به گزارش ساعد نیوز و به نقل از سازمان وظیفه عمومی ناجا، بر اساس ماده 39، مشمولان خدمت وظیفه عمومی از نظر وضع مزاجی و استعداد جسمی و روانی به چهار دسته به شرح زیر تقسیم می‌شوند:
- کسانی که از نظر جسمی و روانی سالم و قادر به انجام خدمت هستند.
- کسانی که به علت نقص عضو و یا ابتلا به بیماری از سلامتی کامل برخوردار نبوده اما قادر به انجام خدمت در امور غیر رزمی می‌باشند.
- کسانی که به علت عدم رشد یا ابتلا به بیماری موقتاً قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نیستند.
- مشمولانی که به علت نقص عضو یا ابتلا به بیماری جسمی و یا روانی به طور دائم قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نیستند.
تبصره 1: نحوه طبقه بندی مشمولين و طرز معاینه و ضوابط معافيت پزشکی آنها بر اساس مقاطع تحصيلي مشمولين به موجب آيین‌نامه معاینه و معافيت پزشکی مشمولين خدمت وظیفه عمومی می باشد که وزارت دفاع با كسب نظر از وزارتخانه‌هاي كشور و بهداشت ظرف حداكثر شش ماه تهيه مي‌كند كه پس از تأييد ستاد كل به تصويب هيأت وزيران مي‌رسد.
تبصره 2: نحوه آموزش و خدمت مشمولين معاف از رزم، برابر دستورالعملي است كه از سوي ستاد كل تهيه و ابلاغ مي‌گردد.
تبصره 3: كساني كه به مواد مخدر اعتياد دارند، مشمول بند (3) اين ماده مي‌شوند و به هنگام معاينه، شناسايي و از سوي واحدهاي وظيفه‌عمومي براي ترك اعتياد به مدت حداكثر شش ماه به مراجع ذي‌ربط معرفي مي‌گردند.
تبصره 4: نيروهاي مسلح مكلفند در حين خدمت، كاركنان وظيفه‌اي را كه به مواد مخدر اعتياد دارند، شناسايي و از ساير سربازان جدا نمايند و آنها را در واحدهاي مستقل و مخصوص به كارگيري و به مراجع ذي‌ربط براي ترك اعتياد در مدت يك ماه توسط پزشك معالج، معرفي كنند و در طول خدمت تحت نظر و مراقبت‌هاي لازم قرار دهند. مدت ترك اعتياد براي يك بار جزو خدمت دوره ضرورت محاسبه مي‌شود. اين افراد پس از پايان خدمت قانوني از خدمت ترخيص مي‌شوند ليكن در هر حال صدوركارت پايان خدمت منوط به ارائه گواهي ترك اعتياد است.
ماده 40 معافیت پزشکی قانون خدمت وظیفه عمومی:
به مشمولانی که به علت ابتلا به بیماری موقتاً قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نباشند برای مدتی که شورای پزشکی تعیین می‌نماید و در هر حال متجاوز از یک سال نخواهد بود معافیت موقت پزشکی داده خواهد شد و در سال دوم در صورت ادامه بیماری به همان نحو اقدام و چنانچه در سال سوم نیز قادر به انجام خدمت نباشند به طور دائم از خدمت دوره ضرورت معاف خواهند شد.
تبصره 1: مشمولان پزشک فقط در صورتی معاف دائم از خدمت دوره ضرورت شناخته می‌شوند كه قادر به اشتغال به حرفه طبابت نباشند. آن تعداد از مشمولین خدمت دوره ضرورت پزشک که از سلامتی کامل برخوردار نیستند لیکن قادر به طبابت می‌باشند، به خدمت دوره ضرورت اعزام می‌گردند و برابر نظر شوراهای پزشکی ازخدمت سنگین معاف خواهند شد.
تبصره 2: در زمان جنگ یا بسیج همگانی می توان افرادی را که در زمان صلح به علل پزشکی یا تکفل از خدمت دوره ضرورت معاف شده‌اند نیز به خدمت احضار کرد.
ماده 41 معافیت پزشکی قانون خدمت وظیفه عمومی:
كليه مشمولين وظيفه بايد قبل از اعزام به خدمت توسط يك پزشك از نيروهاي مسلح معاينه شوند و در صورت نبودن پزشك از نيروهاي مسلح، توسط پزشكان غيرنظامي متعهد كه صلاحيت آنان به وسيله نيروي انتظامي تأييد شده باشد، معاينه گردند.
تبصره 1: اظهار نظر در مورد معافيت پزشكي مشمولين توسط سه نفر پزشك نيروهاي مسلح در هر شهرستان صورت مي‌گيرد، رأي اكثريت اين پزشكان معتبر است.
تبصره 2: نيروهاي مسلح موظفند پزشكان مورد نياز شوراهاي پزشكي را به نيروي انتظامي معرفي نمايند. در صورتي كه تأمين پزشكان مورد نياز از نيروهاي مسلح امكان پذير نباشد، نيروي انتظامي از پزشكان غير نظامي مورد تأييد در شوراي پزشكي استفاده مي‌نمايد.
تبصره 3: دولت مكلف است همه ساله هزينه تجهيز و تشكيل شوراي پزشكي و شوراي عالي پزشكي، فوق‌العاده پزشكان عضو شوراهاي مذكور و همچنين هزينه معاينات تخصصي مشموليني كه از پرداخت هزينه معاينات معاف مي‌باشند و هزينه‌هاي اجراي تبصره‌هاي (3) و (4) ماده (39) را در اعتبارات نيروي انتظامي و بيمارستان‌هاي ذي‌ربط پيش‌بيني نمايد.
ماده 42 معافیت پزشکی قانون خدمت وظیفه عمومی:
در صورتی که مشمولان در حین خدمت دوره ضرورت مبتلا به نقص عضو یا بیماری‌هایی شوند که پس از اتمام مدت معالجه که کمتر از 6 ماه نباشد و طبق نظر شورای پزشکی بیمارستان‌های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که مورد تأیید عقیدتی- سیاسی در نیروی مربوطه هستند قادر به انجام خدمت نباشند از انجام بقیه خدمت دوره ضرورت معاف خواهند بود.
تبصره: دوران معالجه مشمولان موضوع این ماده جزو خدمت دوره ضرورت آنان محسوب می‌گردد.
