اصولاً هدف از کنترل بهداشت دهان و دندان ایجاد محیطی است عاری از ذرات و اندوخته های مختلف در مجاورت دندان ها و لثه ی پیرامون دندان ها و ایجاد فضایی پاک و تازه در محیط دهان جهت ضمانت سلامت محیطی اجزای مختلف آن.به طور کلی روش سنتی و ابتدایی پاک سازی محیط دهان و دندان استفاده از مسواک ها بوده است که هم چنان این روش مهم ترین روش بهداشت دهانی است. مسواک ها در طول زمان از نظر طراحی و از نظر جنس سطحی به روش هایی گوناگون و با مدل هایی گوناگون تولید شده اند و مورد استفاده قرار گرفته اند.
چرا روش چهل و پنج درجه بهترین روش است؟
به خاطر اینکه تمرکز روش چهل و پنج درجه بر مناطقی است که امکان انبار شدن یا ذخیره شدن ذرات آسیب زننده در آن هاست. اصولاً سطح دندان ها پوشیده شده از مینای صیقلی است. مینای صیقلی و پولیش شده جذب ذرات ندارد و ذرات از روی آن به صورت عادی حرکت می کنند و نمی توانند به آن متصل شوند. ذرات معمولاً در لابه لای دندان ها و در جداره ی لثه ی کنار دندان هاست و روش چهل و پنج درجه که به آن روش بس، تکنیک یا مودیفای بس تکنیک اطلاق می شود، امروزه بهترین روش برای رسیدن به بهترین بهداشت محیط دندانی است.نوع دیگری از مسواک که صرفاً جهت افرادی استفاده می شود که یا دارای سابقه ی بیماری لثه می باشند و مورد مداوا قرار گرفته اند و فضا های بین دندانی آن ها از حدی بازتر شده است مسواک اینتردنتال و مسواک بین دندانی است. این مسواک دارای یک دسته ی کوتاه یا بلند و دارای برسی بسیار ظریف با طولی در حدود ۱۰ میلی متر و با مژک ها یا برس های فوق العاده ریزی در اطراف یا پیرامون آن قطعه ی برس مانند است که از بین دندان ها عبور می کند و معمولاً در افرادی که این فضا های موجود بین دندانی را دارند بسیار مفید است و از گذشته استفاده می شده است و باید هم زمان با مسواک عادی از آن استفاده کرد.اصولاً سطح دیواره ای دندان که با دندان های مجاور در تماس است توسط مسواک ها قابل پاک سازی نیست و امکان اینکه ذرات چه میکروبی و چه غذایی در بین آن متصل گردد و باقی بماند و باعث ایجاد پوسیدگی دندان شود بسیار زیاد است به همین دلیل نخ دندان ها یا دنتال فلاس جهت پاک سازی دیواره های بین دندانی استفاده می گردد.
اهمیت بهداشت دهان و دندان:
حفظ بهداشت دهان و دندان علاوه بر حفظ سلامتی آنها، تاثیر عمده ای در سلامت کلی بدن دارد . در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ، ذرات غذائی در اطراف دندان ها باقی مانده و می تواند منجر به ایجاد بیماری های پوسیدگی ، بیماری لثه و بوی بد دهان شود. بهترین و کم هزینه ترین روش برای پیشگیری از این بیماری ها حفظ بهداشت دهان و دندان می باشد. بدین منظور لازم است از مسواک، نخ دندان و در صورت صلاحدید دندانپزشک ، از دهانشویه استفاده شود.
نخ زدن دندان:
امروزه انواع نخ دندان های مومی و غیر مومی، فلورایددار و فاقد فلوراید وجود دارند. نخ دندان فلوراید دار ارجح بوده ، و در صورتیکه دارای دندان های به هم چسبیده هستید که نخ به آسانی از آنها عبور نمی کند از نخ دندان دارای موم استفاده نمائید تا حالت مومی آن در عبور نخ دندان، از بین دندان ها به شما کمک کند. در مواردی با توجه به نوع درمانهای دندانپزشکی انجام شده ممکن است نیاز به وسایل کمکی داشته باشید . در این مورد از دندانپزشکتان راهنمایی بخواهید.
مرحله اول
طول ۳۰ سانتیمتر از نخ دندان را جدا نموده و آنرا دور انگشتان میانی هر دو دست بپیچانید. برای هدایت نخ دندان در بین دندان ها از حرکات انگشتان اشاره و شست در دست کمک بگیرید.
مرحله دوم
با راهنمایی انگشتان اشاره ، نخ را به آرامی در بین دو دندان قرار داده و با حرکت اره مانند سعی کنید آنرا از نقطه تماس دو دندان عبور دهید. این کار را با آرامش انجام دهید تا با حرکت کنترل نشده باعث صدمه به لثه نشوید.
مرحله سوم
نخ دندان را در دور دندان قرار دهید ، بطوریکه دندان را در برگرفته و شکل قوس C مانند به خود بگیرد. نخ را همزمان بر روی سطح دندان فشار داده و آنرا به آرامی به بالا و پائین حرکت دهید . در سمت لثه ، نخ باید به آرامی در زیر لثه قرار گیرد. با حرکت نخ بر روی دندان و تمیز شدن آن، صدای تمیزی حرکت نخ روی دندان احساس می شود . برای دندان مجاور نیز این حرکت را تکرار نمائید.
