نمایان کردن دندان یا همان اکسپوز دندان، به روشی گفته می شود که در آن دندان های نهفته موجود در لثه ها از طریق روش هایی مانند درمان ارتودنسی اصلاح می شوند. در عمل اکسپوز دندان، فضای خالی میان دندان ها با هدایت رشد و جا به جایی دندان نهفته پر می شود و علاوه بر اصلاح نحوه چینش دندان ها در دهان، از جا به جایی دندان های دیگر به دلیل وجود فضای خالی در بین آنها و ایجاد به هم ریختگی دندانی جلوگیری می نماید.
نهفتگی دندان به حالتی گفته می شود که دندان در اثر وجود عوامل مختلف از جمله عدم وجود فضای کافی برای رشد و قرار گیری در محل خود، رشد نکرده و در داخل بافت لثه باقی می ماند. یکی از شایع ترین این حالت ها، نهفتگی دندان عقل می باشد.
عوامل مختلفی می توانند باعث ایجاد نهفتگی دندانی شوند. از عوامل ژنتیکی تا کشیدن زود هنگام دندان های شیری و به هم ریختگی دندانی حاصل از آن، همه از جمله این موارد هستند. برای درمان نهفتگی دندان، بهترین و موثرترین کار، انجام عمل نمایان کردن دندان یا اکسپوز دندان می باشد.در این مطلب در مورد توصیف نحوه اکسپوز دندان صحبت خواهیم کرد.
تشخیص دندان نیش نهفته با مراجعه یا ارجاع:
گاهی بیماران خود متوجه مشکلی که دارند می شوند؛ مثلا وقتی دندان نوک زده و دیگر نروئیده یا وقتی جای خالی دندان دیده می شود یا برجستگی دندان احساس می شود. ولی گاهی هم دندان نیش دائمی پایین نمی آید و بنابراین نیش شیری سرجای خود باقی می ماند و بیمار تا مدت ها متوجه نبود دندان نیش دایمی نخواهد بود. در چنین شرایطی معاینه توسط یک دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی یا متخصص اطفال بسیار می تواند در تشخیص به موقع کمک کننده باشد.
اقدام برای رویاندن دندان نیش نهفته:
گاه اگر به موقع تشخیص دهیم می توان با یک درمان سریع (مثلا کشیدن دندان شیری مزاحم) یا مداخله کوتاه مدت ارتودنسی متحرک یا حتی ارتودنسی کوتاه مدت ثابت، راه را برای رویش شیری باز کرد و فضای کافی برای این کار ایجاد کرد. در اینصورت اگر پتانسیل رویش برای دندان باقی مانده باشد، دندان بدون نیاز به فشار اضافی خواه رویید.
چه زمانی اعمالی نیروی ارتودنسی برای درمان دندان نیش نهفته لازم می شود؟
اگر بیمار زمانی مراجعه کرده باشد که ریشه دندان نیش کامل شده است و یا اگر انحراف دندان نیش از مسیر رویش زیاد بوده باشد معمولا دندان بدون کمک و هدایت ارتودنسی نخواهد رویید و یا به هرحال در محل مناسب قرار نمی گیرد.
ارتودنسی در کودکان چه ویژگی هایی دارد؟
مرحله بعد از باز شدن فضا برای ارتودنسی دندان نیش نهفته چیست؟
اگر فضای کافی برای رویش وجود دارد ولی دندان امکان رویش خود به خود ندارد، وقت آن است که بیمار برای جراحی ارجاع شود تا مسیر دندان باز شده خود دندان آشکار سازی (اکسپوز) شود وسیله ای روی دندان متصل شود تا رویاندن دندان با نیروی ارتودنسی آغاز شود.
بعد از ظاهر شدن دندان نهفته در دهان چه باید کرد؟
گاه بعد از پدیدار شد تاج و رویش نسبی دندان میتوان براکت ارتودنسی را مانند یک دندان نرمال به نیش وصل کرد و آنرا به قوس هدایت کرد. اما گاه (خصوصا در نهفتگی های داخل سقف دهان) دندان وقتی پایین آمد ممکن است حتی ۱۸۰ درجه چرخش داشته باشد. در این مواقع متخصص ارتودنسی باید به موقع مشکل را تشخیص داده، مسیر درمان را تنظیم کند تا طول درمان کاهش یابد.
آیا دندان نهفته بعد از رویش فرقی در ظاهر با دندان های عادی خواهد کرد؟
معمولا برای رویاند دندان نهفته، دستکاری های زیادی در استخوان و بافت لثه و حتی خود دندان انجام می شود و ممکن است دندان کمی از نظر ظاهر متفاوت باشد. اما اگر جراح و ارتودنتیست و بیمار هرکدام وظیفه خودرا درست انجام دهند، دندان کاملا مشابه دندانی با رویش عادی خواهد بود.
