ناخن در انسان معادل چنگال در سایر پستانداران است اگر چه نقش ناخن در طی تکامل به عنوان یک سلاح کمتر دیده شده است. در انسان عمل ناخن اساس حفاظت از انگشتان و کمک به انجام کارهای دستی ظریف است. وجود ناخن های سالم و زیبا امری بسیار مهم است. ناخن هایی که خوب نگهداری شده اند مکمل جذابیت ظاهری و منعکس کننده سلامت عمومی فرد هستند. همچنین ناخن ها تا حدودی نشانگر شخصیت و وضعیت اجتماعی فرد می باشند.
ناخن عمدتاً از کراتین تشکیل شده است. این ماده همان پروتئینی است که در مو و پوست نیز وجود دارد ولی در ناخن شکل دیگری از کراتین به نام کرایتن سخت که از نظر ترکیب شیمیایی شباهت به شاخ حیوانات دارد موجود است. این نوع کراتین دارای سولفور خیلی زیادتر نسبت به کراتین پوست است. بعلاوه ناخن ها حاوی مقادیر جزئی از عناصری چون کلسیم و روی هستند. خاصیت ارتجاعی که در ناخن وجود دارد به علت وجود فسفولیپیدهاست که ترکیبات چربی حاوی پلی ساکاریدها و پروتئین ها هستند. فسفولیپیدها از اجزای اصلی غشاء سلولی هستند آب می تواند به راحتی به درون ناخن نفوذ کند (حتی بیشتر از پوست) و به همین علت تماس مکرر ناخن با آب و مواد پاک کننده سبب خشکی و شکنندگی ناخن می گردد.
سختی و قدرت ناخن نه تنها به ترکیبات آن بلکه به شکل ناخن نیز بستگی دارد. حالت تحدب در ناخن باعث می شود که ناخن از قدرت بیشتری نسبت به حالت صاف و تخت برخودار گردد.
غذاهایی که به سلامت ناخن کمک می کنند
تغذیه نقش مهمی در سلامت ناخن دارد و اگر غذاهای مناسب و کافی دریافت نکنید اولین نشانه های کمبود مواد غذایی را ببه صورت شکننده شدن و پوسته پوسته شدن ناخن و ایجاد لکه های سفید روی ناخن های خود مشاهده خواهید کرد. برخی از ریزمغذی ها بیش از بقیه در سلامت ناخن موثر هستند و برای داشتن ناخن های سالم و زیبا لازم است آن ها را در برنامه غذایی خود بگنجانید:
پروتئین: بیشتر افراد به میزان پروتئین دریافتی روزانه خود توجهی ندارند و بدون این که اطلاع داشته باشند کمبود پروتئین دارند که این کمبود با تحلیل رفتن عضلات و قسمت های مختلف مثل ناخن ها جبران می شود. با مصرف کافی گوشت، تخم مرغ، ماهی و لبنیات پروتئین روزانه مورد نیاز خود را دریافت کنید.
ویتامین A: این ویتامین ضروری برای رشد و سلامت ناخن را می توانید با مصرف هویج و سیب زمینی شیرین و سایر سبزیجات دریافت کنید.
ویتامین C: این آنتی اکسیدان قوی در ترشح کلاژن و کند شدن فرآیند پیری نقش دارد و در رشد ناخن ها هم موثر است. با مصرف میوه ها و سبزیجات آن را تامین کنید.
ویتامین D: این ویتامین به محکم شدن ناخن و بقیه استخوان های بدن کمک می کند و می توان آن را با مصرف غذاهای دریایی و قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید دریافت کرد.
ویتامین E: این ویتامین در رشد موها و ناخن و سلامت پوست اهمیت زیادی دارد و در دانه های روغنی و برخی میوه ها وجود دارد.
منیزیم: منیزیم در غذاهای دریایی به وفور یافت می شود به در رشد و زیبایی ناخن و مو موثر است.
آهن: گردش خون کافی و اکسیژن رسانی به بافت ها در رشد ناخن ها هم موثر است، آهن را از گوشت قرمز و حبوبات دریافت کنید.
آب: برای داشتن ناخن های لازم ضروری است که روزانه مقدار زیادی آب بنوشید تا بدن شما هیدراته باقی بماند و ناخن ها هم رطوبت کافی دریافت کنند. نوشیدن روزانه دو لیتر آب تضمین می کند که بدن شما کمبودی نخواهد داشت.
ناهنجاری های ناخن
به طور طبیعی ناخن های سالم، صاف به نظر می رسند و رنگ مداوم و ثابتی دارند.اما با افزایش سن، ممکن است ناخن به ناهنجاری های خاصی ابتلا شود و شکل غیرطبیعی به خودش بگیرد. ناهنجاری ها می تواند ناشی از آسیب دیدگی به انگشتان دست و پا، و یا عفونت ها و عوارض برخی از داروها مانند شیمی درمانی باشد. همچنین برخی شرایط پزشکی می تواند ظاهر ناخن ها را تغییر دهد. با این حال، شناسایی علت اصلی این تغییرات دشوار است و تغییر ظاهر ناخن به تنهایی نشان دهنده بیماری خاص نیست. اما بهتر است در صورت بروز هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید:
- درد ناخن ها
- شکنندکی ناخن ها
- سوراخ شدن ناخن ها
- جداشدن ناخن از پوست
- خونریزی در اطراف ناخن
- التهاب یا قرمزی اطراف ناخن ها
- تغییرات در شکل ناخن (پیچش یا حلقه زدن)
- تغییر در ضخامت ناخن (ضخیم یا نازک شدن)
- تغییر رنگ (رگه های تیره، رگه های سفید یا تغییر رنگ ناخن)
این تغییرات ناخن می تواند در اثر شرایط مختلفی ایجاد شود.