دندانپزشکی لیزری معمولا به عنوان یکی از تجهیزات متداول و پرکاربرد آینده و جایگزین دریل دندانپزشکی در نظر گرفته میشود. اما لیزر کم توان (LLLT) دندانپزشکی را وارد مرحله جدیدی کرده است. بسیاری از عملهای دندانپزشکی که زمانی غیر ممکن به نظر میرسیدند امروزه با لیزر کم توان ممکن شده است.دندانپزشکی در مقایسه با تخصصهای دیگر پزشکی، دیرتر با فناوری لیزر خود را سازگار کرده است. لیزر هنوز برای دندانپزشکها یک گزینه اختیاری محسوب میشود و جایگاهی که باید داشته باشد را هنوز پیدا نکرده است. مردم نیز لیزر را تنها به عنوان جایگزین دریل میشناسند در حالی که این تنها یکی از کاربردهای فراوان لیزر و مزیت آن در کارهای درمانی دندانپزشکی لیزری است.
شناخت لیزر درمانی در دندانپزشکی لیزری
مردم ابتدا با معرفی لیزر ان دی یاگ (Nd:YAG) در سال ۱۹۹۱ با لیزر آشنا شدند. کاربرد لیزر ان دی یاگ در واقع نسبتا کم بود. نکته جالبتر این بود که لیزر بدون نیاز به بی حسی بافتهای دهان را بریده و سپس منعقد میکرد. آن زمان این لیزر بسیار کم قدرت تر از این به نظر میرسید که چندان موثر باشد اما راه را برای لیزرهای بعدی ان دی یاگ باز کرد.نسل کنونی لیزرهای ان دی یاگ عمدتا در درمانهای پریودنسی استفاده میشوند و میتوانند میکروبهای موجود در پاکِتهای زیان بخش را کاهش دهند یا مجرای عفو
نی شده ریشه را ضد عفونی نمایند، لایه اپی تلیال را بردارند و جراحی های جزئی را با خونریزی کم و یا بدون خونریزی انجام دهند. بیشتر لیزرهای ان دی یاگ دندانپزشکی بدون جریان خنک کننده آب کار میکنند، اما مطالعات اخیر نشان میدهند که خنک کردن میتواند مزایایی داشته باشد.
با ظهور لیزر اربیوم یاگ (۲۹۴۰ نانو متر) و اربیوم کرومیوم یوتریوم اسکاندینیوم گالیوم گارنت (۲۸۷۰ نانو متر)، رویای دریل بدون درد به واقعیت بدل شد. اگر چه اولین لیزرهای اربیوم نسبتا کند بودند اما اکنون این لیزرها میتوانند بافتهای سخت دندانی را با سرعتی نزدیک به دریل با سرعت بالا، ببُرند. لیزرهای اربیوم همچنین میتوانند استخوان را بسایند، رسوبات دندانی (جرم) را نرم کنند ، ایمپلنت دندان را از عفونت پاک کنند، جراحی های جزئی و کارهای بسیار دیگر را انجام دهند. خنک کردن با جریان آب برای تمام کاربردهای لیزر در بافت سخت استفاده میشود. این لیزرها نیز همانند لیزر ان دی یاگ پالسی است و از انواع فیبرهای متفاوتی استفاده میکند.
یکی از موانع اصلی در فراگیر شدن کاربرد لیزرهای اربیوم و ان دی یاگ، هزینه آنهاست. لیزرهای دیود به خاطر کوچکتر و ساده تر بودنشان یک جایگزین ارزانتر برای جراحی های کوچک و پریودنسی هستند اما این لیزرها برای ابلیشن بافت سخت مناسب نیستند. طول موج متداول آنها ۸۰۸، ۹۴۰ و ۹۸۰ نانو متر است.شکل پالسی موج بر موجهای پیوسته ارجحیت دارد چرا که پراکنش پیوسته گرما را میسر میسازد.
لیزرهای دی اکسید کربن در واقع پیش از لیزرهای ان دی یاگ مورد استفاده دندانپزشکی قرار گرفتند اما عمدتا ابزاری بودند مناسب جراحات فک و صورت. نفوذ نوری بسیار پایین این لیزر (با طول موجب ۱۰۶۰۰ نانو متر) این امکان را فراهم میکند که برش با دقت بالایی انجام شود و خونریزی بسیار کم شود و در مورد ابلیشن ساختارهای سطحی هیچ آسیبی به بافتهای سالم زیر آن وارد نشود. در سالهای اخیر لیزر CO2 در طول موج ۹۶۰۰ کار کرده و برای درمانهای پریودنتیت استفاده میشود.
