دلایل افت قند خون در حین فعالیت های ورزشی و راهکارهای آن

افت قند خون چیست؟

افت قند خون به معنی سطح بسیار پایین قند خون یا گلوکز است و با علایمی مانند سردرد، گیجی، تاری دید، احساس گرسنگی، حالت تهوع و ... همراه است.

علائم قند خون پایین

هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) به وضعیتی گفته می شود که در آن قند خون به شدت افزایش می یابد و همچنان بالا باقی می ماند. اما برعکس این حالت هم ممکن است رخ دهد. بیشتر افراد هنگامی که قند خون شان به ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر و کمتر از آن می رسد، نشانه هایی از هیپوگلیسمی را تجربه می کنند. این نشانه ها می توانند به اشکال متفاوتی در بیماران دیابتی بروز کنند؛ هر فرد به مرور زمان نشانه ها را در خود شناسایی می کند.

علائم کاهش قند خون عبارتند از:

• گیجی
• سرگیجه
• احساس لرزش و سستی
• گرسنگی
• سردرد
• تحریک پذیری
• تپش قلب، افزایش ضربان
• رنگ پریدگی
• عرق کردن
• رعشه
• ضعف
• اضطراب

عدم درمان مناسب می تواند عوارض شدیدتری را در پی داشته باشد که عبارتند از:

• ضعف در حفظ تعادل
• ضعف در تمرکز
• بی حسی دهان و زبان
• غش کردن
• تشنج
• کابوس
• کما

برای ثابت نگه داشتن قند خون حین ورزش چه باید کرد؟

ورزش کردن باعث می شود سلول ها، انسولین را بهتر مصرف کنند و قند خون در سطح نرمال و متناسبی نگاه داشته شود. همچنین سبب می شود سلول ها قند را جذب کنند که مجموع این فرآیندها باعث کنترل قند خون می گردد. اما اگر از انسولین یا قرص های دیابت استفاده می کنید، ممکن است ورزش کردن قند خون شما را خیلی پایین بیاورد که به این حالت «افت قند» می گویند. این نکات را مطالعه کنید تا بتوانید میزان قند خون را در حین ورزش کنترل کنید.

کنترل قند خون

• قبل از ورزش: قبل از ورزش، میزان قند خون خود را اندازه بگیرید. اگر بین 100 تا 250 باشد مناسب است. اگر زیر 100 باشد نیاز به یک میان وعده دارید. اگر قرار است ورزش شما 2 ساعت یا بیشتر طول بکشد ورزش را شروع نکنید تا سطح قند خون تان به 100 برسد. اگر قند بیشتر از 250 است، کتون ادرار را کنترل کنید. این ماده زمانی تولید می شود که بدن به جای قند، ابتدا چربی ها را می سوزاند. اگر در ادرار کتون دارید، ورزش نکنید؛ زیرا ممکن است قند خون شما بالاتر برود و خطرات جدی به همراه داشته باشد.
• حین ورزش: درصورتی در حین ورزش نیاز به کنترل قند خون دارید که بخواهید 2 ساعت یا بیشتر ورزش کنید. در این صورت، باید هر یک ساعت آن را کنترل نمایید. اگر میزان آن 70 واحد یا کمتر بود، 15 تا 20 گرم کربوهیدرات زودهضم بخورید. بعد از 15 دقیقه دوباره کنترل کنید و اگر به 100 واحد برنگشته بود دوباره همان میان وعده مناسب ورزش را میل نمایید و بعد از 15 دقیقه کنترل کنید. این کار ممکن است شما را سرد کند یا وقت شما را بگیرد. اما اگر این کار را نکنید ممکن است قند شما هم چنان پایین تر بیاید و به میزان خطرناکی برسد.
• بعد از ورزش: بعد از اتمام ورزش دوباره قند خون را کنترل کنید تا بدانید ورزش چگونه روی دیابت شما تاثیر می گذارد. ضمنا این کار به شما اطلاع می دهد آیا فورا به میان وعده نیاز دارید یا می توانید تا وعده بعدی منتظر بمانید. ممکن است تا 24 ساعت بعد از یک ورزش متوسط یا سنگین، دچار افت قند شوید؛ پس در زمان های مشخصی آن را چک کنید.

درمان های اورژانسی و فوری

همیشه یک خوراکی یا کربوهیدرات زودهضم در دسترس داشته باشید. این موارد مناسب هستند:

• قرص ها یا ژل های گلوکز
• آب میوه یا نوشابه معمولی (نه رژیمی)
• نوشیدنی های ورزشی
• یک قاشق غذاخوری شکر

راه های دیگر برای جلوگیری از افت قند

شیوه هایی برای کنترل قند خون وجود دارند تا از افت آن حین ورزش اجتناب کنید:

• وقتی انسولین شما بالا می رود، ورزش نکنید.
• حداقل دو ساعت قبل از خواب ورزش را تمام کنید.
• از وان آب داغ، سونا و اتاق بخار دقیقا بعد از ورزش بپرهیزید.
• یک یا دوبار در روز ورزش کنید.

آیا این ها علائم افت هستند؟

آیا علائمی مانند عرق کردن، ضربان تند قلب، حس خستگی و گرسنگی از نشانه های افت قند خون هستند؟ همیشه نه. ممکن است در تشخیص علائم افت قند در حین ورزش دچار خطا شوید. یا ممکن است آن را با علائم یک ورزش خوب اشتباه بگیرید. اگر مورد غیرعادی حس کردید، قند خود را اندازه بگیرید؛ به ویژه اگر علائم عادی به نظر نیامدند، مثل:

• حس گیجی یا هذیان
• تاری دید یا دو بینی
• سوزش یا بی حسی لب ها یا زبان
• عدم هماهنگی بدن

افت قند در حین ورزش با افت قند در شب یا در صورت نخوردن غذای مناسب، فرق دارد. هر وقت تردید داشتید آن را کنترل کنید.

در حالتی که اگر به ورزش ادامه دهید، دچار افت قند می شوید چه باید کرد؟

به کمی تغییرات نیاز دارید. با پزشک خود درباره موارد زیر مشورت کنید:

• تنظیم انسولین یا داروها (اگر بخواهید وزن خود را کم کنید بهتر است)
• خوردن بیشتر، قبل از ورزش
• مدل ورزش یا زمان آن را تغییر دهید

افرادی که با مشکل دیابت مواجه هستند به خوبی آگاهند که باید به طور مرتب و مداوم تحت نظر پزشک باشند، اما باز هم تاکید می کنیم پیش از هر گونه اقدامی حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.

دلایل کمبود انرژی حین تمرینات ورزشی چیست؟