری از میخ و طناب و گذر از تنگراه ها، دهلیزها و چالاب ها را شامل می شود. در ایران غارنوردی را یکی از گرایش های کوهنوردی می دانند ولی در برخی کشورها رشته ای جداگانه شمرده می شود. دیگر گرایش های کوهنوردی در ایران از این قرارند: کوه پیمایی (Hiking)، سنگ نوردی (Rock Climbing)، یخ نوردی (Ice Climbing) و صعودهای ورزشی (Sport Climbing)
مهم ترین، پرهیجان ترین و سخت نوردترین غار ایران غار پرآو در استان کرمانشاه است. استان کرمانشاه بعلت دارا بودن محیطی مناسب و در برگرفتن شمار بسیار زیادی غار از جمله ژرفترین و طولانی ترین غارهای ایران و داشتن علاقه مندان بسیار از پیشروترین استان های غارنوردی ایران به شمار می آید. بسیار بر این باورند تنی چند از غارشناسان کرمانشاه غاری ژرفتر از پراو را کشف نموده اند اما برای بکر ماندن آن از آشکار نمودن جایگاه آن خودداری می کنند!! از دیکر غارهای ایران که همواره مورد بازدید غارنوردان باشگاه های غارنوردی ایران قرار می گیرند می توان از غارهای یخ مراد –بورنیک – رود افشان و کهک، قاطرچی و کتله خور نام برد.
غارنوردی حرفه ای
غارنوردان حرفه ای کسانی هستند که برای اهداف خاصی بجز جنبه ورزشی آن پا به اعماق غارها می گذارند. این اهداف که جنبه علمی دارند به رشته های زیر تقسیم می شود: زمین شناسی، دیرین شناسی، باستان شناسی، انسان شناسی، آب شناسی و زیست شناسی.
وسایل اساسی برای غارنوردی
- کفش
محیط غارها به دلیل کمبود نور، مرطوب هستند و مسیر پیمایش غالبا مرطوب، لغزنده و گل آلود هستند، پس برای عبور از درون یک غار باید کفشی مناسب پوشیده باشید. کفش های کوهنوردی و غارنوردی دقیقاً مناسب پیمایشی عالی و بدون دردسر هستند. اما قبل از ورود به غار با توجه به آبی بودن یا خشک بودن آن، باید کفش خود را انتخاب کنید. در غارهای آبی، که به شنا و غواصی نیاز دارد، کفش های پلاستیکی با ساق های بلند که برای عبور از مناطق گل آلود مناسب است، توصیه می شود و در غارهای خشک از کفش های کوهپیمایی استفاده کنید.
- کلاه
کلاه ایمنی که برای حفاظت سر استفاده می شود، در پیمایش تمام غارها لازم و ضروری است. در ضمن کلاه جایی است که چراغ قوه یا بعضی از دیگر وسایل مورد نیازتان را به آن متصل می کنید. همیشه کلاه ایمنی به سر داشته باشید.
- خوراکی ها
در غار شرایطی غیرقابل پیش بینی در انتظار شماست، پس بهتر است برای هر اتفاقی آماده باشید و هرگز ریسک نکنید. شما باید برای مدت زمانی که در غار خواهید بود، غذا و آب به میزان لازم همراه داشته باشید، حمل بارهای بیش از نیاز هم مساله ای است که در ادامه پیمایش از شما بسیار انرژی خواهد گرفت، پس نه کم و نه زیاد، حتماً به میزان لازم برای خود آب و غذا بردارید. نوشیدنی های گرم، مانند چای و قهوه، آجیل ها و میان وعده های پرکالری در مسیر پیمایش بسیار به کار شما می آیند، پس از داشتن آنها غفلت نکنید.
