ساعدنیوز
ساعدنیوز

خاصیت دارویی زرشک سیاه

  شنبه، 17 مهر 1400   زمان مطالعه 9 دقیقه
خاصیت دارویی زرشک سیاه
زرشک متعلق به خانواده Berberidaceae است و حدود 650 گونه دارد. گونه‌های مختلف زرشک در قسمت‌های مختلف دنیا مانند ایران، چین، آسیای میانه و کشورهای اروپایی، آفریقایی و آمریکایی به خوبی شناخته شده‌اند.در میان گونه های مختلف زرشک، دو گونه‌ی زرشک پلویی یا معمولی و زرشک آبی یا سیاه معروفند.

زرشک سیاه که از مدت هایی طولانی به عنوان گیاهی درمانی شناخته شده است سرشار از مواد معدنی و ویتامین های مختلف است که برای بدن مفیدند، البته زرشک در ایران به دو نوع قرمز و سیاه وجود دارد که رنگ قرمز آن به زرشک پلو معروف است و رنگ سیاه برای تهیه شربت، دمنوش و آب زرشک استفاده می شود، خواص زرشک سیاه عبارت است از: کاهش قند خون، مبارزه با چربی، بهبود کبد چرب، کمک با کاهش وزن و جلوگیری از کم خونی

زرشک، قند خون را پایین می آورد

دیابت قندی یکی از شایع ترین بیماریهای مزمن و به سه نوع اصلی دیابت نوع 1 یا جوانان و دیابت نوع 2 یا بزرگسالان و دیابت حاملگی تقسیم می شود که حداقل 285 میلیون نفر در سطح جهان مبتلا به دیابت نوع 2 هستن. این بیماری در نتیجه ی تعامل بین فاکتورهای وراثتی و محیطی به وجود می اید و در حالی که عوامل خطر این بیماری مانند: سن، قومیت و ژنتیک قابل کنترل نیستند، باید به گونه ای دقیق عوامل محیطی از جمله عدم تحرک، سبک زندگی و رژیم غذایی سازماندهی بشوند تا شیوع دیابت رو مهار کند. امروزه استفاده از گیاهان با خواص عملکردی (مانند زرشک) به صورت شگفت انگیزی می توانند به عنوان منبعی برای اقدامات کنترلی دیابت نوع 2 و کاهش اثرات این بیماری در جمعیت در نظر گرفته بشوندو همچنین نقشی کمک کننده در رفع محدودیت های استراتژی های فعلی دارویی داشته باشند. زرشک حاوی مقدار زیادی بربرینه و طی تحقیقات گسترده ثابت شده است که بربرین می تواند روی پایین آمدن سطح قند خون تاثیر بسزایی داشته باشد پس زرشک می تواند قند خون رو پایین بیاورد.