مرحله چهارم
قسمت تمیزی از نخ دندان را آزاد نموده ، دندان دیگری را نخ بزنید. این فرایند را برای تمام دندانها بخصوص دندانهای عقب تکرار نمایید.
مرحله پنجم
پس از اتمام نخ زدن تمام دندانها ، دهان خود را با آب شستشو داده و برای بررسی تمیز شدن دندان ها لبخند زده و آنها را از نظر تمیزی کنترل نمائید.
معروف ترین برند های ایمپلنت دندان در جهان چیست؟
درمان و جلوگیری از پوسیدگی دندان
برای درمان و جلوگیری از پوسیدگی دندان روش های مختلفی وجود دارد، که این روش ها بر طبق شدت پوسیدگی استعمال می شوند.
- درمان پوسیدگی دندان با فلوراید: این روش در هنگامی که حفره دندان زیاد نیست و کوچک است می تواند مینای دندان را باز گرداند. این درمان با استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید و دهان شویه ها صورت می گیرد.
- پر کردن: درمان اصلی پوسیدگی دندان می باشد و با نام ترمیم نیز شناخته می شود. موادی که مورد استفاده قرار می گیرد، شامل رزین های کامپوزیتی همرنگ دندان، پرسیلین و یا ترکیبی از مواد مختلف می باشد.
- تاج: زمانی از تاج استفاده می شود که پوسیدگی شدید باشد و دندان ضعیف شده باشد. جنس آن از طلا، رزین، پرسیلین متصل به فلز و یا مواد دیگر می باشد و بر روی دندان نصب می شود.
- درمان کانال ریشه: هنگامی که دندان به شدت آسیب دیده باشد و پوسیدگی دندان به پالپ دندان برسد از این درمان استفاده می شود.
- کشیدن دندان: وقتی شدت پوسیدگی به حدی باشد که قابل ترمیم نباشند، طبق نظر دندانپزشک باید کشیده شوند.
- از شیارپوش دندان (فیشور سیلانت) استفاده کنید، مراكز بهداشتی توصيه مي كنند که تمام كودكان مدارس راهنمايي از شیارپوش استفاده كنند. با این حال، آنها برای افراد بزرگسال و کودکان نیز مفید هستند. شیارپوش های دندان، پوششی محافظ و پلاستیکی هستند که دندان را از ابتلای به شیار و لکه های دندانی که مواد غذایی و باکتری ها تمایل به تجمع در آن دارند، محافظت کند. شیارپوش های دندان بر روی سطح دندان های عقبی قرار می گیرند.
- پیگیری منظم دندانپزشکی. با دندانپزشک خود در مورد تعداد دفعات ویزیتی که شما برای حفظ سلامتی دهان خود نیاز دارید، مشورت کنید. معاینات دهانی منظم، تمیز کردن حرفه ای دندانها و سایر روشهای درمان می تواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان و ابتلای به مشکلات آن کمک کند.
- میان وعده و مز مزه کردن های مکرر خود را محدود کنید. خوردن یا نوشیدن های مکرر به ویژه هنگامی که مواد غذایی شیرین مصرف می کنید، دندان های شما را تحت حمله مداوم قرار می دهد. باکتری های موجود در دهان شما از مواد غذایی و کربوهیدرات ها برای تولید اسیدی که مینای دندان را از بین می برد، استفاده می کند. در این زمینه بهترین کاری که به جای موارد فوق می توانید انجام دهید، نوشیدن مکرر آب نوشیدن آب و مزمزه کردن و مصرف میان وعده به صورت حداقلی است.
- خوردن غذاهایی که برای سلامت دندان مفید هستند. داشتن یک رژیم غذایی مناسب در زمینه همه جنبه های سلامت، از جمله بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. غذاهایی مانند چیپس یا شیرینی ها که تمایل به گیر کردن مدت طولانی در بین دندان های شما دارند، باعث بالا رفتن شانس ابتلای به پوسیدگی دندان می شوند البته، غذاهای خوراکی فرآوری شده یا مواد غذایی شیرین نیز گزینه خوبی برای مصرف نیستند. در عوض، سبزیجات تازه و میوه ها را انتخاب کنید، زیرا آنها باعث افزایش جریان بزاق و جمع شدن دوباره مواد معدنی در مینای دندان می شوند.
- یک درمان ضد باکتری را در نظر بگیرید. گاهی اوقات بعضی مشکلات پزشکی ممکن است شما را به خصوص مستعد فرسایش و پوسیدگی دندان کند. در این مورد، بهتر است با یک دندانپزشک در مورد استفاده از مواردی نظیر دهانشویه های آنتی باکتریال که برای برطرف کردن باکتری های مضر و پیشگیری از پوسیدگی دندان استفاده می شود، مشورت کنید.
- بهترین روش جلوگیری پوسیدگی دندان، رعایت بهداشت دهان و دندان می باشد. همچنین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم و دو بار در سال رفتن نزد متخصص دندان پزشکی برای چکاپ کردن دندان، باید انجام شود.