- کیف کمک های اولیه
همانطور که راهنمای گروه باید یک کیف کمک های اولیه کامل به همراه داشته باشد؛ شما نیز سعی کنید که بعضی از لوازم کمک های اولیه را داشته باشید. لازم نیست حتما بار زیادی را با خود حمل کنید. شاید یک باند، چند چسب زخم، بتادین و دیگر لوازم پزشکی برای جراحت های کوچک و زخمی درون کیفتان کمک کننده خوبی است. همچنین به دلیل سرد بودن محیط داخل غارها، حتما لباس گرم بپوشید و اگر کسی آسیب دید، سعی کنید که بدن فرد آسیب دیده را گرم نگه دارید. در راه پیمایی درون غارها، سعی کنید که کمتر بنشینید. چرا که اکثر زمین ها خیس بوده و همین موضوع باعث خیس شدن لباس های شما و در نتیجه کم شدن دمای بدنتان می شود. باید مراقب دمای بدن خود باشید. به همراه داشتن نوشیدنی های گرم در فلاسکی کوچک یا تنقلات انرژی زا همانند انواع آجیل ها نیز می تواند انرژی و گرما را به بدن شما بازگرداند.
- تعداد ی چراغ قوه
از نکات غارنوردی که باید به آن دقت داشته باشید این است که حداقل ۳ منبع نوری مختلف به همراه داشته باشید. منبع های نوری همانند چراغ قوه ها را از میان لوازم ضد آب انتخاب نمایید. همچنین با خود فانوس و شمع نیز بهتر است داشته باشید. اگر به درون غارهایی می روید که به نوعی حکم اکتشاف دارند و از دهانه غار بسیار دور می شوید، حتما مدت زمان روشن ماندن چراغ قوه ها را در نظر داشته باشید. حداقل با خود برای ۴ بار استفاده از چراغ قوه ها، باتری اضافه بردارید. دو دست از باتری ها را درون کوله پشتی ضد آب خود بگذارید و یک دست را در جیب های شلوار خود نگه دارید. یک چراغ قوه پیشانی همانند هد لمپ ها، یک چراغ قوه دستی برای زیر آب و یک چراغ قوه کوچک دیگر خیال شما را از بابت روشنایی درون فضا تاریک غارها، راحت می نماید. لباس غارنوردی به طور کلی باید مستحکم و ضخیم و راحت باشد
- لباس غارنوردی
لباس غارنوردی به طور کلی باید مستحکم و ضخیم و راحت باشد. از نظر ساختار باید یک تکه باشد تا در هنگام عبور و خزش در معابر تنگ بتوان به راحتی عبور کرد و نوع زیپی بر نوع تکمه ای ارجعیت دارد. لازم است سر آستینها و دم پاها نیز توسط کش بسته گردد تا از ورود خاک و گل به داخل بدن جلوگیری گردد. برای استحکام قسمتهایی که بیشتر با زمین در تماس اند مانند آرنجها و سر زانوها بهتر است یک تکه پارچه ضد خش بر روی آن وصله گردد.
لباسهای غارنوردی بنا به شرایط کار در غار به سه دسته تقسیم می شوند.
- نخی
- لباسهای الیاف مصنوعی
- لباس زیر
- کیف مخصوص غارنوردی
از وسایل مورد نیاز برای غارنوردی کیف و کوله غارنوردی است که برای خشک نگه داشتن و حمل وسایلتان باید داشته باشید.
- جوراب و دستکش
برای شروع غارنوردی، جوراب های پشمی بپوشید. اما زمانی که می خواهید وارد آب شوید یا به مناطق حساس می رسید، جوراب خود را با جوراب های مخصوص پیمایش غار عوض کنید. برای گرم نگه داشتن و جلوگیری از زخم شدن دستانتان نیز دستکش بپوشید.
- کیف
کیف ها و کوله های مناسب غارنوردی یکی از ملزومات این ورزش است. شما برای غارنوردی حرفه ای باید کوله ای همراه داشته باشید تا وسایل تان در آن قرار بگیرند. این کوله ها ضد آب هستند و لوازم شما در طول مدت پیمایش خشک خواهند ماند.
- لوازم مختلف کوهنوردی
وسایلی همانند طناب های مخصوص کوهنوردی، گیره ها و لنگر یا زنجیر به همراه داشته باشید.