زرشک سیاه

خاصیت آب زرشک سیاه،برای لاغری

از نظر طب سنتی ایران، زرشک طبیعتی سرد و خشک دارد.دم کرده زرشک مناسب برای درمان ورم و زخم معده و روده است.دمنوش زرشک برای درمان اسهال های خونی یا زخم روده، مناسب است.به علت وجود ویتامین ث فراوان در زرشک، دم کرده میوه آن در پیشگیری از سرماخوردگی نقش بسزایی دارد.دمنوش زرشک ادرارآور و خلط آور بوده و برای خوشبو شدن دهان نیز استفاده می شود.دمنوش زرشک دارای خاصیت تصفیه کننده و ضدعفونی کننده خون و منقبض کننده عروق است.زرشک، تقویت کننده قلب و کبد است، صفرا آور بوده و در درمان سنگ کیسه صفرا بسیار مؤثر است.دم کرده زرشک، بی اشتهایی را برطرف می کند و فشارخون را کاهش می دهد.دم کرده زرشک برای درمان زردی و یرقان موثر است.کسانی که مبتلا به ورم طحال هستند می توانند برای معالجه از دم کرده زرشک کمک بگیرند.دمنوش زرشک برای معالجه بواسیر مفید است است.دم کرده زرشک، نقرس و رماتیسم را برطرف می کند.یکی از فواید چشمگیر آب زرشک ، کاهش چربی در افراد چاق است .بربرین موجود در زرشک باعث بالا رفتن سوخت و ساز در بدن می شوند و سرعت چربی سوزی را افزایش میدهند که نتیجه آن کاهش وزن می باشد . استفاده از زرشک و آب زرشک به قدیم الایام می رسد که پزشکان سنتی گذشته به دلیل توصیه خود به اشخاص آن زمان سعی در معالجه بسیاری از امراض داشته اند که انسانها امروزه نیز بی بهره نیستند.نکاتی که باید در مورد آب زرشک توجه کرد این است که ابتدا باید زرشک مخصوص آبگیری که ازخانواده زرشک قرمز (زرشک پلویی) است را انتخاب کرد، این نوع زرشک دارای مشخصاتی است مانند جثه ای نسبتاً بزرگتر از زرشک قرمز ، دارای رنگ آلبالویی تیره و حاوی هسته که معمولاً این نوع زرشک به “زرشک سیاه” معروف است،زرشک سیاه را می توان در بسیاری عطاری ها که هم به صورت تازه و خشک ارائه می شود و در تمام فصول سال موجود است را خریداری کرد، در ادامه به خواص درمانی اشاره ای خواهیم داشت.تقویت سیستم ایمنی بدن ،حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین ث، تصفیه کننده خون،تنظیم فشارخون تنظیم قند خون، پایین آورنده چربی خون، پایین آورنده اوره، شستشوی کبد و کلیه، بهترین دوست کبد و پوست روشن کننده پوست صورت، بهترین در درمان آفت دهان، مفید در درمان جوش صورت و بدن محسوب میشود.

مصرف زرشک در بارداری

تحقیقاتی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بر روی اثرات مصرف زرشک در دوران بارداری انجام شده است؛ دوران بارداری موش را 21 روز در نظر گرفتند. یعنی 3 تا 7 روز. 7 روز اول ، سه ماهه اول انسان، 7 روز دوم سه ماهه دوم انسان، 7 روز سوم سه ماهه سوم در نظر گرفتند و عصاره زرشک را از روز دوم به موش ها دادند. دیدند در روز 17 و 18 که سه ماهه سوم می شود جنین ها را به طریق جراحی خارج کردند. مشاهده شد که فک بالا تشکیل نشده و یا اکثراً کور بودند یعنی شبکیه تشکیل نشده بود و احشا خیلی از این موش ها بیرون زده بود و در یکی از روستاها اطراف خراسان زنان باردار زرشک خیلی مصرف می کردند و دیدند خیلی از بچه های آنها هم دچار عارضه شدند.

سردرد زن باردار

تداخل دارویی دمنوش زرشک

دمنوش زرشک ممکن است با آنتی بیوتیک ها تداخل ایجاد کند و تأثیر آن ها را کاهش دهد؛ این دمنوش می تواند اثر دارو های رقیق کننده خون مانند آسپرین را کم کند.

زرشک ممکن است باعث افزایش اثر آنتی هیستامین ها شود؛ این گیاه فشارخون را کاهش می دهد، بنابراین می تواند اثر دارو های فشار خون را افزایش دهد؛ زرشک ممکن است موجب افزایش اثر دارو های دیورتیک (ادرارآور) نیز شود.

قطع کم خونی بامصرف زرشک سیاه

از مهم ترین خواص زرشک سیاه می توان به درمان کم خونی و همچنین کم خونی مینور اشاره کرد. یکی از مشکلاتی که اکثر افراد با آن روبه رو هستند مشکل کم خونی و فقر آهن است. برخی از علل کم خونی هم تغذیه نادرست، ناهنجارهای ژنتیکی و یا مسمومیت دارویی خواهد بود. نوع کم خونی ناشی از فقر آهن، بیشتر از اختلالات تغذیه ای بروز می دهد. افرادی که به کم خونی شدید مبتلا می باشند کافی است روزانه از دم نوش زرشک سیاه رنگ استفاده کنند و خون را در بدن جایگزین نمایند. این میوه تأثیر زیادی در خون سازی در بدن افراد دارد.

