بلوط درخت بسیار مفیدی است که در صورت وجود مقدار کافی آب، فضا و مواد غذایی به مقدار لازم، می تواند رشد بسیاری نموده و عمری طولانی داشته باشد؛ برگ های آن به رنگ سبز تیره و … می باشد که تا انتهای دمبرگ ادامه دارد. گل های نر به صورت گروهی روی یک پایه و به شکل آویزان می رویند و گل های ماده روی دمگل های بلندی که از بغل برگ ها می روید قرار دارند.
درختان بلوط در بسیاری از نقاط جهان یافت می شوند، اما این روزها تعداد کمی از مردم آن را می خورند. ممکن است تعجب کنید که آیا بلوط ها خوراکی هستند یا خیر؟ بله، آنها خوراکی هستند، اما شما نمی توانید مستقیم آنها را از درخت بچینید و بخورید. برای اینکه آنها را برای انسان قابل مصرف و خوراکی کنند، مقداری آمادگی و پردازش لازم است. بلوط دارای مقدار زیادی تانن است که به همین دلیل طعم تلخ و ناخوشایندی دارد.
عوارض و مضرات میوه بلوط
- مسمومیت : زیاده روی در مصرف میوه بلوط خام به دلیل مقادیر بالای تانن موجو در آن، می تواند باعث تهوع، ناراحتی معده و مشکلات کلیوی شود.
- جنین و زنان باردار: به دلیل اینکه مطالعات دقیقی از اثرات میوه بلوط بر روی جنین و زنان در دوران بارداری و شیردهی صورت نگرفته، توصیه می شود که زنان باردار و شیرده از مصرف آن اجتناب کنند.
- نوزادان و کودکان: متخصصان توصیه می کنند که نوزادان و کودکان بهتر است از مصرف میوه بلوط خودداری کنند.
طبع میوه بلوط
طبیعت میوه بلوط سرد و خشک می باشد. بلوط حاوی مقادیر بالای ویتامین B1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، ویتامین B3 (نیاسین)، ویتامین B5 (پانتووتنیک اسید)، ویتامین B6، ویتامین B9 (فولات)، کلسیم، مس، منیزیم، منگنز، آهن، پتاسیم، روی، فیبر و پروتئین است.
میوه بلوط 1 تا 6 سانتیمتر طول و 0.8 تا 4 سانتیمتر عرض داشته و به عنوان یک منبع غذایی اصلی برای سنجاب ها و همچنین مردم در کشور های آمریکای شمالی و کره شناخته می شود. جالب است بدانید که یک درخت بلوط بالغ در حدود 2200 میوه بلوط در سال تولید می کند.
بلوط ایرانی یا زاگرسی، دارمازو، یوول، اوری، بلندمازو و سفیدمازو از انواع گونه های بلوط در ایران هستند.
خواص بلوط
- بلوط یک ماده غذایی بسیار مفید برای افرادی است که به اسهال های شدید و ورم غدد مبتلا می باشند.
- قهوه بلوط که از آسیاب کردن دانه های بلوط به دست می آید اگر با کاکائو و شکر مخلوط شود کاکائوی بلوط به دست می آید و نوشیدنی خوبی برای درمان اسهال بوده و بدن را نیز تقویت می کند.
- بلوط برای درمان ورم لوزه ها، آنژین، زرد زخم، انواع جرب و گرفتگی صدا داروی بسیار مناسب است.
- میوه بلوط کمی دیر هضم می باشد ولی اگر هضم شود قدرت غذایی خوبی داشته و مانع اسهال می گردد و از خونریزی معده و سینه نیز جلوگیری می کند.
- استعمال آرد بلوط برای جلوگیری از ترشحات رحم اثر نافع دارد.
- بلوط برای خفقان و استفراغی که در اثر سنگینی معده باشد نافع است و برای زخم معده و روده، دل پیچه و قطره قطره آمدن ادرار اثر مثبتی دارد.
