میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر آلوپورينول

سه شنبه، 06 دی 1401 زمان مطالعه 6 دقیقه

آلوپورينول براي پيشگيري از نقرس و سنگهاي كليوي با منشا اسيد اوريك تجويز مي شود.

آلوپورینول به منظور درمان نقرس، سطوح بالای اسید اوریک در بدن که ناشی از مصرف برخی از داروهای سرطان و سنگ کلیه است استفاده می شود. قرص آلوپورینول در گروهی از داروها به نام مهارکننده های گزانتین اکسیداز قرار دارد. نحوه عمل این دارو کاهش تولید اسید اوریک در بدن است. سطوح بالای اسید اوریک ممکن است باعث حملات نقرس یا سنگ کلیه شود.

مکانیسم اثر آلوپورینول

اثر بر کاتابولیسم پورین و کاهش تولید اوریک اسید (بدون ایجاد اختلال در بیوسنتز پورین های حیاتی)
با مهار آنزیم گزانتین اکسیداز، مانع تبدیل هیپوگزانتین به گزانتین و اوریک اسید می شود.
اکسی پورینول، متابولیت فعال آلوپورینول می باشد.

فارماکوکینتیک آلوپورینول

جذب: 90% (گوارشی)
فراهمی زیستی: 53-49%
شروع اثر: نقرس 3-2 روز (اوج اثر بیش از 1 هفته)، هایپراوریسمی ناشی از شیمی درمانی 27 ساعت
پیک پلاسمایی: دارو 1.5 ساعت، متابولیت فعال 4.5 ساعت
اتصال به پروتئین: کمتر از 1%
متابولیسم: کبدی (سریعا به متابولیت های فعال تبدیل میشود؛ مانند اکسی پورینول)
نیمه عمر: دارو 2-1 ساعت، متابولیت حدود 15 ساعت
دفع: ادرار (حدود 80%)، مدفوع (حدود 20%)

موارد مصرف آلوپورینول

الف) کنترل زیادی اسید اوریک خون همراه با نقرس اولیه یا ثانویه نقرس ممکن است در اثر بیماری هایی مانند لوسمی حاد یا مزمن، پلیسیتمی ورا، میلوم مولتیپل و پسوریازیس بروز کند. مقدار مصرف این دارو بر حسب شدت بیماری تغییر می کند و می تواند به صورت یک بار در روز و یا مقادیر منقسم مصرف گردد ، اما مقادیر بیشتر از 300 میلی گرم باید به صورت منقسم تجویز شود.

ب) زیادی اسید اوریک خون ناشی از بیماری های بدخیم

پ) جلوگیری از حملات حاد نقرسی

ت) جلوگیری از نفروپاتی ناشی از اسیداوریک طی شیمی درمانی سرطان

ث) سنگ های کلیوی عودکننده اگزالات کلسیم

قبل از مصرف آلوپورینول چه اقدامات احتیاطی را باید رعایت کنم؟

چنانچه به آلوپورینول یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک و داروساز اطلاع دهید. درباره داروهای تجویزی و داروهای بدون نسخه، ویتامین ها، مکمل های غذایی و داروهای گیاهی که مصرف می کنید به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید. در صورتی که هریک از موارد زیر را مصرف می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید:

آموکسی سیلین (Amoxil، Trimox)
آمپی سیلین (Polycillin، Principen)
داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده های خون) مانند وارفارین (کومادین)
داروهای شیمی درمانی سرطان مانند سیکلوفسفامید (سیتوکسان) و مرکاپتوپورین (پورینتول)
کلرپروپامید (دیابینیز)
دیورتیک ها («قرص های آب»)
داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند مانند آزاتیوپرین (Imuran) و سیکلوسپورین (Neoral، Sandimmune)
سایر داروهای نقرس مانند پروبنسید (بنمید) و سولفین پیرازون (آنتوران)؛ و تولبوتامید (اوریناز)

بهترین زمان مصرف آلوپورینول

آلوپورینول به صورت قرص خوراکی در بازار وجود دارد که معمولاً یک یا دو بار در روز و ترجیحاً بعد از صرف غذا مصرف می شود. برای آنکه مصرف آلوپورینول را فراموش نکنید، آن را هر روز تقریباً در یک زمان خاص مصرف کنید. دستورالعمل های تعیین شده توسط پزشک را به دقت دنبال کنید و از پزشک یا داروساز خود بخواهید هر قسمتی را که متوجه نمی شوید توضیح دهد. آلوپورینول را دقیقا طبق دستور مصرف کنید. مقداری کم تر یا بیشتر از میزان تجویز شده توسط دکتر مصرف نکنید و همچنین تعداد دفعات مصرف دارو را نیز خودسرانه افزایش ندهید. احتمالاً پزشک شما در ابتدا دوز کمی از آلوپورینول را برای شما تجویز کرده و به تدریج، معمولا هفته ای یک بار، دوز دارو را افزایش می دهد. ممکن است چندین ماه یا بیشتر طول بکشد تا شما اثربخشی کامل آلوپورینول را مشاهده کنید. ممکن است در چند ماه اول پس از مصرف آلوپورینول، تعداد حملات نقرس افزایش یابد، اما این دارو در نهایت از حملات نقرس جلوگیری می کند. ممکن است پزشک شما در ماه های اول مصرف آلوپورینول، داروی دیگری مانند کلشی سین را برای جلوگیری از حملات نقرس تجویز کند. حتی اگر احساس بهبودی می کنید به مصرف آلوپورینول ادامه دهید. هرگز بدون مشورت با پزشک مصرف آلوپورینول را قطع نکنید.