تفاوت زرشک سیاه و قرمز

زرشک یکی از گیاهان بومی ایران است که در مناطق معتدل با آب و هوای کوهستانی می روید. این گیاه دارای خواص دارویی و غذایی بسیاری است که برای پخت و پز و یا جهت هدف های درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. بسته به نوع خاک و آب و هوا و همچنین نوع کشت محصول، زرشک به دو نوع پلویی و کوهی تقسیم بندی می شود. زرشک پلویی همان زرشک متداولی است که برای پخت و پز غذاهایی مانند زرشک پلو با مرغ مورد استفاده قرار می گیرد. زرشک پلویی به رنگ قرمز تیره یا همان زرشکی است و قابلیت کشت دارد. به این معنی که می توان زرشک را بر اساس اصول و قواعد کشاورزی و در زمین های کشاورزی پرورش داد. زرشک را به طور معمول به صورت آب گیری شده یا همان آب زرشک، رب زرشک، دم نوش زرشک و یا به صورت خشک شده برای پخت و پز مورد استفاده قرار می گیرند. بسته به نحوه ی برداشت و خشک کردن، زرشک ها به دو نوع زرشک پفکی و زرشک دانه اناری تقسیم بندی می شود. هر دو نوع این زرشک ها در اوایل پاییز برداشت می شوند. اما نحوه ی برداشت و خشک کردن آن ها با یکدیگر متفاوت است.

زرشک پفکی

زرشک پفکی را در اوایل پاییز برداشت می کنند. برای برداشت به این روش، زرشک را به همراه شاخ و برگ جدا کرده و در انبارهای خنک و تاریکی قرار می دهند تا خشک شود. مدت زمان مورد نیاز جهت خشک کردن این مدل زرشک در سایه حداقل 6 ماه است.

زرشک دانه اناری

بر خلاف زرشک پفکی که از ساقه جدا می شود، زرشک دانه اناری را به صورت خوشه ای برداشت می کنند. برداشت زرشک دانه اناری نیز در اوایل پاییز انجام می شود. پس از آن که زرشک را برداشت کردند در مقابل آفتاب و در فضای باز پهن می کنند تا خشک شود. مدت زمان خشک شدن این مدل از زرشک پلویی 20 روز است. به دلیل برداشت خوشه ای، این مدل زرشک ممکن است کمی دچار آسیب ظاهری شود. اما به دلیل روند خشک شدن سریع تر، زرشک دانه اناری قیمت مناسب تری نسبت به انواع دیگر خواهد داشت.

زرشک کوهی

زرشک کوهی همانطور که از نامش پیداست، نوعی زرشک است که به صورت طبیعی و خودرو در مناطق کوهستانی می روید. به همین علت است که میزان باروری و کیفیت زرشک کوهی بسته به آب و هوا و میزان بارندگی در هر سال متفاوت خواهد بود. زرشک کوهی رنگ سیاه رنگی داشته و درست همانند دیگر انواع زرشک در اوایل پاییز برداشت می شود. زرشک کوهی را بیشتر برای مصارف دارویی و درمانی و جهت تهیه ی آب زرشک مورد استفاده قرار می دهند. زرشک کوهی بسیار کمیاب بوده و در مقایسه با نمونه زرشک کوهی بسیار گران تر است.

تفاوت زرشک کوهی با زرشک پلویی

در بررسی تفاوت زرشک کوهی با زرشک پلویی، اولین چیزی که به آن بر می خوریم، رنگ دو نوع زرشک است. زرشک کوهی سیاه رنگ می باشد در حالی که زرشک پلویی رنگ قرمز و زرشکی دارد. زرشک کوهی را برای موارد درمانی و جهت تهیه ی آب زرشک و زرشک پلویی را برای پخت و پز مورد استفاده قرار می دهند. هر دو نوع زرشک دارای خواص آنتی اکسیدانی فراوان هستند و حاوی ماده ای به نام بربرین هستند. بربرین نوعی نمک است که برای خواص دارویی از جمله تنظیم فشار خون، درمان بیماری های قلبی، ریوی، کبدی و مبارزه با سلول های سرطانی و غیره کاربرد دارد. میزان بربرین در زرشک کوهی بسیار بیشتر از زرشک پلویی است.