- بلوط دارای تانن می باشد، تانن یکی از عوامل مهم غذایی است که هضم مواد سفیده ای را آسان می کند؛ بدن انسان برای نوسازی و تامین ضایعات به وجود آن نیاز دارد، کانال آب دهان و سایر رطوبت بدن را جمع می کند و به این علت است که بلوط مانع اسهال شده و از خونریزی آن جلوگیری می کند.
- از پوسته بلوط دم دار در مصارف خارجی برای شستشوی آماس، سوختگی ها، بواسیر و بیماری های پوستی استفاده می شود و همچنین به علت داشتن مواد مفید در ضدعفونی کردن و التیام بخشیدن به زخم ها اثر نافع دارد.
- از دیگر فواید بلوط که بسیار کارآمد هست، درمان شب ادراری کودک می باشد. برای درمان شب ادراری کودک توصیه شده است که میوه بلوط را با هم وزن آن کندر و روغن زیتون مخلوط نموده و چند روز به طور متوالی به کودک بخورانید.
میوه ی بلوط جایگزین سالمی برای قهوه است
برای تهیه ی نوشیدنی بلوط مقداری میوه ی بلوط، آب و هل نیاز دارید. پوست میوه های بلوط را را جدا کنید و داخل آنها را خوب خرد کنید. خرده های مغز میوه ی بلوط را روی حرارت متوسط در یک تابه بدون روغن تفت بدهید. کمی صبر کنید تا خنک شود و سپس آن را به آرد تبدیل کنید. آرد مغز بلوط را در یک ظرف دارای در محکم نگهداری کنید. برای تهیه ی این نوشیدنی، ۱ قاشق چایخوری از این پودر را داخل ۱ فنجان آب گرم بریزید و روی حرارت بگذارید تا بجوشد. سپس یک قاشق پودر هل را به آن اضافه کنید.
شما می توانید برای بهبود طعم کمی شیر هم به آن اضافه کنید. نکته: اگر میوه های بلوط را یک روز قبل در آب خیس بگذارید، جدا کردن پوست آنها راحت تر خواهد بود. با خیس گذاشتن آنها پوست شان می ترکد و شما به آسانی می توانید آنها را جدا کنید. با این کار، آرد مغز بلوط نیز تلخی کم تری خواهد داشت.
استفاده از بلوط در طب سنتی
اخیرا استفاده از پوست بلوط و به خصوص برگ این درخت کم تر محبوب است، اما چند دهه پیش، قسمت های مختلف درخت بلوط برای درمان بسیاری از اختلالات مورد استفاده قرار می گرفت. پوست و میوه ی بلوط برای درمان هیپرتروفی طحال و کبد ناشی از سوء مصرف الکل استفاده می شد. در کودکان، میوه ی بلوط برای درمان و جلوگیری از راشیتیسم و اسکروفولا (خنازیل) مورد استفاده قرار می گرفت.
متخصصین درمان طبیعی، حمام نشیمن با استفاده از جوشانده ی پوست بلوط را به خانم هایی که از ترشح واژن رنج می برند، توصیه می کنند. اثرات این روش درمانی بلافاصله قابل مشاهده است. سابقا پوست، میوه و حتی برگ بلوط برای کاهش علائم مربوط به مالاریا استفاده می شد. بلوط با موفقیت در درمان پرولاپس رحمی و هموروئید نیز مورد استفاده قرار می گرفت.
موارد منع مصرف بلوط
- علاوه بر میوه بلوط پوست، برگ و ریشه درخت آن هم خواص درمانی دارد، اما باید بدانید مصرف زیاده از حد بلوط به دلیل تانن زیاد از میزان جذب آهن بدن می کاهد.
- همچنین با برخی داروها تداخل ایجاد کرده و ساپونین آن باعث تحریک لایه مخاطی معده و برگشت اسید می شود.
- مصرف بلوط در دوران شیردهی و بارداری باید تحت نظر پزشک باشد.