از شایع ترین بیماری های انسان که فرضیات زیادی در مورد علل و درمان آن مطرح شده، آکنه یا جوش غرور جوانی است.این بیماری در اکثر جوانان پس از سنین ۲۵ سالگی بهبود می یابد. بسیاری از این افراد نیز پس از ازدواج بهبود می یابند.جوش ها به صورت دانه های قرمز، جوش های سرسیاه و توده های سفت زیرپوستی در ناحیه گونه، بینی، پیشانی، پشت گردن و قسمت فوقانی پشت و سینه ظاهر می شوند.این جوش ها در پایه یک مو به وجود می آیند و ناشی از آماس، التهاب و انسداد مجرای غده چربی کنار مو هستند. پیدایش جوش غرور جوانی ناشی از یک علت خاص نیست بلکه چندین عامل در پیدایش و شدت آن نقش دارند.
کمبود ویتامین «آ» یا ویتامین «ب»، مشکلات روحی و عصبی، ارث، نوع غذا، میکروب ها، تغییرات غددی و هورمونی، نوع پوست، رعاینت نکردن بهداشت ، مصرف برخی داروها و بعضی از بیماری ها از جمله علل پیدایش جوش غرور است.
چرا آکنه ایجاد می شود؟
بلوغ مهمترین عامل آغازکننده آکنه است و علت آن هم افزایش هورمون آندروژن می باشد. ثابت شده است که هورمون آندروژن یا هورمن مردانه باعث افزایش تولید چربی و همچنین افزایش روند شاخی شدن پوست می شود.
سایر عوامل ایجاد آکنه عبارتند از:
- غذاهای حاوی پروتئین کم؛
- غذاهای دریایی که حاوی ید زیاد هستند.
- استرس با مکانیزم افزایش هورمون های فوق کلیوی که آندروژن ها هم در آن وجود دارند.
- تحریک پوست با خاراندن و همچنین ایجاد زمینه التهاب و عفونت؛
- وراثت؛
- رطوبت بیش از حد؛
- تغییرات هورمونی؛
- حاملگی؛
- مواد پاک کننده پوست؛
- تعریق زیاد؛
- استفاده از هورمون های آنابولیک؛
- تجمع سلول های مرده و ایجاد زمینه مناسب برای بسته شدن دهانه فولیکول مو؛
- داروهای دارای هالوژن (ید، کلرید، برومید) مثل لیتیوم، باربیتورات ها و غیره؛
- غذاهای حاوی قند و چربی زیاد؛
- کاهش مصرف ویتامین E و A؛
انواع جوش های بدن
دو نوع جوش بسیار شدید وجود دارد که معمولا در پسر ها در سنین نوجوانی دیده می شود.
آکنه کونگلوباتا
یکی از انواع شدید اکنه است. در این حالت جوش های قرمزو چرکی به صورت آبسه در پشت ، باسن و جلوی بدن دیده می شود. جوش ها ملتهب و دردناک هستند. در نهایت جوش ها با اسکار فرورفته یا برجسته برطرف می شوند. درمان این نوع جوش بسیار مشکل است و معمولا از دارویی بنام ایزوترتینویین استفاده می شود.
انواع شوره ی سر
آکنه فولمینانس
یکی از انواع شدید و حاد اکنه است . به طور ناگهانی آبسه های دردناک همراه با تب و درد مفاصل و ماهیچه ها ظاهر می شود. جوش ها در پشت و قفسه سینه زخمی می شوند و ترشحات خونی دارند. ممکن است اعضای داخلی بدن مانند کبد یا طحال بزرگ شده باشند. برای درمان این نوع اکنه معمولا از کپسول ایزوترتینویین استفاده می شود.
آکنه اکسکوریه
در خانم های جوانی که از افسردگی یا اضطراب رنج می برند جوش های خفیف همراه با خراشیدگی های متعدد دیده می شود.ممکن است رد این خراش ها برای همیشه باقی بماند. برای درمان این بیماران از داروهای اعصاب هم استفاده می شود.
آکنه مکانیکی
در این حالت پوست بدن در نواحی ساییدگی و اصطکاک جوش می زند. مثلا زیر هدبند یا لبه کلاه یا در گردن نوازندگان ویولون یا هرجایی که نوار چسب زده باشند ممکن است به خاطر بسته شدن منافذ پوست جوش بزند.
اکنه شغلی
انواع و اقسام ترکیبات صنعتی مانند روغن ها یا هیدروکربن های حاوی کلر که افراد در محیط کار با آن در تماس هستند باعث اکنه می شوند. اکنه شغلی معمولا در نواحی پوشیده با لباس دیده می شود. هیدروکربن های حاوی کلر در ترکیبات قارچ کش ها و حشره کش ها یافت می شود.
آکنه دارویی
مصرف برم و ید باعث ایجاد آکنه ملتهب می شود. برم و ید درترکیب داروهای سرماخوردگی ،آسم ،آر ام بخش ها ،مواد حاجب رادیولوژی و مولتی ویتامین های مینرال یافت می شود. بعضی ها چند هفته پس از خوردن قرص های حاوی کورتون یا مصرف پمادهای کورتیکوستروییدی مثل بتامتازون دچار اکنه می شوند. مشخصه اکنه دارویی بروز جوش های قرمز کوچک بر روی تنه ،شانه ها و بازوهاست.معمولا جوش ها یک شکل و هم اندازه هستند. درمان این نوع اکنه قطع داروی مولد اکنه و استفاده از داروهای ضد اکنه است.
آکنه تروپیکال
در گرمای شدید مناطق استوایی یا در محیط های کار گرم مانند مجاورت تنور یا کوره ممکن است اکنه ظاهر شود. معمولا جوش ها ی ملتهب بزرگ بر روی تنه و باسن ایجاد می شود. بهترین درمان انتقال افراد به محیط های خنک است.