مضرات زرشک

  • مصرف زرشک برای کسانی که دچار سرفه های خشک هستند ضرر دارد.
  • چون طبع زرشک، سرد و خشک است، بهتر است افراد سردمزاج در مصرفش، رعایت سردی مزاج خود را بنمایند تا دچار کرختی و سستی و سردرد و سایر نشانه های بیماری زا نشوند.
  • مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ریشه و ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست و ممکن است باعث سقط جنین شود.
  • مصرف زرشک برای کودکان و نوزادان توصیه نمی شود چرا که باعث بروز اختلالات کبدی شده و در نوزادان بیماری زردی را تشدید می کند.

    زرشک ممکن است برای کبد بزرگسالان بسیار عالی باشد، اما برای کودکان ممکن است مشکلاتی در کبد آن ها ایجاد کند. پس بهتر است از فرزندانتان دورش کنید.بیماران دیابتی نباید داروهای خاص خود را با زرشک ترکیب کنند.زرشک در نوزادان و کودکان می تواند زردی و یرقان را تشدید کند نفخ آور است و باعث یبوست می شود.مصرف طولانی مدت آن باعث اختلال در دستگاه گوارشی و ناراحتی معده می شود.در صورتی که زرشک بیش از حد مصرف شود مانع جذب ویتامین بی بدن می شود.مصرف زرشک در نوزادان باعث افزایش زردی می شود.کسانی که سرفه می کنند زرشک تازه برای آنها مناسب نیست. اگر خواستند میل کنند همراه عسل استفاده شود.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (499 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (191 نظر) آخرین جشن تولد ساده و خلوت بهاره سرگل زایی، یکی از استعدادهای برتر کشورمان/ روحت شاد بانوی کرمانی+عکس (99 نظر) مهراب قاسم خانی: معرفی میکنم عضو جدید خانواده/ چه پشمالو و گوگولی هم هست+عکس (77 نظر) شهرام قائدی: دنیا دیگه نمیزاد مادرهای مارو، مادر من هیچوقت کرم به دستش نزد، نفهمید مو رنگ کردن چیه لباس خونه با مهمونی چه فرقی داره...+ویدیو (65 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (61 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (46 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (41 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
یک فیلم ایرانی نداریم که مردها در آن نرقصند!
بشار اسد و نبیه بری به پیام رهبر انقلاب چه جوابی دادند؟
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
اجاره خانواده برای ازدواج مجدد پنهانی / مواظب باشید سرتان کلاه نرود!
ویدیو/ شعر مفهومی و فی‌البداهۀ مهران مدیری برای سربازان/ تمجید و تحسین سروش صحت و نادر سلیمانی
بهترین سن یادگیری زبان انگلیسی در کودکان چه سنی است؟ / این یک هشدار است؛ قبل از 18 سالگی یک زبان جدید بیاموزید!
شوخی با تاریخ/ وقتی «خشایارشا» اینستاگرامی می‌شود؛ شاهنشاه هخامنشی در جستجوی فالوور + عکس
ویدیو| دکلمه‌ای که به عمق روح می‌نشیند؛ دکلمه شعر زیبا و حزن‌انگیز "خوار گشتم" از استاد شهریار / من از بازار دنیا زار گشتم ...
قبل از دیر شدن، این 5 ارز دیجیتال را به سبد سرمایه‌گذاری خود اضافه کنید
ویدئو| معماری شگفت‌انگیز هخامنشی‌ها؛ شیرهای خشمگین یا خندان؟ راز چهره‌های دوگانه مجسمه‌های سنگی تخت‌جمشید
قلعه قجرها چگونه روسپی‌خانه شد؟/ پایان سبز یک داستان سیاه و غم‌انگیز
منتخب روز   
هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌ قتل خانمی جوان به دست یک مرد 43 ساله در تبریز/ پول و جواهرات انگیزه متهم از قتل بود