مزایای لیزر در دندانپزشکی
تکنولوژی نوین لیزر دندان باعث نتایج سودمندی در دندانپزشکی بخصوص برای دندانپزشک زیبایی شده است. با لیزر در زمان کوتاه درمان انجام گرفته و نتایج باور نکردنی در کمتر از یک ساعت بدست می آید. میزان تخریب بافت های مجاور با لیزر به شدت کاهش می یابد که این امر بسیار مناسب برای بیماران با مشکلات انعقاد خون است.لیزر دندان ناراحتی های پس از درمان که در درمان های قدیمی ایجاد می شد به شکل قابل ملاحظه ای کاهش می دهد. لیزر میزان سطح تخریبی کمی بر روی بافت های مجاور ایجاد کرده لذا سرعت ترمیم بسیار بالاتر است. لیزر امکان برش دقیق بافت ها را مهیا کرده در حالی که در روشهای قدیمی برش بافت زیاد بود که میزان تخریب لثه زیاد بود در حالی که با لیزر دندان این مشکل بسیار کاهش یافته است.
فناوری لیزر دندان استرس بیمار را کاهش می دهند. صدای نامطلوب در درمانهای قدیمی باعث استرس همچنین ناراحتی برای بیمار می شد. لیزر تشخیص را ساده تر می کند،این ویژکی بخصوص در تشخیص پوسیدگی ها بسیار مناسب است. لیزر دندان درد کمتری دارد زیرا میزان تخریب بافت ها به حداقل ممکن رسیده است. سرعت و دقت درمان با لیزر افزایش قابل ملاحظه ای دارد. درمان های دیگر صدماتی را دارند به عنوان مثال ایجاد ترک های میکروسکوپی بر روی مینای دندان بخاطر ضربه فریز یا حذف براده های ناشی از استفاده از فریز با لیزر کاهش یافته است. لیزر درد کمتری دارد لذا نیاز به بی حسی کاهش پیدا کرده است. سفید کردن دندان با لیزر دندان بسیار سودمند است زیرا گرم شدن مینای دندان با لیزر صورت نمی گیرد.
چرا دهان کودکم بوی بد می دهد؟
ابزارهای چند منظوره دندانپزشکی
لیزرهای دندانپزشکی به موضوعات مختلفی می پردازند. همه چیز از سفید کردن دندان گرفته تا معالجه بیماری های لثه و زخم، در دندانپزشکی با لیزر برای دندانپزشکان سهولت یافته است. امروزه لیزرهای مختلف با کاربردهای متنوعی در این زمینه وجود دارند که شرایط دندانی بافت نرم و انجام کارهای ترمیمی دندان را برای پزشکان و بیماران ساده تر کرده اند. لیزرها فقط ناحیه آسیب دیده را مورد هدف قرار می دهند و کوچکترین آسیبی به بافت سالم نخواهند رساند.
لیزر و درمان بیماری های لثه
زمانی که صحبت از بیماری های پریودنتال و لثه می شود، جلوگیری از پیشرفت بیماری و از دست دادن دندان، اولین هدف یک دندانپزشک است. از بین بردن پلاک ها از تاج دندان و ریشه، اولین اقدامات درمانی برای بیماری لثه محسوب می شود. در موارد شدید بیماری لثه، ممکن است نیاز به جراحی باشد. لیزر می تواند نقش بسیار موثری در جراحی لثه و درمان بیماری های لثه داشته باشد. دندانپزشکی با لیزر در درمان بیماری های لثه موجب کاهش باکتری ها و تسریع در فرآیند بهبود بیمار پس از عمل جراحی خواهد شد.
دستگاه جراحی بدون خشونت
کلمه جراحی کمی ترسناک است و هیچکس دوست ندارد در حیطه دندانپزشکی واژه ی جراحی را بشنود. جراحی دندان هم ترسناک به نظر می رسد و هم دردناک. خبر خوب این است که دندانپزشکی با لیزر موفق شده است تا روند سنتی دندانپزشکی را تغییر دهد و سختی و تهاجمی بودن روش های سنتی را تغییر دهد. با یک بی حسی موضعی، دندانپزشک به راحتی جراحی را انجام می دهد و بیمار کمترین میزان خون ریزی، درد و فرآیند نقاهت بعد از عمل جراحی را تجربه خواهد کرد.
تسریع در روند بهبود
دندانپزشکی سنتی معمولا با ترس و درد همراه است و تقریبا همه افراد از آن فراری هستند. آن ها زمانی به دندانپزشک مراجعه می کنند که دیگر تحمل درد دندان را ندارند و یا چاره ای جز مراجعه به دندانپزشک را ندارند. پس از خارج شدن از مطب دندانپزشک و دوران نقاهت دندان و یا عمل جراحی نیز خود داستان دیگری است. دندانپزشکی با لیزر ، از آنجا که تنها محل آسیب دیده را مورد هدف قرار می دهد، خونریزی بسیار کم و به دنبال آن، تورم محل مورد جراحی بسیار کم خواهد بود. بنابراین روند بهبود بیمار بسیار سریع تر انجام می شود.استفاده از لیزر به عناون یک ابزار برای برش لثه، دندانپزشک را قادر می سازد یک نقطه خاص را همزمان برش دهد و کمترین میزان خونریزی را به همراه داشته باشد.