آلوپورینول

موارد، مقدار مصرف و هشدارهای مصرف آلوپورینول

1. کنترل زیادی اسید اوریک خون همراه با نقرس اولیه یا ثانویه نقرس ممکن است در اثر بیماری هایی مانند لوسمی حاد یا مزمن، پلیسیتمی ورا، میلوم مولتیپل و پسوریازیس بروز کند. مقدار مصرف این دارو بر حسب شدت بیماری تغییر می کند و می تواند به صورت یک بار در روز و یا مقادیر منقسم مصرف گردد ، اما مقادیر بیشتر از 300 میلی گرم باید به صورت منقسم تجویز شود.

بزرگسالان:در نقرس خفیف مقدار mg/day 3 00-200 و در نقرس شدید همراه با رسوب اورات در بافت های اطراف مفصل mg/day 600-400 از راه خوراکی مصرف می گردد. مقدار مصرف نگهدارنده این دارو در زیادی اسید اوریک ثانویه نیز همین مقدار است. حداکثر مقدار مجاز مصرف دارو ، mg/day800 می باشد.

2. زیادی اسید اوریک خون ناشی از بیماری های بدخیم.

کودکان زیر 10 سال:ابتدا مقدار mg/m2/day200 به شکل یک جا یا مقادیر منقسم هر 6، 8 یا 12 ساعت به صورت انفوزیون وریدی مصرف می شود و سپس بر اساس سطح اسیداوریک میزان مصرف دارو تنظیم می گردد.

بزرگسالان:مقدار mg/m2 400-200 به شکل انفوزیون وریدی تجویز می گردد که دوز را می توان روزانه به شکل یک بار در روز و یا منقسم هر 6 ، 8 یا 12 ساعت تجویز نمود. حداکثر مقدار مجاز ، mg600 در روز است.

کودکان 6 تا 10 سال:مقدار mg/day 300 در سه دوز منقسم از راه خوراکی مصرف می شود. در کودکان زیر 6 سال مقدار mg/day150 از راه خوراکی مصرف می گردد.

3. جلوگیری از حملات حاد نقرسی.

بزرگسالان:مقدار mg/day100 از راه خوراکی مصرف می شود. به این مقدار در فواصل یک هفته ای 100 میلی گرم افزوده می شود تا غلظت اسیداوریک سرم به 6 میلی گرم در 100 میلی لیتر برسد. در این موارد، مقدار مصرف توصیه شده نباید از mg/day800 تجاوز کند.

4. جلوگیری از نفروپاتی ناشی از اسیداوریک طی شیمی درمانی سرطان.

بزرگسالان:مقدار mg/day 800-600 به مدت 3-2 روز از راه خوراکی مصرف می شود. همراه با دارو باید مقدار زیادی مایعات مصرف شود.

5. سنگ های کلیوی عودکننده اگزالات کلسیم.

بزرگسالان:مقدار mg/day300-200 از راه خوراکی مصرف می شود. این مقدار را به صورت منقسم نیز می توان مصرف کرد.

هشدار ها و توصیه های آلوپورینول

سطح سرمی اوریک اسید هر 2تا 5 هفته تا رسیدن به میزان مورد نظر و پس از آن هر 6 ماه پایش شود.
علایم سمیت کبدی و عملکرد کبدی به صورت دوره ای در بیماران کبدی پایش شود.
عملکرد کلیوی (BUN، سرم کراتنین یا کلیرانس کراتینین) پیش از شروع درمان و به صورت دوره ای پایش شود. (ممکن است به تنظیم دوز کلیوی نیاز باشد.)
PT به صورت دوره ای در بیماران مصرف کننده وارفارین، اندازه گیری شود.
بررسی وضعیت هیدراتاسیون و علایم CNS بیمار الزامی است.
علایم واکنش های شدید حساسیت پوستی(SCAR) به دقت پایش گردد. (همچنین توصیه می شود پیش از شروع درمان، آزمایشHLA-B5801 در بیماران با ریسک بالای SCAR انجام گیرد.)
CBC به صورت دوره ای پایش شود.
اثربخشی دارو، فراوانی و شدت حملات نقرس به دقت ارزیابی شود.
لازم است به بیمار تذکر داده شود که هرگونه راش پوستی را به سرعت گزارش نماید و در طول روز به میزان کافی مایعات بنوشد.
در صورت بروز بثورات جلدي، مصرف دارو قطع مي شود. اگر بثورات خفيف بودند مي توان با احتياط مصرف دارو را دوباره شروع كرد ولي اگر با مصرف مجدد دارو بثورات جلدي بروز كرد، بلافاصله مصرف دارو قطع شود.
تا حداقل يكماه پس از تصحيح زيادي اسيداوريك خون بايد كلشي سين يا NSAIDs (به غير از اسيداستيل ساليسيليك و ساليسيلات ها ) براي پيشگيري از حملات آرتريتي تجويز شود.
در طول مصرف اين دارو بايد مايعات به ميزان كافي ( 2 ليتر در روز ) مصرف شود.
در بيماران سرطاني در صورتي كه مصرف آلوپورينول مورد نياز باشد، بايد قبل از تجويز داروي ضدسرطان، مصرف آلوپورينول آغاز شود.
در صورت مصرف همزمان آلوپورينول با مركاپتوپورين يا آزاتيوپرين، توصيه مي شود كه مقدار مصرف آزاتيوپرين و مركاپتوپورين به 3/1 تا 4/1 مقدار مصرف معمول كاهش داده شود.